Dom jednorodzinny czy mieszkanie: wybór Polaków

Czy zainteresowanie działkami budowlanymi rośnie czy maleje? Jakie jest zainteresowanie nabywaniem domów jednorodzinnych? Czy docelowo rozwinie się silniej budownictwo jednorodzinne, czy wielomieszkaniowe?

Polacy chcą działek budowlanych

35% pytanych pośredników twierdzi, że zainteresowanie działkami budowlanymi rośnie, ale tyle samo uważa, że maleje. Odpowiedzi pochodzą z całej Polski, dlatego uwzględnić trzeba w tym przypadku specyfikę rynków lokalnych i charakterystykę podaży. Sygnały o wzroście zainteresowania są np. z północnych regionów Polski, ale już z Katowic docierają informacje, że zainteresowanie działkami maleje.

– Ruch na rynku działek budowlanych i domów w porównaniu z poprzednimi latami znacznie się zmniejszył – twierdzi Adam Bryda, pośrednik z Katowic.

Z Gdyni, Gdańska i Koszalina dochodzą sygnały o rosnącym zainteresowaniu działkami budowlanymi. Jednak pośredniczka Barbara Urbanowicz z Koszalina zwraca uwagę na to, że bardzo złym pomysłem było ograniczenie możliwości podziału działek rolnych na powierzchnie nie mniejsze niż 3000 m2. Naturalna jest ekspansja budownictwa na tereny rolne przyległe do miast. Wobec braku planów miejscowych większość podmiejskich działek ma powierzchnie powyżej 3000 m2, co podraża inwestycję i niepotrzebnie komplikuje proces inwestycyjny.

Za duże działki budowlane są problemem

Nie tylko Barbara Urbanowicz widzi problem braku planów i wynikające z tego zbyt duże powierzchnie działek.

– Aktualnie na rynku jest bardzo duża podaż działek niestety ze względów na braki Miejskiego Planu Zagospodarowania są to głównie działki powyżej 3000 m2, co powoduje, że wielkość działki sama w sobie tworzy wysoką końcową cenę. Ceny transakcyjne niektórych działek spadły w stosunku do okresu "bańki cenowej" o ok. 40 proc. Nie przekłada się to w żaden sposób na ceny ofertowe i niektóre działki "stoją" w ofercie nawet po 2–3 lata – mówi Leszek Hardek, pośrednik z Torunia.

Nie lepiej jest w Bydgoszczy, gdzie brakuje terenów budowlanych w samym mieście, a tereny podbydgoskie nie mają pełnej infrastruktury – dodaje Elżbieta Trawińska, pośredniczka z Bydgoszczy.

Karol Przywara z Brzeska uważa, że potrzebne jest uwolnienie kredytów hipotecznych na zakup działek w tym głównie działek budowlanych.

Ważna jest cena działki, lokalizacja mniej istotna

Okazuje się, że lokalizacja jest dopiero drugim kryterium wyboru domu lub działki pod jego budowę, na pierwszy plan wysunęła się cena. Klienci widzą spadek cen i oczekują ich wzrostu, więc poszukują niedrogich nieruchomości tzw. okazji i kupują, aby w przyszłości na nich zarobić, a nie koniecznie budować dom.

Niemal wszyscy pośrednicy wskazują na zainteresowanie klientów działkami o powierzchni najwyżej 1000 m2. Jeżeli są to grunty w mniejszych miejscowościach, klienci oczekują ceny za m2 najwyżej kilkudziesięciu złotych, zaś w pobliżu wielkich miast skłonni są za działkę płacić nie więcej niż 200–250 zł za m2.

Polacy stawiają na domy jednorodzinne

Polacy chcą domów wolnostojących. Wskazują na to odpowiedzi blisko 80% pośredników. To nie szeregówki, ani domy bliźniacze cieszą się największym zainteresowaniem, lecz właśnie domy wolnostojące. Ale można to też tłumaczyć faktem, że dominuje u nas – przynajmniej na obrzeżach miast –budownictwo indywidualne, to znaczy inwestorem jest właściciel przyszłego domu, a budowa często jest prowadzona sposobem gospodarczym. Domu w zabudowie szeregowej nie zbuduje się w ten sposób, a więc nie można go mieć tanio, wyłącznie po koszcie.

Idealny dom

Dom spełniający oczekiwania obecnego inwestora to taki o powierzchni ok. 200 m2, wolnostojący na najwyżej tysiącmetrowej działce za cenę nie wyższą niż 300–600 tys. zł – w zależności od lokalizacji. To jest jednorodzinne, polskie marzenie. O takie oferty jednak trudno.

– Domy są również mocno "przeszacowane" i niektóre oferty muszą odstać również 2–3 lata, żeby zostały sprzedane – twierdzi L. Hardek.

Kierunek rozwoju budownictwa mieszkaniowego w Polsce

Pośrednicy odpowiadali też na pytania dotyczące rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Czy w przyszłości przeważy silniej niż dotychczas budownictwo jednorodzinne, czy wielomieszkaniowe?

26% pytanych uważa, że jednorodzinnego, ale ponad 30% twierdzi jednak, że dominować będzie budownictwo wielomieszkaniowe. Reszta – a więc dość liczna grupa 44% pytanych – nie prognozuje, odpowiada bowiem: trudno przewidzieć. Ponieważ ceny mieszkań są zbliżone do cen domów, większym zainteresowaniem cieszą się domy te nieduże i niepodpiwniczone – twierdzi Krystyna Bernecka z Gdańska. To odpowiedź podyktowana doświadczeniami dużego miasta, gdzie cena domu podmiejskiego często jest zbliżona do ceny mieszkania śródmiejskiego.

Inaczej wygląda to z perspektywy mniejszych miast. – Polacy zawsze pragną posiadać własny kawałek działki, teren, który stanowi dla nich ostoję. Gdyby brać pod uwagę tę tradycję, to można by było śmiało stawiać na budownictwo domów – uważa Henryka Wiczyńska z Człuchowa. – Jednakże w dobie rosnących kosztów utrzymania nieruchomości, posiadanych zasobów finansowych czy możliwości kredytowych Polaków, należy zwrócić uwagę, iż łatwiej dostępne dla kieszeni jest jednak mieszkanie (własnościowe czy spółdzielcze), gdyż wartość własnego M stanowi często mniej niż połowę wartości domu.

Potrzebne są kredyty hipoteczne na mieszkania

Jak stymulować rozwój rynku mieszkaniowego stara się odpowiedzieć Maciej Świtalski z Zielonej Góry – Uważam, że Państwo powinno w uzasadnionych przypadkach gwarantować pozyskiwanie kredytów na szczególnie atrakcyjnych warunkach dla nisko zarabiających tak jak np. ma to miejsce w USA. Program "Rodzina na swoim" i wspieranie deweloperów nie jest dobrym rozwiązaniem. Gwarancja nisko oprocentowanego kredytu daje nabywcom szanse wyboru czy rynek pierwotny czy wtórny, czy dom czy mieszkanie itp.