Okna i drzwi: czym kierować się przy ich wyborze

Znanych i stosowanych w produkcji okien i drzwi materiałów jest kilka. Każdy z nich ma swoje właściwości, decydujące nie tylko o wyglądzie, ale i użyteczności stolarki.

Okna i drzwi drewniane wykonuje się na ogół z drewna sosnowego, świerkowego, modrzewiowego, dębowego, jesionowego lub egzotycznego. Ten ekologiczny i stylowy materiał jest niezastąpiony przy restauracji starych budynków, ale pasuje też do nowoczesnych budowli i aranżacji. Umożliwia wykonanie nawet najbardziej nietypowych kształtów oraz zdobień i dostępny jest w rożnych wariantach wykończenia powierzchni. Wadą materiału jest konieczność konserwacji i odświeżania powłok malarsko-lakierniczych co kilka lat, zaletą zaś – możliwość renowacji, gdy ulegnie uszkodzeniu.

Rama w drzwiach powinna być zrobiona z drewna klejonego lub łączonego na mikrowczepy, a same skrzydła wzmacniane są elementami metalowymi. Dodatkowym walorem drzwi i okien drewnianych jest bardzo dobra izolacyjność akustyczna i termiczna. Pamiętajmy jednak, że drewno jest materiałem wymagającym odpowiedniej obróbki i zastosowania powłok zmniejszających wrażliwość na czynniki atmosferyczne, a także konserwacji i odnawiania.

Warto przeczytać: Konserwacja drewna na 4 sposoby: olej, lazura, bejca, lakier 

Stolarka z PVC jest tańsza od drewnianej o porównywalnej klasie oraz odporna na działanie czynników atmosferycznych, wilgoci i grzybów. Zaletą okien i drzwi z PVC jest fakt, że nie wymagają renowacji. Zamówić można okna i drzwi w dowolnym kolorze, również takie imitujące strukturę drewna, ale w przeciwieństwie do niego, niemożliwa jest zmiana koloru już wykonanych drzwi czy okien.

Właściciele okien z PVC powinni też pamiętać o regularnym rozszczelnianiu skrzydeł, żeby umożliwić wymianę powietrza w wentylacji grawitacyjnej. Profile użyte do wykonania drzwi wzmacniane są wkładami ze stali ocynkowanej lub aluminium. Lekkie, dźwiękochłonne, o dobrej izolacyjności termicznej są też łatwe w montażu i utrzymaniu w czystości.

Okna z kształtowników aluminiowych znajdują zastosowanie głównie w obiektach użyteczności publicznej: biurowcach, szkołach, szpitalach. Dzięki dużej sztywności doskonale sprawdzają się w oknach o dużej powierzchni, np. panoramicznych. O tym, że w domach stosowane są rzadko przesądzają trzy czynniki: niska izolacyjność termiczna, wysokie ceny, a także nader skromna oferta rynkowa. Dla tych, którzy zdecydowani są na aluminium ze względów dizajnerskich, ale obawiają się przenikania do domu zimna, ciekawym rozwiązaniem są okna aluminiowo-drewniane, w których dzięki zastosowaniu drewna zwiększono izolacyjność termiczną.

Aluminiowe drzwi wykonane są z wielokomorowych ocieplanych profili, a ich powierzchnia może być anodowana, malowana proszkowo lub wykończona specjalną okleiną. Kolor tych dźwiękochłonnych trwałych drzwi można zmienić malując je proszkowo. Wada? Słaba odporność na uszkodzenia mechaniczne.
Najmocniejsze, praktycznie niezniszczalne są drzwi ze stali ocynkowanej. Antywłamaniowe, mocne i ciepłe są też najcięższe. Wykończenie powierzchni: z płyty HDF, folii PVC, wytłaczane lub po prostu malowane proszkowo ma tu jedynie znaczenie wizualne.

Podstawowym parametrem, który należy sprawdzić jest współczynnik przenikania ciepła (U) dla całego okna lub drzwi, a nie jedynie dla szyby, czy skrzydła jak mają to zwyczaj podawać niektórzy producenci. Dla montowanych w budownictwie mieszkaniowym okien drewnianych i z PVC współczynnik przenikania ciepła (U) powinien kształtować się w granicach 2,0–1,3 W/(m2K). Chcąc osiągnąć maksymalną wartość współczynnika, zainwestujmy raczej w okna drewniane, które mają lepszą izolacyjność termiczną od PVC. Tenże sam parametr dla drzwi zewnętrznych nie powinien przekraczać U = 2,6. Warto zainwestować w model ocieplony o jak najniższym współczynniku, gdyż takie drzwi zewnętrzne zapewnią nam też lepszą ochronę przed dźwiękami.

Dowiedz się więcej z poradnika: Współczynnik przenikania ciepła okien: co warto wiedzieć 

Klasa akustyczna powie nam, jaką okno ma zdolność tłumienia dźwięków z zewnątrz. Izolacyjność akustyczna określona jest wskaźnikiem Rw podawanym w decybelach (dB). Nie zawsze trzeba wybierać modele o najwyższej klasie akustycznej. Jeśli dom znajduje się w cichej okolicy w oddaleniu od ulicy, może nie warto za ten parametr przepłacać? Aby optymalnie dobrać klasę do potrzeb, należy zmierzyć poziom hałasu na zewnątrz. Jeśli nie przekracza on 60 dBA, spokojnie wystarczą okna o Rw = 25 dB, zaś jeśli wynosi więcej niż 70 dBA (> 70 dBA ) powinniśmy wybrać okna o najwyższej klasie – Rw = 40 dB.

Okna mogą być wykonane jako szczelne lub rozszczelnione. Te pierwsze nadają się jedynie do pomieszczeń z nawiewną wentylacją mechaniczną. Jeśli system wentylacji w domu lub mieszkaniu oparty jest o grawitację, a tak jest w zdecydowanej większości przypadków, okno powinno zapewniać przepuszczanie określonej ilości powietrza. Parametr ten określa współczynnik infiltracji powietrza ,,a", który dla pomieszczeń z wentylacją grawitacyjną winien wynosić 0,5<a<1,0.

Ładne, ciepłe i ciche. Czy tylko tego oczekujemy od drzwi? Ależ skąd. Te zewnętrzne powinny nam zapewnić bezpieczeństwo. I tutaj przyda nam się jeszcze jeden parametr, a mianowicie klasa odporności A, B, C. Te dwie pierwsze oznaczają jedynie zwiększoną odporność na włamania. Drzwi antywłamaniowe, najcięższe i najdroższe oznaczone są literką C. Dopiero one dadzą nam całkowitą pewność.
Odwrotnie klasy odczytamy w karcie wyrobu okien – profile najwyższej jakości, to te klasy A, a słabsze od nich: B i C.

Ciekawe informacje: Zamki do drzwi: nowoczesne, bezpieczne i eleganckie rozwiązania 

Czego oczekujemy od naszych okien? Mają się rozwierać wyłącznie na oścież, czy też uchylać? Te funkcje zapewni zastosowanie odpowiednich okuć okiennych. Wybierając odpowiedni dla siebie model zwróćmy też uwagę na to, czy okucia zapewniają możliwość regulacji wielkości uchyłu, co może się przydać np. w sypialni. Ważną funkcją jest też mikrorozszczelnienie, dzięki któremu nastąpi wymiana powietrza w pomieszczeniu bez gwałtownego wychładzania. Okna montowane na parterze, tarasie, czy niskim piętrze warto zaopatrzyć w okucia o zwiększonej odporności na włamanie.
Z kolei wybierając drzwi warto zastanowić się, czy wolimy wybrać otwierane do środka, czy na zewnątrz.