Będzie nowelizacja ustawy o spółdzielniach? Senat chce ułatwień dla wykupujących mieszkania spółdzielcze

Przygotowany przez Senat projekt nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych trafił 12 lipca br. do Sejmu. Senatorowie proponują zmianę, która ma ułatwić osobom zainteresowanym ustanowienie odrębnej własności lokalu spółdzielczego, np. mieszkania. Teraz zasadność proponowanych zmian w prawie analizują posłowie.

Nowelizacja ustawy o spółdzielniach – jakich zmian chce Senat?

Pochodząca z 2000 r. i wielokrotnie nowelizowana ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych reguluje m.in. zasady ustanawiania odrębnej własności mieszkań spółdzielczych. Procedura ta, nazywana potocznie „wykupem mieszkania od spółdzielni", umożliwia przekształcenie spółdzielczego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności, czyli zostanie właścicielem lokalu spółdzielczego. Warto zaznaczyć, że wykupić można nie tylko mieszkania, ale też inne spółdzielcze lokale, np. garaże.

Zobacz: Na mieszkania komunalne czeka się nawet 20 lat. Dramatyczny raport NIK

Jak czytamy na stronie Senatu RP, proponowana nowelizacja:

– (...) ma umożliwić uprawnionym osobom dochodzenie przed sądem roszczeń o ustanowienie odrębnej własności lokalu, który należał dotychczas do spółdzielni mieszkaniowej, gdy stwierdzenie samodzielności lokalu wymaga wykonania robót adaptacyjnych.

Zobacz atrakcyjne mieszkania na sprzedaż na stronie lub w aplikacji Gratki

Co to oznacza? Chodzi o to, żeby pomóc osobom, które chcą wykupić lokal spółdzielczy, ale napotykają przeszkody ze strony spółdzielni. Jest to niestety sytuacja dość częsta. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy w celu ustanowienia odrębnej własności spółdzielnia musiałaby podjąć pewne kroki, np. wykonać prace adaptacyjne. Tymczasem spółdzielnie często nie chcą tego robić. Jeśli w takiej sytuacji spółdzielnia pozostaje bezczynna i nie wykonuje wymaganych prac, cały proces ustanowienia odrębnej własności zostaje zablokowany.

W myśl obecnych przepisów osoba, która zmaga się z bezczynnością spółdzielni, może dochodzić swoich praw w sądzie, w trybie procesowym. W marcu 2018 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł jednak, że prawo to jest niezgodne z konstytucją. W praktyce bowiem tryb procesowy w tym wypadku utrudnia lub nawet uniemożliwia obywatelowi osiągnięcie swojego celu, czyli uzyskanie własności lokalu. Prawo działa więc na niekorzyść osób będących w konflikcie ze spółdzielnią.

Ustanowienie odrębnej własności lokalu – co się zmieni?

Proponowana przez Senat nowelizacja zakłada, że spółdzielnia będzie miała 24 miesiące od daty wejścia w życie nowego prawa na wykonanie prac adaptacyjnych koniecznych do ustanowienia odrębnej własności lokalu (np. podziału czy połączenia nieruchomości). Jeśli tego nie zrobi, osoba starająca się o wykup mieszkania spółdzielczego będzie mogła złożyć do sądu odpowiedni wniosek, a wówczas sąd orzeknie o ustanowieniu odrębnej własności lokalu. Co więcej, spółdzielnia będzie musiała pokryć koszty postępowania sądowego.

Przeczytaj: Wspólnota czy spółdzielnia mieszkaniowa? Co jest lepsze?

Nowe przepisy mają lepiej chronić prawa osób zainteresowanych wykupem lokalu, umożliwiając im skuteczniejszą walkę z bezczynnością spółdzielni, która nie będzie już blokować całego procesu. Obywatele nie będą też już musieli dochodzić swoich praw w sądzie w niekorzystnym dla nich trybie procesowym. Po zmianach w prawie ten tryb będzie stosowany tylko wtedy, gdy do przekształcenia spółdzielczego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności brakuje wyłącznie oświadczenia woli spółdzielni. W innych wypadkach stosowany będzie korzystniejszy dla zwykłego obywatela tryb nieprocesowy.

Jak wyjaśnia Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, po wejściu nowych przepisów w życie rozszerzy się także krąg osób, które mogą mieć wobec spółdzielni roszczenia o wykup lokalu spółdzielczego. Będą się mogli o to starać nie tylko członkowie spółdzielni, ale także najemcy lokali, m.in. mieszkań zakładowych czy garaży.

Jak na razie nie wiadomo, kiedy nowelizacja przepisów miałaby wejść w życie. Projekt nowego prawa wciąż czeka na przyjęcie przez Sejm.

Sprawdź: Książeczki mieszkaniowe wciąż ma milion Polaków. Jak rząd chce im pomóc?