Instalacja elektryczna: gniazdka i kable to nie wszystko

Prawo nie zmusza nas do wykonania projektu instalacji elektrycznej przed jej założeniem w domu jednorodzinnym. Ale brak odpowiedniej dokumentacji oznacza mniejsze bezpieczeństwo, zwiększa ryzyko nieterminowego jej ukończenia oraz wystąpienia dodatkowych kosztów.

Zobacz również: Instalacje elektryczne: jak unikać błędów zagrażających bezpieczeństwu 

Jeżeli nie określimy dokładnie, jak ma wyglądać instalacja, będzie nam też trudno egzekwować od robotników wysoką jakość prac, a po ich ukończeniu będziemy mieli małe pole manewru, jeśli trzeba będzie skorzystać z gwarancji.

Projekt instalacji elektrycznej przede wszystkim

Bez projektu inwestor porusza się jak we mgle – trudno jest nawet oszacować, ile taka instalacja ma kosztować. Kończy się to często tym, że początkowe 4–6 tysiący, które zażyczyła sobie firma, mogą urosnąć do wielokrotności tej sumy. Dlatego ważne jest, by nie oszczędzać na projekcie. Pamiętajmy również, by sprawdzić, czy elektryk, który będzie wykonywał instalację, ma niezbędne uprawnienia. Lista osób, które mogą zajmować się pracami elektrycznymi jest dostępna w lokalnym Zakładzie Energetycznym, można także ją przejrzeć na stronie Izby Inżynierów Budownictwa.

Projekt instalacji powinien uwzględniać potrzeby instalacji sanitarnych. Może zostać wykonany przez osobę z uprawnieniami do projektowania instalacji elektrycznych, często jest też uwzględniony w projekcie domu.

Instalacja elektryczna powinna być solidnie udokumentowana, każda zmiana, jaką zrobimy w późniejszym etapie również. Nawet, jeżeli elektryk chce wymienić jedno gniazdko, powinien zostać po tym ślad w dokumentach, by wiadomo było, które to gniazdko i kiedy było wymieniane.

Warto wiedzieć: Dokumentacja fotograficzna prac budowlanych. Kiedy może się przydać 

Ingerencja w instalację elektryczną powinna być ponadto zakończona protokołem z pomiarów, a elektryk powinien zostawić podpisane oświadczenie, że instalacja nadaje się do użytku. Te dokumenty to nie tylko kwestia bezpieczeństwa, ale także gwarancja, że w przyszłości będzie można bez problemu przeprowadzić jej modernizację lub rozbudowę.

Instalacja dopasowana do potrzeb

Tak naprawdę zacząć należy od... ustawiania mebli. Już na etapie projektu warto wiedzieć, gdzie będzie stała sofa, gdzie umieścimy stół jadalny i czym go oświetlimy, czy będziemy stosować podświetlenie obrazów, czy wiemy, gdzie będą stały lampy lub gdzie postawimy biurko dla dziecka. To pozwoli zaprojektować instalację pod indywidualne wymagania. W efekcie powstaje dobrze opisany projekt, który możemy wysłać do kilku firm instalacyjnych. Tym sposobem znajdziemy najatrakcyjniejszą ofertę na rynku.
Zanim elektryk przystąpi do prac, spiszmy z nim umowę, by zabezpieczyć się przed nierzetelnością wykonawcy. Oczywiście – aby była ona coś warta, prace instalacyjne powinny być dokładnie opisane w projekcie.

Obwody elektryczne
Instalacja elektryczna jest podzielona na obwody, osobne są przeznaczone dla urządzeń o większej mocy, gdyż wymagają one bezpieczników, które pozwalają na przepływ prądu o większym natężeniu.
Dziś najczęściej stosuje się bezpieczniki różnicowoprądowe, które mierzą prąd, który wpływa i wypływa z instalacji. Jeżeli te wartości nie są równe, bo np. pojawi się prąd upływowy (np. przez ciało człowieka albo obudowę lodówki), wyłącznik przerwie obwód, zabezpieczając przed porażeniem.

Gniazda
Dziś w ofercie sklepów i hurtowni elektrycznych jest cała gama gniazd, różniących się zastosowaniem. Osobne gniazda są przeznaczone do łazienek (uszczelnione, z klapką), inne stosuje się dla urządzeń elektronicznych (komputer, sprzęt audio-video) – mają ogranicznik zabezpieczający przed przepięciami. Do dziecięcego pokoju zastosujmy gniazda z przesłoną otworów, dzięki której nie można będzie do nich wsadzić nic innego oprócz wtyczki elektrycznej.
Najczęściej stosuje się jedno gniazdko na 5 mkw. pokoju. W łazience gniazdka montuje się na wysokości 1,4 m. Zazwyczaj są dwa i mają obudowy bryzgoszczelne (oznaczone są symbolem IP44).

Inteligentnie
Dziś coraz częściej, kładąc instalację elektryczną w domu jednorodzinnym, jednocześnie kładzie się kable do internetu, a system sprzęża się z czujkami ruchu, pozwalającymi automatycznie sterować oświetleniem. Innym trendem jest budowa systemu inteligentnego domu, pozwalającym sterować oświetleniem, klimatyzacją i automatyką garażową z poziomu komputera, smartfonu albo panelu dotykowego.