Oświetlenie ledowe - cała prawda o jego trwałości

– Producenci twierdzą, że LED może działać nawet 50 000–100 000 godzin – czy to prawda?

– To zależy.Teoretycznie LEDy mogą funkcjonować jeszcze dłużej. Z czasem jednak świecą coraz mniej intensywnie. Przyjmuje się, że w warunkach laboratoryjnych, ilość emitowanego światła nie jest mniejsza niż 70 procent wartości początkowej po:

• 250 tys. godzin – w wypadku diod barwy pomarańczowej,
• 150 tys. godzin – barwy czerwonej, 
• 125 tys. godzin – barwy żółtej, 
• 30–70 tys. godzin – dla barw zielonej, niebieskiej i białej.

Niestety, warunki codziennego użytkowania są zazwyczaj gorsze niż laboratoryjne. Trwałość diod w dużym stopniu zależy od wydajności ich chłodzenia (im lepsza, tym większa żywotność). Można jednak założyć, że emitujące białe światło moduły LED, zamontowane w prawidłowo skonstruowanym urządzeniu, będą świecić o 30 procent słabiej niż na początku eksploatacji nie wcześniej niż po około 50 000 godzin działania.
Dla porównania, przeciętna trwałość tradycyjnych żarówek to około 1000 godzin, zaś świetlówek kompaktowych – 10 000 godzin. Nawet, jeśli nie uwzględniamy oszczędności związanych z mniejszym zużyciem energii przez LED-y, opłaci się zakup oświetlenia diodowego w cenie pięciokrotnie przekraczającej wartość świetlówki zwartej, generującej zbliżoną ilość światła.Oprawy z modułami LED generującymi białe światło mogą działać 50 000 godzin i więcej. To ponad 5 lat nieprzerwanego świecenia. Przy założeniu, że dziennie oświetlamy pokój przez 5 godzin, oprawa z diodą może nam służyć grubo ponad 25 lat.

– Czy częste włączanie LED wpływa na jej żywotność?

– Duża częstość włączania nie wpływa negatywnie na trwałość diody LED. Zależność taka zachodzi natomiast dla świetlówek kompaktowych. Podstawowym powodem ich „przepalenia" jest ubytek materiału z elektrody podgrzewanej w momencie zaświecania (podobnie jak dzieje się w wypadku żarnika żarówki tradycyjnej). Dlatego, im częściej włączamy takie lampy, tym krócej nam one służą. W diodach LED źródłem światła jest rekombinacja elektronów w półprzewodniku, powodująca wytwarzanie fotonów lub – mówiąc inaczej – zmiany położenia cząsteczek w warstwach tworzących diodę, w wyniku których powstaje światło i ciepło. Nie ma tu substancji, której ubytek prowadziłby do „przepalenia" diody.W związku ze sposobem funkcjonowania diod świecących, liczba włączeń nie ma wpływu na żywotność urządzenia.

Dowiedz się: Co lepsze - żarówki tradycyjne, energooszczędne, czy LED-y? 

– Czy świecące diody łatwo się przegrzewają?

– To nieprawda. Choć przegrzewanie złącza warstw diody jest najczęstszą przyczyną ich uszkodzeń, w dobrze skonstruowanej oprawie oświetleniowej lub ledówce zjawisko takie nie występuje. Producenci projektują oprawy tak, by ciepło wydzielane przez umieszczone w nich LED-y było szybko i sprawnie oddawane do otoczenia.Jeśli dioda zainstalowana jest w dobrze zaprojektowanym urządzeniu, do przegrzania nigdy nie dochodzi. Może być ono jednak spowodowane nieprawidłowym montażem oprawy LED, zanieczyszczeniem radiatora bądź dostarczeniem prądu o zbyt dużym napięciu. By zminimalizować ryzyko uszkodzenia, na etapie instalacji warto zadbać o to, by obudowa i radiator diody dokładnie przylegały do podłoża. Co równie istotne, należy stosować wyłącznie zasilacz dostarczony przez producenta i nie stosować opraw LED w środowisku, do którego nie są one przeznaczone. Urządzenia różnią się odpornością na zapylenie, wilgoć i inne czynniki. Dobierając źródła światła do specyficznych pomieszczeń (np. łazienki), warto upewnić się, że ich parametry pozwolą na bezproblemowe funkcjonowanie w warunkach danej przestrzeni.Do przegrzewania ledówek dochodzi przede wszystkim w wyniku nieprzestrzegania zaleceń producenta w zakresie montażu, zasilania i miejsca zastosowania oprawy. 

Na pytania na temat oświetlenia LED odpowiedzi udzielił Adam Gołąb, menedżer ds. efektywności energetycznej w firmie TRILUX Polska Sp. z o.o.