Small house to przepis na oszczędność: idea i przykładowe projekty

Małe domy nie są bynajmniej wynalazkiem naszych czasów, a raczej zwrotem ku temu, jak życie wyglądało, zanim człowiek zaczął przywiązywać nadmierną uwagę do przedmiotów, gromadzonych w coraz większych domach. Przejedźmy się choćby na Lubelszczyznę, czy Zamojszczyznę, gdzie przetrwały niewielkie jedno-, góra dwuizbowe chatki, w których niegdyś mieściła się cała rodzina, dobytek, nierzadko i zwierzęta.

Przeczytaj więcej: Small house - królestwo minimalizmu: materiały i instalacje 

Choć trudno dziś oczekiwać, by czteroosobowa rodzina z wyboru mieszkała w domku wielkości kawalerki, o tyle zyskują sobie one popularność u zwolenników minimalizmu. A trend ten opanował już wielu Polaków – na ogół w wieku przed- i poprodukcyjnym. Dwudziestokilkuletni single albo bezdzietne pary bądź emeryci często doceniają uroki życia w małym budynku – stosunkowo niedrogim, bo wybudowanym z mniejszej niż willa ilości materiałów, łatwym i tanim do ogrzania oraz jeszcze łatwiejszym do utrzymania w czystości.

Nie zmieści się w nim wielka plazma na ścianie, ale okazuje się, że wcale nie jest potrzebna. Podobnie jak wiele innych przedmiotów, gromadzonych w domach i mieszkaniach. Niewielki metraż to pochwała minimalizmu. Takie domy na świecie budowane są zarówno w miastach, jak i poza nimi.

Zobacz wideo: Wybudowali dom w cenie mieszkania

– Nie o to jednak chodzi, by stawiać small house w centrum miasta, gdzie można przecież taniej i wygodniej mieszkać w mieszkaniu w bloku – opowiada zauroczony ideą małych domów Piotr Jakubowski, któremu marzy się zaszczepienie jej na polskim gruncie. - Small House to przeniesienie mieszkania w teren. Mam wokół siebie przestrzeń, las, a dom jest schronieniem przed deszczem i wiatrem. Życie na małej powierzchni jest tak samo wartościowe, jak życie na 100 czy 300 metrach kwadratowych. Większa przestrzeń w domu sprawia, że więcej czasu się w nim spędza. Mieszkając na mniejszej przestrzeni, częściej przebywamy na zewnątrz– przekonuje właściciel firmy Domek na drzewie.

Dziś budowanie domków wynika z dążenia do tworzenia budynków zużywających jak najmniej energii, do których wytworzenia też nie potrzeba jej wiele, zajmujących małą powierzchnię zabudowy i przeznaczonych dla niewielkiej liczby osób – najczęściej dla jednej lub dwóch.

Ogrzewa się je błyskawicznie przy pomocy niewielkiego nawet pieca, typu „koza". Szybko się sprząta, używając mniejszej ilości środków czystości. W efekcie pozostanie więcej czasu i pieniędzy. A my sami możemy mieć poczucie, że jesteśmy eko.

Mniejsza przestrzeń wymaga większej kreatywności w zagospodarowaniu jej. Miejsce do spania, gotowania, przechowywania potrzebnych przedmiotów – wszystko trzeba zmieścić na naprawdę niewielkiej przestrzeni.

Najmniejszy opisany small house ma 10 m kw. powierzchni. W projektowaniu i aranżacji tego typu lokum najważniejszą zasadą jest staranne dopracowanie przestrzeni. Życie na takiej powierzchni wymaga przemyślanej zabudowy meblowej. Przyjrzyjmy się kilku rozwiązaniom projektowym, które można zastosować na mini-metrażu.

Łazienka w małym domku

Najłatwiej kupić gotowe kabiny łazienkowe w różnych wielkościach, podobne jak montuje się na statkach. Na miejsce budowy przywozi się cały blok wykonany z włókien szklanych, w którym mamy wszelkie niezbędne sanitariaty.

Warto zobaczyć: Jak zbudował dom ze słomy i gliny 

Jedyne, co musimy zrobić, to wykonanie odpowiednich przyłączy: wody i kanalizacji. Powierzchnia takiej łazienki to 1,45 x 1,50 m. Innym rozwiązaniem jest zaprojektowanie malutkiego pomieszczenia na bazie serii sanitariatów do małych łazienek. Prawie każdy producent ma w swojej gamie takie, które upchniemy na 4 m kw. w sposób zapewniający funkcjonalność i wygodę.

Można też zastosować rozwiązania bliższe naturze, również oszczędzające przestrzeń. W łazience ustawiamy toaletę oraz drewnianą balię, podobną tej używanej niegdyś do kąpieli. Nad balią mamy prysznic, ale też baterię wannową, dzięki czemu można wziąć prysznic, umyć ręce lub urządzić sobie mini kąpiel bądź pranie.

Można zamontować maleńką umywalkę, np. narożnikową, ale jest i inne rozwiązanie. Skoro dłonie, a nawet twarz możemy myć nad balią, gdzie mamy wodę bieżącą, a umywalka najczęściej wykorzystywana jest np. do golenia, na ścianie montujemy składany blat, który w jednej chwili przeobrazi się w mini stolik, a na którym zmieści się umywalnia w starym stylu – ceramiczna misa z dzbankiem do nalewania wody. Zastosowanie takiego rozwiązania z elementami drewnianymi, wymaga dobrej wentylacji i bieżącego usuwania wilgoci.

W małych drewnianych domach raczej rezygnujemy z kładzenia na ścianach zabierającej przestrzeń glazury, wymagającej też na ogół dodatkowego usztywnienia podłoża.

Aneks kuchenny

Trudno będzie w tak niewielkiej przestrzeni wydzielić na kuchnię osobne pomieszczenie. Chcąc odgrodzić tę część od pokoju, można pokusić się o zastosowanie cienkich przesuwnych ścianek z laminatu lub płóciennych, umocowanych w szynach na suficie i podłodze.

Jeśli aneks będzie całkiem otwarty, powinien stanowić przestrzeń doskonale zorganizowaną. Nieład w strefie kuchennej wprowadzi wrażenie bałaganu do całego pomieszczenia. Szafki w takiej kuchni zrobimy znacznie płytsze – nieprzekraczające 40 cm głębokości. Sprawdzi się tutaj elektryczna płyta na dwa palniki, a na upartego zmieścimy też minipiekarnik z funkcją mikrofalówki o wysokości niespełna 30 cm.

Garnki i patelnie, które nie zmieszczą się w szafkach, możemy powiesić na hakach na ścianie nad blatem. W dolnym rzędzie szafek powinno znaleźć się miejsce na wąską zmywarkę, co pozwoli na ograniczenie wielkości zlewu kuchennego do minimum.

Szafki wiszące, również płytkie powinny mieć drzwiczki przesuwne ze szkła zmatowionego lub półprzeźroczystego tworzywa. To rozwiązanie optycznie powiększy pomieszczenie. Podobny efekt da też podświetlenie szafek od wewnątrz, wykorzystywane dodatkowo jako nastrojowe oświetlenie wieczorem.

Łóżko do small house-u

– Nie ma wygodniejszego rozwiązania do spania, jak łóżko, które służy tylko do tego celu – podkreśla Jakubowski. – Albo się wygodnie śpi, albo wygodnie siedzi.

Na niewielkiej przestrzeni jednak musimy sobie jakoś radzić. Weźmiemy więc pod uwagę rozkładaną kanapę. Wybierając ją jednak, oceńmy nie tylko jej wygląd gabaryty i wygodę siedzenia, ale też to jak się na niej leży po rozłożeniu. Innym rozwiązaniem jest tzw. układ skrzyniowy, gdzie w skrzyni chowany jest układ sprężynowy z ramą.

W postaci złożonej mamy kanapę do siedzenia, opartą na skrzyni. Po rozciągnięciu powstaje rama łóżka, na której układamy materac z poduszek siedziska i oparcia. Takie rozwiązanie świetnie się sprawdza w małych przestrzeniach i ma też tę zaletę, że dobrze się na tym śpi. W takiej skrzyni od razu chowamy też pościel. Gdzie możemy zobaczyć takie łóżko? Choćby w hotelach, gdzie często używana jest jako tzw. dostawka.

Zobacz również: Projekt ekologicznego i energooszczędnego Domu Trzonu  

Funkcjonalnym sposobem na wydzielenie przestrzeni sypialnianej jest zaprojektowanie w domku antresoli, na której można ułożyć materac do spania, a dodatkowo zmieścić kilka niewielkich szafek i wieszaków na ubrania. Oprócz tego, że wygodnie się wyśpimy, wydzielimy przestrzeń intymną od takiej, w której przyjmujemy gości.

Szafy i szafki

Na małych przestrzeniach wykorzystujemy każdą możliwość zbudowania szafek i skrytek. Wartym rozważenia pomysłem jest wykonanie pawlaczy, pamiętając o pozostawieniu przejścia wysokiego na minimum 2 m.

W małych budynkach najczęściej stosuje się rozwiązania wiszące – szafki i półki. Można też zrobić szafkę dwustronną w przestrzeni ściany. Szafka kuchenna może stać się równocześnie meblem pokojowym, jeśli otwierana jest z dwóch stron. W miarę możliwości staramy się stosować przesuwne lub harmonijkowe systemy otwierania, aby nie kłopotać się koniecznością pozostawienia wolnej przestrzeni do otwarcia szafek.

Praktyczne są też schowki pod łóżkami, półki pod skosami itp. W planowaniu otwartych przestrzeni trzeba jednak zachować rozsądek, aby nie okazało się, że przez niezliczoną ilość półeczek i innych „kurzołapów", powierzchnia do sprzątania zwiększy się dwukrotnie. Im bardziej zamykamy przestrzenie, tym lepiej. Do przechowania ubrań najlepiej wykorzystać system haczyków z zasłonką, czyli swego rodzaju szafę miękką – z materiału. Pufy do siedzenia? Proszę bardzo, ale tylko otwierane, które dodatkowo można wykorzystać jako minikuferki.

Gdzie szukać inspiracji? Choćby w każdej firmie zajmującej się projektowaniem i produkcją mebli, wyposażenia kuchni itp. W katalogach znajdziemy setki stron gotowych rozwiązań: ergonomicznych szafek, zawiasów, prowadnic do koszy i szuflad.