Pokrycie dachu blachą na rąbek stojący

Technologia łączenia blachy na rąbek stojący, intensywnie dziś rozwijana, a w rzeczywistości jedna ze starszych technologii budowlanych, polega na zaginaniu brzegów arkuszy blachy prostopadle do połaci dachu. Rąbek może być pojedynczy, czyli kątowy, jeśli powstaje przez samo zagięcie blachy lub podwójny – dodatkowo wywijany.

Wybór rodzaju rąbka

Rąbek wybieramy w zależności od formy, powierzchni oraz nachylenia połaci.

Kiedy warto się zastanowić nad wyborem takiego właśnie pokrycia? Na pewno wówczas, gdy zastosowanie tradycyjnego pokrycia dachowego z dachówki, blachodachówki, czy gontów jest niemożliwe ze względu na zbyt mały spadek dachu. Można je z powodzeniem wykorzystać w domach o klasycznych projektach, do renowacji starych budynków, jak i form bardzo nowoczesnych.

Zobacz również: Dach wielospadowy: wady i zalety 

Oprócz możliwości wykorzystania na każdym chyba rodzaju dachu, pokrycie na rąbek stojący ma jeszcze jeden zasadniczy walor: do poszycia blachę mocuje się za pomocą specjalnych haft (potocznie: żabek), dzięki którym nie ma potrzeby przebijania jej powierzchni.
Dzięki temu podwójny rąbek stojący o wysokości 23 mm jest w pełni wodoczoszczelny.

Różne rodzaje blachy

Techniką na rąbek stojący łączy się kilka rodzajów blach: stalową, aluminiową, miedzianą lub blachę cynkowo-tytanową. Przemyślany wybór jest o tyle istotny, że to właśnie materiał stanowi pierwszy filtr bezpieczeństwa dachu.

Blacha stalowa i aluminiowa z reguły bywają tańsze, powlekane zazwyczaj warstwami farb na bazie poliestrów lub plastizoli. Zaletą tego rozwiązania jest niższa cena. Ograniczeniem natomiast skłonność do rozwarstwiania się, co przy klepaniu rąbka jest nieuniknione, oraz płowienia. Droższe, ale zdecydowanie najtrwalsze są blachy stopowe, czyli miedziane i tytanowo-cynkowe, które można zaginać, giąć, zwijać, rozklepywać, głęboko tłoczyć itp. bez ryzyka powstania odprysków czy mikrouszkodzeń.

Blachy powlekane można odmalować po kilku latach użytkowania, natomiast w przypadku blach stopowych, nie ma takiej potrzeby ze względu na naturalną skłonność tych materiałów do pokrywania się patyną, która w efekcie stanowi dodatkowe zabezpieczenie przed wilgocią. Patyna na dachu z blachy miedzianej jest brązowa lub czarna, a w czystych ekologicznie rejonach zielona, na cynkowo-tytanowym zaś przybierze odcień szaro-niebieski bądź grafitowy. Dodatkową zaletą tych drugich blach jest możliwość lutowania, co się znakomicie sprawdza w systemach rynnowych wykonywanych z tego samego materiału

Ważną wskazówką mogącą wiele powiedzieć o jakości materiału stanowią warunki gwarancji udzielonej na blachę. Oprócz okresu, na jaki jest udzielana, trzeba uważnie przeczytać całość, ze szczególnym uwzględnieniem paragrafów „Wykluczenie gwarancji" i „Warunki udzielenia gwarancji". Tam bowiem mogą się kryć informacje, że np. gwarancja dla dachu w strefie morskiej wynosi 10 lat, a nie 40 lat, jak podano na „druku ogólnym"

Bardzo ważne – wykonanie

Podłoże, na którym zamontujemy pokrycie z blachy na rąbek musi spełnić kilka wymagań. Po pierwsze powinno to być podłoże pełne, wykonane z desek lub płyty OSB. Dopuszczalne jest zastosowanie łat i kontrłat, z zastrzeżeniem jednak, że takie rozwiązanie odbije się negatywnie na izolacyjności akustycznej dachu, o czym przekonamy się przy pierwszym intensywniejszych opadach deszczu czy gradu. Dodatkową izolację tłumiącą, ale też wspomagającą wentylację zapewni mata rozdzielająca, montowana między poszyciem, a dachem. To rozwiązanie nie jest konieczne, jeśli stosujemy zwykłe nieimpregnowane deski. Szczegółowych informacji zawsze należy szukać u autoryzowanego przedstawiciela firmy producenta, przy okazji weryfikując jego wiedzę techniczną.

Zagrożeniem dla całej konstrukcji jest wilgoć, dostająca się pod poszycie w przypadku niestarannego wykonania warstw ociepleniowych przy poddaszach użytkowych. Kumulując się długotrwale w elementach budowlanych może skutkować uszkodzeniem całej konstrukcji. Dla zapobieżenia problemowi konieczne są dwa elementy – staranne wykonanie i wentylacja, umożliwiająca odparowanie zebranej wilgoci. Wielkość szczeliny wentylacyjnej dobieramy w zależności od powierzchni i kąta nachylenia dachu.

Dla zachowania szczelności, konieczne jest przede wszystkim przestrzeganie zaleceń producenta. W pierwszej kolejności zwróćmy uwagę na ilość haft użytych na m2 dachu w zależności od istniejącej siły ssącej wiatru, mocowań i wybranych konstrukcji dachowych, a także szerokości i grubość blachy. Istotne jest też ustalenie strefy haft stałych, zabezpieczającą pasy przed zsuwaniem się. Kolejny ważny element to elementy mocujące hafty do podłoża, czyli gwoździe z szerokim łbem i papiaki. Zastosowanie odpowiednich elementów w wystarczającej ilości wraz z prawidłową techniką montażu wykluczy powstawanie pofalowań blachy czy jej rozerwania w wyniku zjawiska rozszerzalności i kurczliwości termicznej.

Połączenie odpowiedniego materiału z należycie starannym wykonaniem zaowocuje niesamowitą trwałością, niewymagającego konserwacji poszycia. W przypadku blach stopowych mówi się o trwałości sięgającej 120 lat, jednak na wielu zabytkach, w tym obiektach sakralnych zobaczyć możemy takie, które przetrwało ponad 300 lat.