Pod koniec listopada Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił zawieszenie przyjmowania nowych wniosków w ramach programu „Czyste Powietrze”. Decyzja ta została uzasadniona koniecznością reformy i uszczelnienia systemu, co według funduszu nie jest możliwe bez przerwy w działaniu programu. Planowane jest, że program powróci w nowej odsłonie 31 marca 2025 roku.
Zawieszenie programu wywołało falę krytyki ze strony różnych środowisk, w tym Związku Miast Polskich. Organizacja ta podkreśla, że zmiany są potrzebne, ale nie powinny one prowadzić do zawieszenia programu, który jest kluczowy dla walki z niską emisją w Polsce.
Apel Związku Miast Polskich z propozycjami zmian w programie
W odpowiedzi na decyzję NFOŚiGW, Związek Miast Polskich wydał oświadczenie, w którym wyraził swoje stanowisko wobec zawieszenia programu.
„Pospieszne i niespodziewane zawieszenie najpopularniejszego w Polsce programu do walki z niską emisją jest szkodliwe zarówno dla mieszkańców gmin, jak i dla sektora mikro oraz małych przedsiębiorstw” - podkreślił wiceprezes Związku Miast Polskich Arkadiusz Chęciński.
ZMP zwrócił uwagę na trudną sytuację beneficjentów, którzy rozpoczęli realizację inwestycji z myślą o dofinansowaniu z „Czystego Powietrza”. Zawieszenie programu uderza również w interesy małych przedsiębiorców, dla których obsługa wniosków była istotnym źródłem dochodu.
Związek Miast Polskich nie tylko krytykuje decyzję o zawieszeniu programu, ale również przedstawia konkretne propozycje zmian, które mogłyby poprawić jego funkcjonowanie bez konieczności przerywania jego działania.
„Wdrożenie niezbędnych zmian w Programie powinno odbywać się w sposób ewolucyjny, bez jego zawieszania” - zaznaczył Związek, deklarując jednocześnie swoją pomoc w reformie programu.
Jednym z postulatów jest uszczelnienie zasad dla podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania. Związek sugeruje wprowadzenie górnych stawek na poszczególne zakresy prac budowlanych, co mogłoby zapobiec nadużyciom.
Kolejną propozycją ZMP jest wydłużenie czasu na złożenie wniosku o dofinansowanie dla osób, które wykonały inwestycje przed zawieszeniem programu. Obecnie beneficjenci mają na to 6 miesięcy od wystawienia faktury, co zdaniem Związku jest niewystarczające.
Związek proponuje także zmiany w systemie prefinansowania inwestycji. Zamiast przelewu na rachunek wykonawcy, środki miałyby trafiać na rachunek beneficjenta, co ograniczyłoby potencjalne nieprawidłowości. Ponadto, zaliczki powinny być udzielane w mniejszych transzach, a każda kolejna transza powinna być wypłacana dopiero po rozliczeniu poprzedniej.
Związek Miast Polskich zwraca również uwagę na potrzebę odpowiedniej weryfikacji przy tworzeniu listy rekomendowanych wykonawców.
„Weryfikacja powinna następować na podstawie posiadanego doświadczenia w realizacji podobnych prac. Nie należy ograniczać się do doświadczenia jedynie w Programie Czyste Powietrze” - dodano.
Taka weryfikacja ma na celu zapewnienie, że wykonawcy posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, co przyczyni się do realizacji efektywnych i zgodnych z założeniami programu inwestycji.
Źródło:
