Dynia z własnej uprawy: do jedzenia i dekoracji

W Polsce powszechnie uprawia się dwa gatunki dyni: olbrzymią i zwyczajną. Ta ostatnia ma sporo odmian botanicznych, m.in. kabaczek, patison, dynia bezłupinowa, cukinia. I choć dynie to nie nowość dla działkowiczów, to zyskują coraz więcej amatorów, szczególnie wśród miłośników gotowania.

Choć dynia pochodzi z tropikalnych terenów Ameryki, doskonale udaje się u nas. Sadzi się ją najczęściej w połowie maja, gdy temperatura ziemi (na głębokości sadzenia) sięga już kilkunastu stopni. Przed wysiewem nasiona można namoczyć.
Dynia wymaga stanowiska słonecznego i w miarę ciepłej aury (potrzebnej do wzrostu). Potrzebuje dużo wody, dzięki której przyrasta miąższ. Będzie rosła niemal na każdej ziemi, oprócz ciężkich. Najlepiej się udaje na glebach żyznych i przepuszczalnych. Jeśli w ogrodzie mamy tylko ziemię piaszczystą, dynię należy nawozić mieszankami wieloskładnikowymi, które podniosą jej wartość. Jeśli chcemy mieć dynie dorodne musimy glebę nawieźć obornikiem albo kompostem.

Zobacz również: Naturalne nawozy: dlaczego warto je stosować

Owoce dojrzewają we wrześniu. Trzeba je zerwać przed nadejściem pierwszych przymrozków i przechowywać, w zależności od odmiany, nawet sześć miesięcy w pomieszczeniu o temperaturze ok. 10 stopni Celsjusza.

Ogrodowe odmiany dyni:

• dynia melonowa żółta – odmiana niezwykle plenna, owoce duże, dochodzące nawet do 25 kg, skórka pomarańczowa, pokryta siateczka, miąższ delikatny i soczysty
• dynia ambar – rodzi ciemnozielone owoce o miąższu ciemnopomarańczowym, ma mało gniazd nasiennych, ale bardzo dużo miąższu. Nie kumuluje metali ciężkich i innych substancji, dlatego nadaje się do uprawy w dużych miastach
• dynia hokkaido –  niewielka, o delikatnej skórce i zwartym miąższu. Ma dużo pestek, które łatwo wyciągnąć z wnętrza. Bogata w karotenoidy, które korzystnie wpływają na wzrok
• dynia Tom Fox – odmiana idealna na Halloween, ponieważ rodzi olbrzymie owoce.

 To niezwykle cenne warzywo ma niewiele kalorii i same zalety. Miąższ jest bogaty w betakaroten, witaminy A, C i z grupy B, kwas foliowy oraz potas, sód i wapń. Największą wartość ma surowy miąższ dyni, choć po ugotowaniu także jest lekko strawny i łatwo przyswajalny. Miąższ dyni jest doskonały dla małych dzieci, ponieważ nie wykazuje reakcji uczuleniowych.

Bardzo cenne są także nasiona, które są źródłem organicznego cynku. Surowe zabijają pasożyty układu pokarmowego, m.in. tasiemce i glisty ludzkie.
Dynia to także doskonałe warzywo do przetwarzania w kuchni. Miąższ można piec, gotować na puree czy smażyć na gulasz. Miłośnicy kuchni hinduskiej przygotowują z niego aromatyczną zupę z dodatkiem mleka kokosowego, a łasuchy dżemy i konfitury. 

Na jesienny obiad proponujemy zapiekankę z dodatkiem dyni i żółtym serem. Danie to jest proste do przygotowania.

Przygotuj składniki na zapiekankę:

• brokuł,
• bakłażan,
• 30–40 g miąższu dyni,
• 3–4 świeże pomidory,
• 200 g sera żółtego Gouda,
• 2 łyżki oliwy z oliwek,
• świeży tymianek, 
• sól i pieprz do smaku.

Jak wykonać zapiekankę

Bakłażana i dynię kroimy w kostkę. Na patelni rozgrzewamy 1 łyżkę oliwy i podsmażamy bakłażana. Kiedy zmięknie przekładamy go na talerz. W tym samym czasie oczyszczamy brokuł, dzielimy na różyczki, płuczemy i gotujemy 5 minut aż lekko zmięknie. Pomidory kroimy w grubsze plasterki. Przygotowane warzywa doprawiamy solą i pieprzem, mieszamy i przekładamy do wysmarowanego oliwą naczynia żaroodpornego. Całość posypujemy obficie startym serem żółtym. Rozgrzewamy piekarnik do 190°C i pieczemy zapiekankę przez 10 minut aż ser się roztopi.
Gotową zapiekankę najlepiej lekko ostudzić i posypać świeżym tymiankiem. Świetnie smakuje z zieloną sałatą i bagietką. 

Warto wiedzieć! – Nie każdy ser żółty nadaje się do obróbki termicznej – niektóre rodzaje sera mogą pod wpływem wysokiej temperatury zmienić smak i zapach na gorszy. Do wszelkiego rodzaju zapiekanek i dań na ciepło doskonale nadaje się ser żółty typu Gouda. Pod wpływem wysokiej temperatury dobrze się topi i ciągnie – mówi Ewa Polińska z Monieckiej Spółdzielni Mleczarskiej w Mońkach. 

Przepis na papiloty z dyni z rukolą, tagine oraz sernik z dyni

Źródło: Dzień Dobry TVN/x-news