Okucia okienne - co warto o nich wiedzieć

Obecnie w oknach montowane są okucia obwiedniowe. To system zawiasów i elementów ryglujących, rozmieszczonych równomiernie na całym obwodzie okna. Ich zadanie to prawidłowe umocowanie skrzydła do ramy okiennej (tzw. ościeżnicy). Zależnie od rodzaju okuć, okna otwierają się na kilka sposobów poprzez różne ustawienie klamki. Do wyboru są okna rozwierne, uchylne, rozwierno-uchylne, odchylne, przesuwne oraz uchylno-przesuwne.

Sposób otwierania okien

Sposób otwierania okien powinien zależeć od pomieszczenia i tego, jak często otwieramy w nim okno. Przykładowo w małym lufciku w spiżarni wystarczy uchylić okno na czas wietrzenia. Otwarcie całego skrzydła jest konieczne w pokojach dziennych. W przypadku drzwi balkonowych dobrym rozwiązaniem jest mechanizm umożliwiający przesuwanie skrzydeł. Dzięki temu oszczędza się miejsce, które musielibyśmy wygospodarować dla tradycyjnych drzwi rozwieranych. Łatwiej jest umeblować salon, a przy okazji uzyskujemy szerokie światło przejścia na taras. Możemy też w całości otworzyć balkon bez odsuwania firanki.

Największe konstrukcje, czyli drzwi podnoszono-przesuwne mają montowany prawie na równi z podłogą próg z szyną. Po niej przesuwane są skrzydła, więc wyjścia na taras nie ogranicza nam wysoki próg. W tym mechanizmie ważne są rozwiązania ograniczające straty energii, np. przekładka termiczna w konstrukcji progu. Mechanizm uchylno-przesuwny stanowi pomysł także w oknie kuchennym, aby otwarte skrzydło nie blokowało blatu roboczego. Pozwala też na montaż zlewu i baterii bezpośrednio pod oknem.

Okno a funkcja mikrowentylacji

Mikrowentylacja pozwala na wymianę powietrza w pomieszczeniu bez konieczności otwierania okna. Ta funkcja stała się już standardem. Przestawiając w danej pozycji klamkę, okno się odryglowuje i lekko uchyla. Istnieją również dodatkowe systemy w zakresie okuć, choćby hamulec otwarcia. Dzięki temu możemy sami decydować o kącie otwarcia skrzydła, które pozostanie na swoim miejscu, pomimo podmuchów wiatru.

Poczytaj też: Jak rozmieścić okna w projekcie 

– Nowoczesne okucia to jednak nie tylko rozwiązania w zakresie funkcjonalności, ale także estetyki – mówi Artur Głuszcz z MS więcej niż okna. – Dla ceniących każdy detal istnieje możliwość zamówienia stolarki z okuciami krytymi, które są mocowane wewnątrz okna. Dzięki temu przy zamkniętym skrzydle okucia są zupełnie niewidoczne dla oka, a okno tworzy jednolitą płaszczyznę.

Okna dobrze zaryglowane

Przed zakupem okien warto wiedzieć, że na rynku dostępne są okucia różnej klasy. Najtańsze modele stolarki wyposażone są w proste rygle lite. Te dla bardziej wymagających klientów posiadają rygle rolkowe ułatwiające zamykanie. 

Komfort użytkowania oraz dobra izolacja termiczna okna zostaną zapewnione, jeżeli okucia są nie tylko wytrzymałe, ale także odpowiednio rozmieszczone. Często producenci tanich okien oszczędzają na materiałach, rozmieszczając okucia rzadziej niż powinni. Wtedy okno jest mniej szczelne, a ciepło ucieka z domu.

Okna odporne na złodzieja

Okucia pełnią również rolę w zakresie ochrony przed włamaniem. – Zaczepy antywyważeniowe odpowiadają za to, że złodziej nie może podważyć i otworzyć okna – tłumaczy Artur Głuszcz. – Praktyczna jest klamka z blokadą okuć. Stanowi zabezpieczenie przed wtargnięciem z zewnątrz. Mechanizm działania jest prosty: obracając klamką, przestawiamy okucia, jednak w drugą stronę nie ma takiej możliwości. Jeśli złodziej śrubokrętem będzie próbował przesunąć rygiel, klamka z blokadą na to nie pozwoli, ponieważ okucia są ze sobą sprzężone. Odryglowując jeden, odrygluje wszystkie, jak ma to miejsce w przypadku standardowych rozwiązań.

Konserwacja i regulacja okuć okiennych

To właśnie okucia są najbardziej eksploatowaną częścią okna. Codzienne otwieranie i zamykanie okna powoduje, że po czasie ulegają rozregulowaniu i potrzebują smarowania dla prawidłowego funkcjonowania. Przynajmniej raz w roku należy przeprowadzić konserwację okuć stosując smar lub oliwę techniczną. Rutynowej regulacji możemy dokonać sami, kluczem imbusowym.Tyle, że czynności takie, jak wymiana części okuć, zawieszanie i zdejmowanie skrzydła okiennego oraz bardziej skomplikowane czynności, zwłaszcza w obrębie zawiasów i rozwórki, powinny być wykonywane przez fachowca. Brak prawidłowej pielęgnacji i regulacji okuć może powodować po latach problemy z otwieraniem i zamykaniem okna.

Warto wiedzieć: Wybieramy okna i drzwi 

Poza prawidłową konserwacją okien należy zwrócić uwagę, jak "obchodzić się" z oknem. Nie wolno obciążać skrzydeł dodatkowym ciężarem. Nie powinno się wieszać nic na otwartym skrzydle okna. Nie powinno się także blokować skrzydła przed zamknięciem, stawiając na parapecie różnego rodzaju przedmioty, np. doniczki. Liczy się także sposób otwierania i zamykania okna. Tutaj przydaje się blokada prawidłowego zamknięcia okna. Ta zapobiega wypadnięciu okna z ościeża w przypadku, gdy próbujemy otworzyć uchylone wcześniej okno.