Pleśnie i grzyby w domach: zagrożenia i przyczyny pojawienia się

Mykotoksyny (jedne z najsilniej działających trucizny pochodzenia roślinnego) wytwarzane przez pleśnie
i grzyby namnażające się w budynkach i mieszkaniach mogą być przyczyną wielu różnych chorób.

Do najczęstszych chorób spowodowanych grzybem należą:

• choroby dróg oddechowych,
• choroby alergiczne,
• częste bóle głowy,
• chroniczne przemęczenie,
• podrażnienie skóry i oczu,
• kłopoty z koncentracją,
• choroby układu kostnego,
• uszkodzenie wątroby i nerek. 

 Warunki rozwoju grzybów i pleśni

Ponieważ grzyby pleśniowe i domowe mają bardzo niskie wymagania pokarmowe i ogromne możliwości przystosowawcze, mogą się rozwijać praktycznie na każdym podłożu (drewno, papier, tkaniny, beton, tynk, tworzywa sztuczne). Dla rozwoju potrzebują wilgotności powyżej 60%, temperatury 20–35°C
i odczynu podłoża poniżej 7pH (środowisko zakwaszone).

Czytaj również: Usuwanie grzyba i pleśni ze ścian

Krótko mówiąc, idealne warunki dla rozwoju grzyba to ciepło i wilgoć.

Rozpoznanie zagrożenia

Jednym z objawów korozji biologicznej w budownictwie jest z reguły nieprzyjemny stęchły zapach utrzymujący się w pomieszczeniu mimo wietrzenia. Początkowo w miejscach występowania grzyba lub pleśni pojawiają się wykwity (plamy) o różnej barwie (od białej do ciemnobrunatnej), potem spękania
powłoki malarskiej, odspajanie tynku lub odklejanie się tapety.

Przyczyny powstawania zagrzybienia na ścianch

Dobrze jest zasięgnąć porady mykologa i inżyniera-konstruktora, którzy pomogą nam rozpoznać dokładnie rodzaj zagrożenia i przyczyny jego powstania.

Sami jednak możemy wstępnie spróbować określić przyczynę. Wśród przyczyn powstawania grzybów można wymienić kilka podstawowych:

1. błędy na etapie projektowania i wykonawstwa,
2. zbyt niska izolacyjność ścian,
3. brak napraw i odpowiedniej konserwacji,
4. zawilgocenie popowodziowe,
5. błędy użytkownika.

Błędy na etapie projektowania i wykonawstwa to źle zaprojektowana lub wykonana izolacją poziomą
i pionową budynku czy opaską wokół budynku. Do częstych błędów należą też nieprawidłowo
dobrane, pod względem długości i przekrojów, przewody wentylacyjne.

Z problem zbyt niskiej izolacyjności ścian mamy najczęściej do czynienia w budynkach starszych.
Obowiązujące wcześniej normy dotyczące właściwości przegród budowlanych przewidywały wyższe współczynniki przenikania ciepła U. Czasami jednak i współcześnie powstające budynki charakteryzują się zbyt wysokim współczynnikiem U. Wynika to ze źle pojętych „oszczędności" na etapie budowy lub błędów wykonawczych.

Prawidłowa eksploatacja budynków powinna obejmować okresowe przeglądy, konserwację i niezbędne naprawy instalacji (wodno-kanalizacyjnych i grzewczych), systemów rynnowych oraz pokryć dachowych. Utrzymujące się przez dłuższy czas nieszczelności i uszkodzone izolacje instalacji domowych, uszkodzone rynny czy rury spustowe, nieszczelne pokrycia dachowe i wadliwie wykonane obróbki blacharskie mogą stworzyć idealne warunki do rozwoju grzyba lub pleśni.

Zobacz również: Rodzaje wilgoci i przyczyny jej powstawania

Zawilgocenie ścian po powodzi może być niebezpieczne, jeśli na czas nie wykonamy prac osuszających i nie będziemy kontrolować na bieżąco stopnia zawilgocenia ścian i podłóg (stropów). W tym wypadku należy zaznaczyć, że samo osuszenie budynku, bez wykonania izolacji przeciwwilgociowych mija się z celem. Trzeba też zadbać o udrożnienie systemu odprowadzenia wody deszczowej oraz całego systemu melioracyjnego. Jeśli tego nie zrobimy, każdy większy deszcz może spowodować ponowne zalanie.

Na koniec warto wspomnieć o błędach użytkowników. Podstawowe to brak wietrzenia i niedogrzewanie
pomieszczeń. Zaparowane szyby, skropliny na chłodnych powierzchniach, pęcznienie drewnianych podłóg i mebli a na koniec grzyb i pleśń na ścianach, wokół okien i meblach to skutki złej wentylacji
i „oszczędnego" ogrzewania.