„Kalie”, czyli cantedeskie. Jak zająć się tymi roślinami w domu, a jak w ogrodzie? Zobacz, co jest ważne w uprawie „kalii”

Smukłe kwiaty cantedeskii (Zantedeschia) wyglądają elegancko i efektownie, dlatego trudno się dziwić, że cieszą się tak dużą popularnością. Do niedawna były kojarzone głównie z wiązankami pogrzebowymi (a także – ślubnymi), obecnie jednak są też cenionymi kwiatami doniczkowymi i ogrodowymi. Cantedeskie nazywane są powszechnie kaliami i choć nazwa ta nie jest już prawidłowa, nadal funkcjonuje, mimo iż rośliny przeniesiono do innego rodzaju.
Bez względu jednak na to, jak są nazywane, mogą stać się niezwykłą ozdobą domu, balkonu lub ogrodu. Jeśli jednak mają zachwycać pełnią swojej urody, muszą mieć zapewnione odpowiednie warunki, inaczej nie zakwitną.

Ojczyzną cantedeskii jest Afryka. Rośliny zasiedlają tam różne środowiska, ale zawsze takie, gdzie panuje wyraźny podział na porę suchą i mokrą. Aby przetrwać takie warunki, wykształciły mięsiste korzenie, w których gromadzą składniki odżywcze i wodę. W okresach suszy przechodzą w okres spoczynku, odradzając się ponownie wtedy, gdy warunki znów stają się sprzyjające.
Znanych jest 8 gatunków cantedeskii, różniących się wymaganiami, cyklem rozwojowym i wyglądem, ale w uprawie najpopularniejsza jest cantedeskia etiopska oraz liczne mieszańce międzygatunkowe (wyprowadzone m.in. od cantedeskii Rehmanna i cantedeskii Elliotta).

Cantedeskia etiopska jest byliną o zgrubiałych, bulwiastych korzeniach i dużych, szerokich, strzałkowych, ciemnozielonych, pofalowanych na brzegach liściach, osadzonych na długich ogonkach. W czasie kwitnienia może dorastać do ok. 0,8-1 m wys. Tworzy wtedy wzniesiony, sztywny, nagi pęd, zwieńczony żółtym, kolbowym kwiatostanem, otoczonym okazałą, skórzastą, białą pochwą.
Kwiaty dzikich gatunków rozwijają się zimą (grudzień-luty), ale u roślin uprawianych w doniczkach lub ogrodach, terminy kwitnienia są różne.

W naturze cantedeskia etiopska zasiedla wilgotne, a nawet podmokłe tereny na obrzeżach lasów, dlatego także w uprawie oczekuje jasnego, ale osłoniętego przed bezpośrednim słońcem stanowiska i żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, stale wilgotnej ziemi. Potrzebuje też okresu spoczynku, który powinna przechodzić w suchym, chłodnym pomieszczeniu.
Uprawa cantedeskii doniczkowych, kwitnących zimą oraz cantedeskii mieszańcowych (o kolorowych kwiatach i nakrapianych liściach), uprawianych sezonowo w ogrodach jest jednak różna.

Cantedeskie doniczkowe po zakupie i przyniesieniu do mieszkania należy ustawić w widnym miejscu i zapewnić im systematyczne nawożenie oraz podlewanie przez cały okres kwitnienia (nie znoszą w tym czasie przesuszenia). Kiedy przekwitną (w kwietniu-maju), zaprzestajemy ich nawożenia, a podlewanie ograniczamy do minimum, pozwalając liściom zaschnąć. Roślinę umieszczamy na ok. 2 miesiące w chłodnym pomieszczeniu (12-15°C), gdzie będzie mogła przejść okres spoczynku.
Wczesnym latem (w lipcu) przenosimy ją na balkon lub do ogrodu i wznawiamy podlewanie oraz nawożenie. Pod koniec lata (we wrześniu) roślinę przesadzamy do nowej ziemi i ponownie umieszczamy ją w chłodnym, jasnym pomieszczeniu (12-15°C), gdzie powinna pozostać do późnej jesieni (listopad). Na początku zimy przenosimy ją w ciepłe i widne miejsce, gdzie znów powinna zakwitnąć.

Inaczej wygląda uprawa cantedeski mieszańcowych (kolorowych), uprawianych w ogrodzie. Ich kłącza sadzi się do doniczek wczesną wiosną (kwiecień-maj) i do czasu minięcia wiosennych przymrozków (połowa maja), przechowuje w widnym, chłodnym pomieszczeniu (ok. 15°C), systematycznie podlewając i nawożąc.
Następnie rośliny przenosi się na balkon lub dołuje w ogrodzie (kwitną w czerwcu-lipcu), a pod koniec lata (sierpień-wrzesień), gdy zaczną zasuszać liście, zaprzestaje się ich podlewania i nawożenia i ponownie przenosi do chłodnego, jasnego pomieszczenia, gdzie będą mogły przejść okres spoczynku.
Wiosną rośliny przesadza się do nowych doniczek (przy okazji możemy je też podzielić), a po minięciu przymrozków, ponownie wystawia na balkon lub do ogrodu.

Bez względu jednak na to, jaką cantedeskię uprawiamy, musimy pamiętać o jej systematycznym podlewaniu i nawożeniu (nawozy z przewagą potasu) w okresie wegetacyjnym oraz zapewnieniu niezbędnego okresu spoczynku po kwietniu, bo tylko wtedy możemy liczyć na ich ponowne kwitnienie.