Nowy kodeks budowlany a problemy inwestycyjne

– Jesteśmy w takim gronie pierwszy raz. To ważne spotkanie. Dziękuję za przyjęcie zaproszenia i wysoką frekwencję. – witał inspektorów nadzoru budowlanego z woj. podlaskiego na czele z Wojewódzkim Inspektorem Nadzoru Budowlanego – Jakubem Grzegorczykiem Wojciech Kamiński, Przewodniczący Rady Podlaskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa (POIIB) w trakcie konferencji na temat: „Utrudnienia przy realizacji inwestycji w ramach obowiązującego Prawa budowlanego, czy projekt Kodeksu urbanistyczno-budowlanego pozwoli je usunąć?".

 Warto wiedzieć: Wyższa izolacyjność cieplna ścian budynków od 2017 roku 

Spotkanie odbyło się w dniach 3–4 listopada 2016 r. w Supraślu. Z jego inicjatywą wyszli członkowie samorządu zawodowego inżynierów budownictwa. – Zgodnie z założeniami wymieniliśmy uwagi z inspektorami nadzoru budowlanego co do obowiązujących przepisów Prawa budowlanego głównie w kontekście podejścia do kwalifikacji naruszeń przepisów w trakcie procesu inwestycyjnego. Będziemy dążyć, aby w wyniku tego spotkania powstał materiał zawierający jednolite zasady postępowania w zakresie karania osób wykonujących samodzielne funkcje w budownictwie za naruszenie obowiązków, ustalał wzory wniosków o ukaranie, które ewentualnie miałyby być kierowane do naszych rzeczników odpowiedzialności zawodowej przez PINBy, ale przede wszystkim by wskazywał „naszym" inżynierów sposób postępowania w sprawach wątpliwych – mówił Wojciech Kamiński.

Duża część konferencji została poświęcona kwalifikacji odstąpienia od projektu budowlanego robót budowlanych na etapie ich realizacji. Podniesiono m.in. brak pewności uczestników procesu budowlanego co do ostatecznego charakteru odstępstwa od projektu budowlanego, o czym decyduje organ nadzoru budowlanego. Uznanie go za istotne skutkuje obecnie koniecznością wszczęcia i przeprowadzenia długotrwałej procedury zmiany pozwolenia na budowę. Po długiej dyskusji, podpartej orzeczeniami sądów administracyjnych, ustalono ogólne zasady kwalifikacji odstępstw pozwalających na uznanie ich za nieistotne. Dostrzeżono jednocześnie potrzebę uświadamiania uczestników procesu inwestycyjnego o konieczności ujawniania odstępstw od projektu na etapie wykonywania robót, co pozwala unikać w przyszłości kolizji i utrudnień dla innych inwestycji i zmniejsza ryzyko wystąpienia wypadków na budowie.

Spotkanie pozwoliło na ujednolicenie treści wniosków składanych przez inwestora i kierownika budowy w procesie budowlanym do organów nadzoru budowlanego w całym województwie podlaskim.

Dokonano również oceny niektórych propozycji przepisów w projekcie Kodeksu urbanistyczno-budowlanego. – Projekt w obecnej wersji ma w całości regulować tematykę planowania przestrzennego i budownictwa oraz zastępować wiele „specustaw". – mówi Andrzej Falkowski, Zastępca Przewodniczącego Rady POIIB i Przewodniczący Zespołu Prawno-Regulaminowego POIIB (organ opiniodawczy Rady POIIB). – Składa się z siedmiu ksiąg z czego najważniejsze są dla nas: druga (planowanie przestrzenne) i trzecia (proces inwestycyjny). O ile część dotycząca planowania przestrzennego sprawia wrażenie dopracowanej, to ta dotycząca inwestycji nie rozwiązuje wielu problemów wynikających z Prawa budowlanego, a wręcz tworzy dodatkowe. W projekcie kodeksu urbanistyczno-budowlanego za istotne odstępstwo uznaje się to, które dotyczy wysokości, długości i szerokości obiektu budowlanego o więcej niż 2 procent albo zmianę usytuowania obiektu budowlanego lub liczby kondygnacji – w przypadku obiektu budowlanego innego niż obiekt liniowy (np. sieć elektryczna), zaś w przypadku obiektów liniowych zmianę ich usytuowania o więcej niż 0,3 m. Tak ostre kryteria mogą wywołać negatywne skutki. W działaniach naszej Izby wielokrotnie zwracamy uwagę na konieczność minimalizowania formalizmu w procedurach administracyjnych i liczę na to, że nowe regulacje nie przyczynią się do nadmiernej biurokracji – dodaje.

 Warto przeczytać: Nowy program wspierający termomodernizację domów i mieszkań 

Co ciekawe w samych przepisach ogólnych znalazło się aż 58 definicji legalnych. Niektóre z nich można uznać za dziwaczne jak np. „powierzchnia biologicznie czynna" do której należą również powierzchnie wertykalne obliczane w procentach. Wszystkie obiekty budowlane mają zostać podzielone na sześć kategorii - każda regulowana rozporządzeniem. Mandaty zastąpią decyzje administracyjne przewidujące maksymalną sankcję nawet do 5 tys. złotych za każdy dzień kontynuowania budowy bez wymaganego pozwolenia. Decyzja o pozwoleniu na budowę ma zostać zastąpiona nową instytucją prawną - zgodą inwestycyjną", która będzie czymś na kształt pozwolenia zintegrowanego, tj. będzie rozstrzygać o pozwoleniu na budowę, warunkach zabudowy, a także o zatwierdzeniu podziału nieruchomości.

W świetle projektu kodeksu urbanistyczno-budowlanego nowym obowiązkiem projektanta będzie sporządzenie instrukcji bezpiecznego użytkowania obiektu budowlanego. Obecnie prawo nie wymaga dokonywania pomiarów odchylenia obiektu od pionu, jego osiadania na skutek upływu czasu, czy dopuszczalnej grubości pokrywy śnieżnej, jaka może zalegać na dachu budynku. Te zagadnienia mają znaleźć odzwierciedlenie właśnie w instrukcji sporządzanej przez projektanta, który również określi częstotliwość okresowych przeglądów obiektu ze względu na jego specyfikę. Sam projekt techniczny (wykonawczy) ma być częścią projektu budowlanego. Mają być w nim uwzględnione obliczenia konstrukcyjne oraz rozwiązania techniczne dotyczące funkcjonalności budynku m.in. w odniesieniu do osób niepełnosprawnych.

W trakcie drugiego dnia konferencji ustalono zasady współpracy pomiędzy organami nadzoru budowlanego i organami samorządu zawodowego w zakresie egzekwowania odpowiedzialności zawodowej inżynierów budownictwa. Ze statystyk przedstawionych przez Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej – Koordynatora oraz Przewodniczącego Sądu Dyscyplinarnego POIIB wynika, że większość wszystkich spraw dotyczy odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, a obwinionymi są z reguły osoby wykonujące funkcję kierownika budowy lub robót w najbardziej popularnej specjalności uprawnień budowlanych – konstrukcyjno-budowlanej. Zwrócono jednocześnie uwagę równie ważnym obowiązkiem projektanta budowlanego jest sprawowanie nadzoru autorskiego nad projektem, od czego nie może zwolnić go zapis umowny z inwestorem (z wyjątkiem niektórych inwestycji realizowanych w trybie ustawy o zamówieniach publicznych). Bardzo dobrze oceniono zawartą w projekcie kodeksu urbanistyczno-budowlanego propozycję ujednolicenia procedury w jakiej prowadzi się obecnie postępowania wyjaśniające dotyczące odpowiedzialności osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne na budowie przed organami nadzoru budowlanego i Izby. Sprawy z zakresu odpowiedzialności zawodowej prowadzi się obecnie w oparciu o przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, zasady postępowania dyscyplinarnego określa natomiast kodeks postępowania karnego. Tych pierwszych jest przeważająca większość. Obecnie nie ma możliwości umorzenia postępowania w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie z uwagi na niską szkodliwość społeczną czynu, o zatarcie kary musi występować z wnioskiem sam ukarany. Ponadto stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego na etapie postępowania prowadzonego przez rzecznika jest mocno krytykowane przez niektórych przedstawicieli doktryny prawa administracyjnego.

 Planujesz budowę domu? Pamiętaj o dzienniku budowy i tablicy