Zioła w ogrodzie. Smaczne, zdrowe i aromatyczne

Szczypiorek, koperek i pietruszka to popularne rośliny w przydomowych ogródkach, które wykorzystujemy do przyprawiania potraw. Warto pomyśleć jednak o posianiu w ogrodzie innych popularnych ziół. Nie tylko są smaczne i zdrowe, ale także pięknie pachną i mogą być ozdobą.

Miejsce pod ogródek ziołowy nie musi być rozległe, choć np. korzenie lubczyku są mocne a rośliny te sięgają nawet 2 m wysokości. Niektóre zioła wymagają żyznej gleby, choć melisa, kminek, kolendra czy mięta urosną też na mniej żyznej.

Zobacz również: Zioła w domowej apteczce

Rośliny te lubią stanowiska słoneczne, powinny rosnąć w miejscach ciepłych i raczej osłoniętych od działania wiatru. Żyzną glebę ziołom zapewnimy mieszając ziemię z obornikiem lub nawozem wieloskładnikowym. Natomiast w pierwszym okresie po zasianiu należy obficie podlewać ziarna, żeby powschodziły.  

Podczas planowania ogródka ziołowego warto pogrupować rośliny zależnie od ich upodobań glebowych, dotyczących słońca i wilgoci. To pozwoli nam na odpowiednie dbanie o zioła.

Cenna wiedza: Sianie i zbieranie ziół leczniczych

Sezon na zioła zaczyna się w marcu. Niektóre siejemy bezpośrednio do ziemi w ogrodzie, inne wymagają zrobienia wcześniejszych rozsad, a np. rozmaryn najlepiej trzymać w doniczkach.

W przypadku zbiorów, które przypadają na lato większość ziół przycinamy zanim na ich pędach rozwiną się kwiaty. Cięcie wierzchołków sprawia, że rośliny rozkrzewiają się. Z ziół takich jak szałwia, estragon, bazylia czy oregano zbieramy wierzchołki pędowe, a np. majeranek zbiera się ścinając pędy po ukazaniu się pierwszych pąków kwiatowych.

Trzeba pamiętać, że świeżych ziół nie można długo przechowywać. Należy je wysuszyć i potem przechowywać w szczelnych pojemnikach. Innymi sposobami jest także zamrażanie w torebkach foliowych lub plastikowych pojemnikach i mrozi w zamrażalniku lub zalewanie w occie czy oleju.

Zioła, które warto mieć w ogrodzie

• Bazylia - roślina jednoroczna, sięga 50–60 cm, rośnie w kępach, wymaga ciepłych, nasłonecznionych, osłoniętych od wiatru stanowisk oraz stałego dostępu wody. Jej nasiona wysiewamy w domu na przełomie marca i kwietnia lub na miejscu stałym po ostatnich wiosennych przymrozkach. To główny składnik dań kuchni włoskie. Wykorzystywana jest także w zielarstwie ma działanie przeciwskurczowe, poprawiające trawienie, przeciwzapalne i antybakteryjne. 
• Majeranek ogrodowy - w Polsce to roślina jednoroczna, sięga 30–40 cm, zakwita w czerwcu i kwitnie do pierwszych przymrozków, lubi słoneczne i umiarkowanie wilgotne, żyzne stanowiska, nie jest odporny na mróz. Nasiona wysiewa się do ziemi lub wcześniej do skrzynek w domu.To roślina aromatyczna, zawierająca m.in. olejki eteryczne, kwasy organiczne, związki garbnikowe.  Stosowany jako przyprawa do potraw ciężkostrawnych, ale także octu, likierów, olejku. Ułatwia trawienie, stosuje się go przy biegunkach, przeziębieniach, nieżytach górnych dróg oddechowych. W ogrodzie może służyć za obwódki rabat.
• Rumianek - sięga 60 cm, aromatyczny, kwitnie od końca maja do września, może rosnąć na mało żyznych glebach, lubi słoneczne stanowiska, wysiewa się go do gruntu, wykorzystywany w zielarstwie do produkcji olejku eterycznego. Ma właściwości przeciwzapalne, rozkurczowe, przeciwalergiczne, bakterio i grzybobójcze oraz uspokajające. Pomaga przy gojeniu ran, owrzodzeniach, oparzeniach. W medycynie i kosmetyce stosowany w formie herbatek, parówek, maseczek, inhalacji, okładów. W ogrodach pięknie kwitnie i pachnie.
• Kminek zwyczajny - roślina dwuletnia, sięgająca 80–100 cm, kwitnąca w maju lub czerwcu, o owocach dojrzewających pod koniec czerwca, stosowana jako przyprawa do mięs i warzyw, o właściwościach rozkurczowych, mlekopędnych i wiatropędnych, pobudzająca apetyt, działa toksycznie na robaki jelitowe.
• Melisa lekarska - sięgająca ok. 60 cm, kwitnie od czerwca do sierpnia, o zapachu cytryny, lubi ciepłe, osłonięte od wiatru stanowiska i wilgotną glebę. To roślina lecznicza - działa łagodząco na układ nerwowy. Może być stosowana zewnętrznie w postaci okładów łagodzących urazy, owrzodzenia, obrzęki, ukąszenia owadów oraz bóle stawów. W domu stosowana do zaparzania, dodatek do sałatek, lodów, deserów. W ogrodzie może służyć za tło do roślin kwitnących.
• Cząber ogrodowy - jednoroczny, sięga 25–40 cm wysokości, dobrze rośnie w każdej ziemi, nie wymaga nawożenia, lubi słońce i umiarkowane podlewanie, Ziele cząbru zawiera m.in. olejek eteryczny. Ma on właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne, przeciwbiegunkowe, przeciwbólowe. Poprawia trawienie. Stosowany jako potrawa do potraw ciężkostrawnych,, zup, marynat.
• Rozmaryn lekarski - uprawiany w Polsce jako roślina ozdobna oraz zielarska, dorasta do około 70 cm wysokości, stosowany w zielarstwie, kosmetyce i jako przyprawa do dań mięsnych, z ziemniaków, kapusty i pomidorów. Zdrewniałe łodygi mogą zastępować szpikulce do szaszłyków.