Dzikie wino jesienią zachwyca kolorami, ale trzeba go pilnować, żeby nie zarosło ogrodu. Jak wykorzystać to pnącze i jak nad nim zapanować?

Pnącze, które najczęściej nazywamy dzikim winem to winobluszcz. Ma on dwa bardzo podobne do siebie gatunki (różnie wydzielane przez botaników), czyli:

• winobluszcz pięcioklapowy (Parthenocissus quinquefolia)
• winobluszcz zaroślowy (Parthenocissus inserta).

Obydwa są do siebie bardzo podobne, a różni je m.in. ubarwienie młodych pędów, które u winobluszczu pięciolistkowego są czerwonawe, a u zaroślowego – zielone. Ważniejszą różnicą z punktu widzenia sadzenia i wykorzystania winobluszczu jest to, że pięciolistkowy tworzy przylgi, dzięki którym może piąć się po stosunkowo gładkich powierzchniach (jak ściany), a zaroślowy – tylko wąsy czepne, które owijają się wokół podpór. Niestety sprawę komplikuje fakt, że obydwa gatunki mogą się krzyżować i często to robią, a u ich mieszańców niby charakterystyczne cechy mogą występować w mniejszym lub większym stopniu.

Polecamy: Najpiękniejsze kwitnące pnącza do ogrodu i na balkon. Posadź je i ciesz się kaskadami kwiatów!

Zarówno winobluszcz pięciolistkowy, jak i zaroślowy to duże rośliny. Ich pędy mogą dorastać do 20 m długości i rosną bardzo szybko. Dolne części drewnieją, młode są elastyczne. Charakterystyczne dla tych gatunków są liście, które zgodnie z nazwą najczęściej składają się z pięciu wydłużonych listków (ale może też ich być 7). Około lipca winobluszcze zakwitają. Ich kwiaty są wprawdzie drobne i niepozorne, ale bardzo miododajne. To, że winobluszcz zakwitł, często można zauważyć dzięki chmarom pszczół, które uwijają się przy nim. Jako roślina miododajna jest dość niedoceniany, ale wabi mnóstwo zapylaczy do ogrodu. Z kolei owoce dzikiego wina, które wyglądają jak granatowe kuleczki osadzone na czerwonych szypułkach, uwielbiają ptaki i bardzo chętnie je jadają późną jesienią i zimą.
Jesienią liście winobluszczów pięknie i bardzo intensywnie przebarwiają się na odcienie pomarańczu, czerwieni, nawet do bordo i fioletu. Czasem dopiero wtedy zauważamy, że to pnącze rośnie w jakichś zaroślach lub na drzewie.

Surowych owoców winobluszczu nie należy jeść na surowo, ale nadają się do robienia przetworów.

Winobluszcz jednym z najmniej wymagających pnączy. Można go sadzić na stanowiskach słonecznych, cienistych, półcienistych. Nie kaprysi co do ziemi, choć najlepiej rośnie na żyznej i wilgotnej. Znosi mróz i miejskie zanieczyszczenia, a starsze okazy również przejściowy brak wody (pod warunkiem, że gleba nie jest bardzo piaszczysta). Nie wymaga nawożenia.
Nieco bardziej wymagające mogą być odmiany ozdobne, np. o pstrych liściach, ale i tak należą do roślin, którym odpowiada niemal wszystko.

Winobluszcz najlepiej sadzić wiosną i późnym latem, ale jeśli kupimy sadzonkę w pojemniku, to możemy ją posadzić od wiosny do jesieni.

Dzikie wino ma sporo zalet jako pnącze, szczególnie jeśli szybko chcemy zasłonić mniej ładny płot, zacienić altankę, zazielenić ściany garażu czy mniej reprezentacyjnego budynku. Od wiosny będzie tworzyć piękną zieloną kurtynę, a jesienią jeszcze bardziej efektowną i wielobarwną (na zimę liście winobluszczy opadają). Jednak zanim posadzimy to pnącze, szczególnie przy płocie dzielącym nad od sąsiada, zastanówmy się (i uzgodnijmy rzecz z sąsiadem). Bo dzikie wino uwielbia się rozrastać i niewiele mu w tym przeszkadza, a granica działki nie jest żadną przeszkodą. Rozrost winobluszczu trzeba kontrolować na bieżąco. Tym bardziej, że pędy, które opadły na ziemię z łatwością się ukorzeniają. Mniej bujnie rosną odmiany ozdobne (np. Yellow Wall).

Polecamy: Bluszcz pospolity jest zielony przez cały rok. Sprawdź, jak uprawiać to pnącze i jak je wykorzystać w ogrodzie

Sadząc winobluszcz jako okrywę muru, trzeba wiedzieć o jeszcze jednej rzeczy – gatunki tworzące przylgi będą wrastać w szczeliny. Przy próbie ich zdjęcia mogą spowodować uszkodzenie słabych tynków. Dzikie wino sadźmy albo przy starych i już zniszczonych ścianach, które chcemy osłonić, albo wybierajmy gatunki i odmiany, które przylg nie mają (winobluszcz zaroślowy). Jednak ten będzie potrzebował podpór. Pilnujmy też, żeby pędy dzikiego wina nie „weszły” pod podbitkę, rynny, czy źle zabezpieczoną podmurówkę, albo warstwę ocieplenia, w której wykonawcy pominęli listwę startową.

Ponieważ winobluszcz rośnie szybko i wytrwale, trzeba go przycinać. Ma to na celu przede wszystkim kontrolę pnącza, a nie względy pielęgnacyjne. Teoretycznie zaleca się, by dzikie wino przycinać wiosną oraz ewentualnie latem, jednak w praktyce można to robić przez cały sezon.
Uwaga: ściętych pędów, szczególnie półzdrewniałych, nie dawajmy na kompost, ani nie składujmy w ogrodzie, bo jest duża szansa, że się tam ukorzenią.

Jeśli dzikie wino nadmiernie zarosło teren, to poza cięciem, należy go po prostu wyrywać (przydadzą się gumowane rękawiczki). Przeważnie czynność będzie trzeba kilka razy powtórzyć, bo na żyznej ziemi może odrastać z kawałków pozostawionych korzeni lub pędów.