Kleszcze a borelioza i inne choroby. Jak bezpiecznie usunąć kleszcza

Latem bez przerwy opędzamy się od wszędobylskich meszek, komarów, much i wielu innych nieprzyjemnych, latających stworzonek. I słusznie. Bo nie dość, że bzyczą tuż przy uchu, to jeszcze gryzą, pozostawiając na naszej skórze ślady bolesnych ukąszeń. Jednak owady to pół biedy – są uciążliwe, ale nie są groźne.

 Zobacz również wideo: Pierwsza pomoc przy ukąszeniach i użądleniach 

Inaczej jest z kleszczami. Te kilkumilimetrowe pajęczaki należące do podgromady roztoczy skutecznie mogą zepsuć wakacyjny piknik w lesie. Bo choć małe i niepozorne, mogą zarazić nas groźnymi chorobami. Wybierając się na spacer do lasu, szczególnie o tej porze, możemy spodziewać się, że zostaniemy ukąszeni przez kleszcza, który tak sprawnie i podstępnie wczepi się w naszą skórę, że nawet go nie zauważymy! Kleszcz wędruje po ciele człowieka, by znaleźć najdogodniejsze dla siebie miejsce. Taka wędrówka może trwać nawet ponad godzinę. Kleszcze lubią miejsca ciepłe, wilgotne i bardzo delikatnych okolic ciała. Dlatego najczęściej zadomowiają się pod pachami i biustem oraz w pępku, zgięciach pod kolanami oraz między palcami i w okolicach miejsc intymnych. 

Uwaga! Boreliozę może przenosić nie tylko postać dorosła kleszcza, ale również larwa (nazywana nimfą). Larwa kleszcza jest wyjątkowo żarłoczna. Ponadto to mała i trudna do zauważenia postać rozwojowa kleszcza. 

Dr Włodzimierz Janiszewski, specjalista epidemiolog z Zielonej Góry o komarach i muszkach mówi krótko: – Poza tym, że są to owady uciążliwe, nie są szkodliwe. Tłumaczy, że bardziej powinniśmy obawiać się kleszczy, które rzeczywiście przenoszą bardzo poważne choroby, m.in. boreliozę, wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, anaplazmozę (przypominającą nieco boreliozę), babeszjozę (chorobę podobną do malarii), tularemię (ostra bakteryjna choroba zakaźna).

Źródło: Dzień Dobry TVN/x-news

Z badań wynika, że w niektórych regionach Polski ok. 30 proc. kleszczy ma któryś z patogenów, lub kilka naraz. Należy jednak pamiętać, że to dane uśrednione. Dlatego w niektórych miejscach odsetek zakażonych lub zarażonych kleszczy może być dużo wyższy. Na przykład w Puszczy Niepołomickiej aż ok. 60 proc. kleszczy jest nosicielami patogenów powodujących anaplazmozę i babeszjozę, a kilka proc. również boreliozę. 

Lekarz tłumaczy, że najgorsza jest borelioza, bo trudno ją rozpoznać, a nieleczona powoduje reumatyzm, problemy z układem sercowo-naczyniowym, zmiany w mózgu.
Jakie są objawy boreliozy? Początkowe objawy są bardzo trudne do określenia. Zależą w dużej mierze od organizmu, który został zaatakowany przez bakterie. Jedak część objawów boreliozy powtarza się w większości przypadków zachorowań. Należy obserwować miejsce ukąszenia. Pierwszy sygnał, który powinien nas zaniepokoić to duże zaczerwienienie. Jednak bywa i tak, że rumień nie pojawia się w miejscu ukąszenia, lecz w innym miejscu naszego ciała. Taki rumień pojawia się po około trzech tygodniach od ukąszenia. Pozostałe objawy boreliozy to: ogólne zmęczenie, zaburzenia widzenia lub mowy oraz szumy w uszach i wrażenie przenikającego zimna. 

Wykwalifikowany personel medyczny wykona ten zabieg w kilka sekund, profesjonalnie i w sterylnych warunkach. To bardzo ważne, by podczas usuwania kleszcza w ciele nie pozostał żaden jego fragment.
– Pamiętajmy, by szybko usunąć kleszcza. Jeśli nie potrafimy sami, poprośmy lekarza, gdyż trzeba to zrobić umiejętnie – zaznacza lekarz. I dodaje, że nie każde ukąszenie kleszcza spowoduje chorobę –groźny jest tylko ten zakażony.

Usunięcie klesza w domu teoretycznie też jest możliwe, choć go nie polecamy. „Znawcy tematu" wypowiadający się na internetowych forach radzą, by chwycić pasożyta odkażoną pęsetą jak najbliżej skóry i delikatnie szarpnąć tak, aby pozbyć się go w całości. Nie zawsze się to udaje, dlatego jeśli w ciele zostanie główka kleszcza, czynność należy powtórzyć.

Popularnym mitem krążącym wśród narodu jest porada, by przed wyrwaniem kleszcza, najpierw natłuścić go masłem lub wazeliną. Lekarze mówią jednak, by nie stosować tej metody, bowiem tłuszcz może wzmóc wydzielanie trujących substancji. I ostrzegają, że pod żadnym pozorem nie powinno się kleszcza wyciskać, wyrywać gołymi rękami, czy przypalać – te metody zdecydowanie bardziej zaszkodzą, niż pomogą.

Uwaga na groźne objawy! Jeśli po usunięciu całego pajęczaka, rana zaczyna puchnąć, jest zaczerwieniona, pojawiają się również objawy przypominające grypę, wówczas konsultacja z lekarzem jest obowiązkowa.

Kleszcze są zagrożeniem szczególnie wtedy, gdy rozpoczyna się zbieranie jagód oraz okres grzybobrania. Lasy to ich główne siedlisko, choć można je spotkać nawet w przydomowych ogródkach.

Najbardziej narażeni na atak kleszcza są grzybiarze chodzący po lesie i biwakowicze. Dlatego jeśli wybieramy się na sobotni piknik do lasu, koniecznie odpowiednio się ubierzmy – w długie spodnie i bluzę i zabierzmy ze sobą nakrycie głowy. Przyda się również specjalny aerozol przeciwko insektom, którego zadaniem będzie odstraszenie kleszczy.

Szczególną ochroną powinniśmy otoczyć małe dzieci i albo w ogóle nie zabierać ich do lasu albo zachować najwyższe środki ostrożności. Przed sezonem – szczególnie w przypadku maluchów – warto też zainwestować w szczepionkę przeciwko chorobom odkleszczowym. Są dostępne w aptekach, już dla kilkuletnich maluchów. 

Kleszcz, który nie jest nosicielem patogenu, również jest groźny

Oczywiście może być tak, że kleszcz, który nas zaatakował, jest zdrowy. Jednak i wtedy mogą wyniknąć problemy zdrowotne – tzw. paraliż kleszczowy. Są kleszcze, które mają w ślinie bardzo silną neurotoksynę. Powoduje ona porażenie nerwowo-mięśniowe klatki piersiowej. Dlatego powinniśmy zadbać o jak najszybsze usunięcie kleszcza. Gdy nie zrobimy tego w porę, to może dojść nawet do uduszenia. Przypadki paraliżu są najbardziej niebezpieczne u dzieci i osób starszych. Groźne są również sytuacje, gdy kleszcz przyczepi się na szyi i w okolicy głowy. 

 Warto również poznać: Łatwy i bezpieczny sposób na usunięcie kleszcza