Instalacja satelitarna: jak ją wykonać samodzielnie. Poradnik

Weź pod uwagę nie tylko swoje obecne potrzeby, ale też to, w jaki sposób mogą one się zmieniać nawet w przeciągu 10 lat. Poszczególne elementy instalacji, jeśli będą dobrej jakości, przetrwają spokojnie dekadę i więcej, więc szkoda byłoby je wymieniać po dwóch latach wyłącznie dlatego, że w sypialni pojawił się nowy telewizor i nie ma możliwości podłączenia go do istniejącej instalacji.
Zastanów się więc:

1. Ile odbiorników ma być podłączonych do instalacji?
2. Z ilu satelitów chcesz odbierać sygnał?
3. Czy instalacja ma obsługiwać wyłącznie sygnał satelitarny, czy chcesz odbierać również sygnał TV naziemnej?

Żeby z jednej anteny niezależnie odbierać sygnał w więcej niż jednym odbiorniku, potrzebne będą konwertery o większej ilości wyjść, natomiast do odbioru sygnału np. z satelity Hotbird i Astra równocześnie, teoretycznie można zamontować dwie osobne czasze potocznie zwane „talerzami", ale wystarczy zaopatrzyć się w specjalny konwerter Monoblock lub w czaszę typu multifocus, która umożliwia odbiór kanałów z kilku satelitów.

W przypadku, gdy chcemy, by jedna instalacja posłużyła do odbioru sygnału satelitarnego i sygnału cyfrowej telewizji naziemnej, wystarczy zastosować niedrogie urządzenie sumujące sygnał TV oraz SAT (sumator) lub zainwestować w konwerter z wbudowanym już sumatorem sygnału telewizji naziemnej. Dzięki temu możemy odbierać przykładowo wiele niemieckich kanałów z satelity ASTRA oraz polskich kanałów cyfrowej telewizji naziemnej, tym bardziej że DVB-T da przeciętnemu użytkownikowi dostęp do większej ilości kanałów w zdecydowanie lepszej jakości, niż telewizja analogowa.

Zanim zabierzesz się za kompletowanie niezbędnych narzędzi i elementów do wykonania instalacji, upewnij się, że masz możliwość zamontowania anteny w miejscu, które zagwarantuje odbiór sygnału bez zakłóceń. Antena nie może być przesłonięta blisko znajdującymi się przeszkodami (w odległości mniejszej niż ok. 10 m) i skierowana odpowiednio do kierunku nadawania sygnału.

Skompletuj potrzebne elementy przed montażem anteny:

1. Antenę o średnicy co najmniej 70 cm (optymalna będzie taka o średnicy 80 cm – dzięki której uzyskamy niezakłócony odbiór kanałów w jakości HD).
2. Konwerter – może być pojedynczy, jeśli chcesz odbierać sygnał z jednego satelity albo konwerter typu monoblock, jeśli chcesz odbierać sygnał z dwóch satelitów jednocześnie. Konwerter musi też mieć ilość wyjść odpowiednią do ilości odbiorników. 
3. Odpowiednią liczbą złączek typu F (nakręcanych lub kompresyjnych, przy tych drugich potrzebna też będzie zaciskarka do złącz kompresyjnych). 
4. Uchwyt do anteny z niezbędnymi śrubami i kołkami rozporowymi, jeśli jest przykręcany do ściany, obejmy kominowe z masztem. 
5. Odpowiednią ilość kabla koncentrycznego (75 Ohm) o żyle środkowej miedzianej albo stalowej powlekanej miedzią, z płaszczem (izolacją) dostosowanym do użycia na zewnątrz (odpornego na czynniki atmosferyczne). O jakości kabla decyduje przede wszystkim materiał – miedź zdecydowanie lepiej przewodzi sygnał. Drugim ważnym czynnikiem jest gęstość oplotu kabla - im więcej splecionych stalowych lub miedzianych włosów, tym lepiej. W przypadku mniejszych instalacji gdzie odległości między anteną a odbiornikiem nie są zbyt wielkie (5-15 m), jakość kabla nie będzie miała kolosalnego znaczenia, jednak, jeśli chcemy go prowadzić przez ponad 50 m, warto zainwestować w lepszy, choć droższy. Istotna też jest izolacja kabla, szczególnie na tym odcinku instalacji, który znajduje się na zewnątrz. Co może się z nią stać? Dokonując przeglądu po mroźnej zimie, możemy znaleźć kabel popękany, a co za tym idzie, wymagający wymiany. Kupując kabel, zrób mu prosty test jakości: pamiętasz zabawę w pokrzywkę? Chwytało się ramię kolegi obiema dłońmi oburącz i jedną dłoń kręciło w jednym kierunku, a drugą w przeciwnym. Podobnie zrób z fragmentem kabla. Dobrej jakości – ani drgnie. Jeśli zacznie się skręcać, znaczy to, że PVC użyte do jego produkcji nie jest najwyższej jakości. 
6. Potrzebną liczbę tunerów. Na rynku dostępne są rozwiązania różnorodne pod kątem funkcjonalności i ceny. Tunery SD lub HD, a jeśli lubisz archiwizować filmy i programy, możesz wybrać co najmniej jeden tuner typu „TWIN" (z dwoma głowicami), który umożliwi nagrywanie w tle na zupełnie innym programie niż aktualnie oglądany. 
7. Gniazdko TV/SAT, jeśli chcesz ukryć przewód w ścianie, czy pod listwą. Jest to na pewno rozwiązanie bardziej estetyczne, jeśli masz pewność, że nie będziesz chciał przestawiać odbiornika w różne miejsca pokoju – wówczas może okazać się mniej praktyczne. Z tej przyczyny na etapie budowy/modernizacji pomieszczeń warto zaprojektować instalację zawierającą kilka gniazd.

Narzędzia:

• wiertarka (z udarem - jeśli uchwyt ma być montowany do elewacji) i wiertła oraz kołki rozporowe
• narzędzie do ściągania izolacji
• obcinacz do kabli 
• wskaźnik/miernik sygnału do ustawienia anteny 
• zaciskarka do złącz 
• śruby i klucze potrzebne do zamontowania anteny na uchwycie

Zaczynamy od czynności o znaczeniu strategicznym, czyli montażu anteny. Zacznij od określenia jej położenia względem satelity, aby mieć pewność, że w wybranym miejscu ustawisz ją pod odpowiednim kątem. Zacznij od przyjrzenia się, w jakim kierunku mają zamontowane anteny sąsiedzi. Do wyznaczenia kierunku ustawienia służą też trzy kąty: elewacji, konwertera i azymutu, które pomogą złapać sygnał, który później dostroisz przy użyciu miernika sygnału w odbiorniku. Pomocna w ustawieniu znajduje się w tylnej części „talerza", a w ustaleniu odpowiedniego kąta pomocne mogą się okazać kalkulatory, które znajdziesz w internecie po wpisaniu w wyszukiwarkę hasła „kalkulator azymutu i elewacji".

Do kalkulatora wpisuje się współrzędne własnej lokalizacji, a on przeliczy, pod jakim kątem ustawić osprzęt, aby odbierać sygnał z wybranego satelity. Łatwiejszym sposobem, ale wiążącym się z dodatkowym wydatkiem, jest wskaźnik/miernik sygnału. Najprostszy można kupić już za 25 zł, a profesjonalny, który nie tylko wykryje sygnał, określi, z którego satelity i pozwoli precyzyjnie ustawić antenę, to już wydatek rzędu od kilkuset złotych do ponad 20 000 zł.

Przypomnijmy: antena musi zostać w sposób stabilny zainstalowana na południowej lub południowo-zachodniej ścianie budynku, w miejscu, w którym nie jest zasłonięta np. przez znajdujący się blisko inny budynek albo drzewo. Wybierz sposób mocowania anteny: na uchwyt przykręcany do elewacji budynku lub zaczepiany do balustrady balkonu albo na maszt na dachu. W sprzedaży dostępne są również specjalne obejmy, które bez potrzeby wiercenia, mocuje się na kominie i w których umieszcza się maszt antenowy.

Upewnij się również, że wybrane miejsce zagwarantuje stabilność konstrukcji, w przypadku bowiem nawet średnio silnych wiatrów, przesunięcie anteny o kilka milimetrów może spowodować, że obraz zniknie, a w najlepszym przypadku będzie się zatrzymywał, znikał nawet na długie chwile.

Do zainstalowanego przy „talerzu" konwertera za pomocą złączek typu F podłączamy kabel koncentryczny. Bardziej solidne łączenie zapewnią złączki kompresyjne, montowane za pomocą zaciskarki. W prostej instalacji wystarczą jednak złączki zwykłe – nakręcane na kabel. Zakładamy je następująco: ostrożnie, aby nie uszkodzić znajdującego się pod nią oplotu, zdejmujemy izolację na wysokości 0,5–2 cm.

Następnie dokładnie odginamy wszystkie włosy (nici) oplotu, tak aby ani jeden z nich nie stykał się z żyłą środkową. Włosy przyginamy do izolacji za linią cięcia. Na tak przygotowany kabel nakręcamy złączkę, upewniamy się, że jest przykręcona wystarczająco stabilnie, a następnie nakręcamy na wyjście konwertera. Kabel układamy w zależności od możliwości – podtynkowo, jeśli instalacja zbiegła się np. z remontem albo w listwach ściennych i przypodłogowych. Najważniejsze, aby układany był prosto, bez załamań i splotów, nie znajdował się odsłonięty w miejscach, gdzie można się o niego potknąć. Kabel z tunerem łączymy w podobny sposób i za pomocą identycznych złączek jak przy konwerterze.