Te warzywa warto zasiać przed zimą, aby cieszyć się wcześniejszymi plonami. Warzywa ozime – wszystko, co musisz o nich wiedzieć!

Wysiane w listopadzie lub na początku grudnia wczesne, mrozoodporne odmiany marchwi, pietruszki, czosnku, cebuli i kopru zbierzemy z zagonka około 2 do 3 tygodni wcześniej niż te same odmiany wysiane w marcu.

Kluczową kwestią dla uprawy ozimej jest wybór odpowiedniego stanowiska, które powinno być nasłonecznione, ale osłonięte i zaciszne, zabezpieczone przed zalaniem podczas wiosennych roztopów. Taki wybór sprawi, że wiosną ziemia szybko się nagrzeje, co przyspieszy wegetację roślin. Z tego samego powodu gleba na zagonie powinna być lekka i przepuszczalna, a zarazem żyzna i zasobna w próchnicę.

Zagonki przygotowujemy na ogół w październiku, kiedy usuwamy z ogródka dużą część upraw jednorocznych, szczególnie po porze, cebuli i warzywach kapustowatych (dla warzyw korzeniowych). Grządki odchwaszczamy i nawozimy kompostem albo mineralnymi nawozami fosforowymi i potasowymi na 2-3 tygodnie przed siewem. Wiosną możemy uzupełnić nawożenie o azot.

Staranniej niż wiosną wybieramy nasiona: muszą być świeże i o dużej sile kiełkowania. Mogą też być wstępnie zaprawione.

Jesienią siejemy gęściej niż wiosną, bo są spore szanse na to, że część nasion wymarznie. By temu zapobiec, wczesną wiosną obsiane zagonki możemy przykryć agrowłókniną lub tunelem foliowym. To dodatkowo przyspieszy termin zbioru, ale także uchroni młode roślinki przed wiosennymi przymrozkami, które bywają dla nich szczególnie niebezpieczne.

Zobacz: Jak przygotować ziemię w warzywniku przed zimą

Są dwa sposoby na wczesną cebulę: wsadzenie w październiku dymki do ziemi albo siew nasion przeznaczonych do uprawy ozimej. Ta pierwsza metoda niekoniecznie się uda w rejonach kraju o bardziej surowym klimacie.

Najlepsza dla cebuli będzie grządka po warzywach, które były uprawiane na oborniku: ogórkach, karczochach, ale nie innych cebulowych. Jeśli nie mamy takiej o odpowiednim położeniu, na dwa tygodnie przed siewem można zasilić ją dobrze przerobionym kompostem.

Dobrze zrobić to na początku października, by dymki wsadzić w połowie miesiąca. Duże dymki odmian Czerniakowska, Fiesta, Rawska i Żytawska sadzimy na taką głębokość, by przykrywała je warstwa ziemi o grubości 3-4 cm, w rozstawie takiej, jak w siewie wiosennym.

Chcąc prowadzić uprawę z nasion, wybieramy odmiany mrozoodporne, które siejemy od końca sierpnia do połowy października. Jeśli roślinki zdążą wykiełkować, koniecznie przykrywamy je przed mrozami agrowłókniną zimową i dodatkowo gałązkami świerkowymi lub słomą. Cebulę z dymki zbierzemy w kwietniu i maju, tę z nasion zaś od połowy maja do czerwca.

Ząbki czosnku sadzimy nieco gęściej i głębiej niż w terminie wiosennym, od października do połowy listopada, na uprzednio nawiezioną i głęboko spulchnioną ziemię, w której nie rosły wcześniej inne cebulowe ani sam czosnek. Będzie mu za to odpowiadać miejsce po strączkowych i psiankowatych.

Najlepsze będą tzw. zimowe odmiany czosnku, takie jak Harnaś czy Orkan, ale uprawa może udaćsię i z innymi. Zbiory dojrzeją w lipcu.

Sprawdź też: Jakie warzywa siać razem, a jakich połączeń unikać

Warzywa korzeniowe, takie jak marchew i pietruszka, siejemy jak najpóźniej, w zasadzie na ostatnią chwilę przed mrozami, by nie zdążyły wykiełkować przed zimą. Najlepiej zrobić to w listopadzie, a na zachodzie kraju – nawet w pierwszych dniach grudnia.

Siejemy dość gęsto, licząc się z tym, że część nasion może nie przetrwać mrozów, a w przypadku bezśnieżnej zimy dodatkowo okrywamy słomą lub łętami.

Odmiany marchwi nadające się na siew ozimy to:

• Amsterdamska,
• Kalina F1,
• Karo F1,
• Primo F1.

Polecaną odmianą pietruszki zaś ta cukrowa. Pierwszą młodziutką marchewkę zbierzemy pod koniec maja, a zagony opróżnimy do końca czerwca.

Koper siejemy najpóźniej, bo od końca listopada aż do lutego, jeśli oczywiście ziemia nie będzie zamarznięta. Wybierzmy do tego odmiany takie jak Amat, Ambrozja, Lukullus i Szmaragd, które wysiejemy w rzędy w odległości od 15 cm (na natkę) do 40 cm (na baldachy). Pierwsze młode listki na kanapkę zerwiemy nawet pod koniec marca.

Szpinak z kolei trzeba było wysiać do końca września, by zdążył przed zimą rozwinąć po 2 do 3 liści, co ułatwia zimowanie. Przed większymi przymrozkami okrywamy go łętami lub słomą, ale w taki sposób, by nadal miał dostęp do światła. Szpinak odmian Kastra F1, Olbrzym Zimowy, czy Prima F1 zaczniemy zbierać już w kwietniu.