Doświetlanie roślin domowych. Kiedy warto to robić, jakie lampy do roślin wybrać i na co zwrócić uwagę

Rośliny uprawiane w mieszkaniach to na ogół gatunki tropikalne, dlatego zapewnienie im odpowiednich warunków jest kluczem do powodzenia uprawy. Zwykle nie mamy problemu z zapewnieniem roślinom właściwej temperatury i wilgotności podłoża, a nawet powietrza (przy pomocy nawilżaczy powietrza), ale jest pewien bardziej kłopotliwy czynnik, bez którego żadna uprawa się nie powiedzie, czyli odpowiednie światło.

Wprawdzie latem naturalnego światła jest pod dostatkiem i roślinom zwykle go nie brakuje, ale od jesieni do wiosny zaczynają się problemy. Słońce świeci krótko, a dni pochmurnych jest coraz więcej. Są wprawdzie gatunki, którym specjalnie to nie przeszkadza, gdyż i tak preferują stanowiska półcieniste, a nawet cieniste, ale większość roślin przez cały rok potrzebuje dużo światła, aby bujnie rosnąć, ładnie się wybarwiać i zdrowo wyglądać. Zimą nie mamy wpływu na ilość światła dziennego, które dociera do naszego mieszkania, ale możemy pomóc roślinom przetrwać ten okres doświetlając je sztucznie i zapewniając ok. 8-10 godzin światła dziennie.

Zanim jednak zaczniemy doświetlać rośliny, powinniśmy poszukać na ten temat jak najwięcej informacji, gdyż nie możemy jedynie postawić obok doniczki lampki ze zwykłą żarówką czy zawiesić nad nią kuchennej świetlówki.
Rośliny potrzebują bardzo konkretnego oświetlenia, które musi mieć odpowiednie parametry, takie jak:

• temperatura barwowa (zbliżona do światła dziennego, najlepiej ok. 4500K - 6500K lub więcej),
• natężenie (mierzone w luksach),
• kolor i długość fali świetlnej (mierzone w nanometrach).

Do prawidłowego rozwoju roślin potrzebne jest zarówno:

• światło niebieskie (długość fali w zakresie od 420 do 490 nm), które pobudza rozwój liści i produkcję chlorofilu oraz hamuje wydłużanie się pędów
• światło czerwone (długość fali w zakresie ok. 600 do 700 nm), wspomagające kwitnienie i ładniejsze wybarwienie kolorowych liści.

Lampa doświetlająca musi spełniać wszystkie te parametry, aby rośliny uznały, że mają do dyspozycji światło dzienne a nie sztuczne.

Do niedawna do sztucznego doświetlania roślin wykorzystywano głównie świetlówki o barwie światła zbliżonej do dziennej (temp. barwowa 6500K) lub specjalistyczne świetlówki przeznaczone do doświetlania roślin akwariowych (np. świetlówka roślinna GRO-LUX T8 firmy Sylvania, temp. barwowa 8500K), w połączeniu ze świetlówką imitującą światło dzienne (temp. barwowa 6500K). Takie oświetlenie było skuteczne, ale miało dwie podstawowe wady: było bardzo energochłonne oraz emitowało sporo ciepła. Dlatego też coraz większą popularnością zaczęły cieszyć się lampy typu LED.

Oczywiście tak jak w przypadku świetlówek, nie mogą być to zwykłe LED-y, ale lampy lub świetlówki LED-owe przeznaczone do oświetlania roślin. Są one wprawdzie droższe od tradycyjnych świetlówek, ale nie emitują ciepła, zużywają mało energii i są trwałe. Najlepiej szukać ich w centrach ogrodniczych, sklepach akwarystycznych lub sklepach internetowych.

Lampy LED dla roślin mogą mieć różną formę, wielkość i parametry, a ich wybór na rynku jest ogromy (np. małe lampy lub żarówki dla roślin LED GROW w formie taśm, modułów, okręgów lub lampek biurkowych, lampy LED w formie klasycznych świetlówek, LED-owe moduły oświetleniowe do terrariów lub akwariów np. AQUAEL Retrofit Leddy Tube Sunny lub Plant, a nawet specjalistyczne moduły do oświetlania upraw szklarniowych).

W zależności od rodzaju, wielkości czy mocy oświetleniowej, liczba lamp i ich odległość od roślin powinna być dobrana zgodnie z zaleceniami producenta takiego oświetlenia.

Zanim jednak zaczniemy wybierać odpowiednie lampy, zastanówmy się, które z naszych roślin potrzebują doświetlania. Nie musimy inwestować w dodatkowe oświetlenie gatunków, które naturalnie bytują w lasach lub miejscach zacienionych, gdyż słabsze oświetlenie jest dla nich naturalne (np. bluszcz, hoje, begonie, sansewierie, paprocie). Powinniśmy natomiast pomyśleć o doświetlaniu:

• roślin światłolubnych (np. sukulenty i kaktusy),
• odmian o barwnych lub pstrych liściach,
• roślin kwitnących (np. hibiskus, gardenia),
• rozsad produkowancyh w warunkach domowych.