Sauna w domu: co warto wiedzieć

Zalety domowego SPA docenimy szczególnie zimą, gdy po powrocie do domu trudno się rozgrzać, a i odporność przydałoby się wzmocnić. Regularne seanse w saunie mają ogólne pozytywne oddziaływanie na nasz organizm, wyłączając przeciwwskazania, jak choćby ciążę, nadciśnienie czy nowotwory. Jeśli więc mamy w domu przestrzeń, którą dałoby się wykorzystać w tym celu, rzecz jest warta przemyślenia.

Kabinę łatwo wkomponować w przestrzeń

Nie musimy mieć od razu salonu kąpielowego. Saunę zmieścimy nawet w nieco większej łazience. Można też w tym celu wykorzystać piwnicę albo poddasze. Zmieści się również pod skosem, choć może to podrożyć inwestycję. Różne źródła podają, że minimalne wymiary powinny mieć 1,20 x 1,20 x 2 metry, bądź też 1,60 x 1,60 x 2 m.

Jeśli jednak myślimy o faktycznej wygodzie, warto zadbać, by co najmniej jeden z boków miał około dwóch metrów. W takiej kabinie swobodnie położy się dorosły człowiek, a pozycja leżąca nie tylko zwiększa relaks, ale sprawia, że ciało nagrzewa się równomiernie. W kabinie 1,60 m x 2 m spokojnie zmieszczą się trzy osoby. Wysokość pod skosem może mieć mniej niż 2 m, ale co najmniej 1,90 m powinna wynosić na ścianie, na której ma zostać zamontowany piec. Dokładnie wysokości ścian, na których montowane są piece, podane są przez producentów dla każdego modelu z osobna.
Wybór miejsca, w którym ma być zbudowana kabina, najlepiej wcześniej skonsultować z wykonawcą.

Rodzaj sauny dobierz do swoich upodobań

W ofercie większości producentów i wykonawców znajdziemy sauny suche, parowe i infrared, czyli na podczerwień. Jako domowe najczęściej są wybierane sauny suche, gdzie wysoka temperatura idzie w parze z małą wilgotnością. Taka sauna ogrzewana może być piecem elektrycznym lub na drewno.

Zobacz również: Sauna zasilana energią elektryczną: infrasauna 

Są już dostępne modele dwufunkcyjne z elektronicznymi sterownikami, umożliwiające przełączanie pieca w tryb sauny suchej lub parowej. W różnych trybach zmienia się stosunek temperatury do wilgotności. Nie każdy jednak może z takiej sauny korzystać. Nie mówiąc już o przeciwwskazaniach medycznych, to niektórym po prostu może być trudno wytrzymać w tak wysokiej temperaturze (70–100°C). Wówczas warto przemyśleć zakup kabiny infrared, w której piec jest zastępowany przez specjalne promienniki podczerwieni. Nagrzewają one znajdujące się w środku osoby, na podobnej zasadzie jak te w inkubatorach – noworodki. Temperatura w takiej kabinie nie powinna przekraczać 55°C. Może też, oczywiście, być niższa.

Piec na drewno, gazowy lub elektryczny

Za popularnością pieców elektrycznych przemawia fakt, że nie wymagają przyłączenia do komina, co jest konieczne w przypadku pieców opalanych drewnem lub gazem. Moc dobiera się do wielkości kabiny: w przybliżeniu 1 kW na metr sześcienny kubatury. Konieczne wymogi to atest i znak bezpieczeństwa „B".
Większość pieców wymaga osłony. Dostępne są modele stojące lub zawieszane na ścianie. Na etapie zakupu warto też rozważyć funkcjonalność zakupionego modelu.

Oprócz przełączania między trybem sauny suchej i parowej, w niektórych modelach można też zaprogramować długość seansu, zaprogramować włączenie z kilkugodzinnym wyprzedzeniem, a nawet w cyklu tygodniowym. Dostępne są też modele energooszczędne, które dopasowują moc do temperatury panującej w kabinie. Różne są też sposoby sterowania: sterownikiem zamontowanym na kabinie przed wejściem lub wewnątrz kabiny, za pomocą pilota albo przez komputer.

Standardowy piec powinien w zasadzie znajdować się na tej samej ścianie, co drzwi, dostępne są jednak również piece załawkowe – wąskie, montowane na całej długości ściany za oparciem siedziska.
Wybierając piec dwufunkcyjny, pamiętajmy o tym, że nie należy montować go we wnęce.

Zadbaj o odpowiednie zasilanie

Sauna z piecem elektrycznym o mocy powyżej 5kW wymaga zasilania trójfazowego. Można oczywiście znaleźć piec na 230 V, ale wystarczy od do malutkiej, jednoosobowej kabiny o kubaturze od 2 do 4 m3 (czyli do ok. 3 kW). Większy, potrzebny do ogrzania nawet nieco tylko większej kabiny wymagać już będzie 380 V i trzech faz. Zasilanie najlepiej i najbezpieczniej będzie poprowadzić bezpośrednio z tablicy rozdzielczej z zabezpieczeniem różnicowo-prądowym, nie obciążając linii żadnymi innymi sprzętami.

Saunę buduje się z materiałów odpornych na temperaturę i wilgoć

Ściany i wyposażenie kabin wykonuje się z jednego z kilku gatunków drewna:

• świerku skandynawskiego,
• cedru,
• jodły kanadyjskiej,
• osiki,
• drewna afrykańskiego (samba, abachi i inne).

Właściwości drewna i jego uprzednia obróbka muszą zagwarantować odporność na zmienną temperaturę i wilgotność. Nie mogą też nadmiernie się nagrzewać, by wyeliminować ryzyko poparzeń. To ostatnie dotyczy szczególnie siedzisk i oparć, które wykonywane są na ogół z drewna afrykańskiego, które cechuje szczególnie niski stopień przenikalności cieplnej. Z tego samego względu w wyposażeniu saun nie wykorzystuje się metalu ani plastiku.

Istotna jest też podłoga, na jakiej stawiamy kabinę. Powinna ona być zmywalna i odporna na wilgoć oraz wysokie temperatury: gres, terakota (najlepiej antypoślizgowa). Na podłodze najlepiej jest położyć drewnianą kratkę, zabezpieczającą przed poślizgnięciem.

Nie zapomnij o wentylacji

Wyobraźmy sobie seans w nagrzanym do 70°C malutkim pomieszczeniu, dodatkowo jeszcze zaparowanym, bez sprawnie działającej wentylacji. Niewiele miałby wspólnego z poprawą samopoczucia. Brak odpowiedniej cyrkulacji powietrza odbije się też na samej saunie, która szybko zniszczeje – pojawią się w niej grzyby i pleśnie. Sprawnie działająca prawidłowa wentylacja w saunie to taka, która jest w stanie w ciągu godziny wymienić powietrze w kabinie sześcio- lub ośmiokrotnie.

**W klasycznej wentylacji grawitacyjnej mamy dwa otwory: nawiewny (doprowadzający świeże powietrze z zewnątrz) i wywiewny (odprowadzający nagrzane powietrze na zewnątrz). Powietrze może być pobierane i wydalane na zewnątrz domu albo pośrednio – z i do sąsiednich pomieszczeń. To drugie rozwiązanie wydaje się być bardziej ekonomicznym – do sauny trafia powietrze wstępnie ogrzane, a później może służyć do dogrzania mieszkania. Otwór nawiewny umiejscawiamy nisko nad podłogą, na ścianie, przy której stoi piec, wywiewny zaś jak najdalej od niego – po przekątnej pod sufitem. Należy też pamiętać o zapewnieniu swobodnego obiegu powietrza – dylatacji wokół kabiny sauny.