Cebula - odmiany i uprawa cebuli w przydomowym ogrodzie

Cebula ma tak samo nieprzyjemny zapach, jak czosnek, ale nie tylko brzydka woń je łączy. Okazuje się, że nasza popularna cebula to tak naprawdę czosnek cebula, ponieważ tak brzmi jej nazwa botaniczna. Przyjęło się natomiast używać tylko drugiego członu.

Cebula w kuchni, apteczce i kosmetyczce

Cebula kojarzy nam się z dodatkiem do kanapek, jajecznicy, sałatek i surówek, mięs, ale ona także wychodzi na plus dla naszego zdrowia. Nie bez powodu przecież syrop z cebuli (fakt, niedobry i do tego brzydko pachnący, ale skuteczny) jest zalecany na przeziębienie. To m.in. dzięki temu, że działa bakteriobójczo i zawiera witaminę C, która z kolei podwyższa naszą odporność. Co więcej, cebula dba o to, aby nasze ciśnienie krwi było prawidłowe. Wspomaga trawienie, jest zalecana na zaparcia. Nie tylko w kuchni, ale i w kosmetyce cebula znajduje zastosowanie. W sprzedaży są choćby kremy przeciwzmarszczkowe z cebulą w składzie. To warzywo działa też dobroczynnie na nasze włosy.

Spróbuj: Cebula w kuchni, czyli dania z cebulą w roli głównej 

Cebula z... cebuli

– Zwykłą cebulę nazywamy także cebulą zwyczajną. Najbardziej znane sposoby otrzymywania cebuli to albo z innej cebuli, albo z nasion, przy czym łatwiej jest uzyskać cebulę z innej cebuli – mówi Jarosław Mikietyński, ogrodnik Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. - W przypadku cebuli, otrzymywanej z innej cebuli, zbiór otrzymujemy nie tylko szybciej, ale też jest on bardziej obfity w porównaniu z tym uzyskiwanym z nasion.

Wśród najpopularniejszych odmian cebuli znajdują się jasnożółta z wierzchu cebula "Dako" o łagodnym smaku, ciemniejsza, podchodząca pod brąz cebula "Rawska", smakiem przypominająca "Dako", dalej jest żółta albo koloru słomkowego cebula "Wolska" o nieco bardziej wyrazistym smaku oraz czerwona (właściwie: fioletowo-czerwona) cebula "Red baron" o łagodnym smaku.

Cebula nie tylko biała

Znane są ponadto inne cebule. Jest m.in. drobna cebula dymka, kojarzona z uprawą domową, tzn. sadzeniem jej w doniczce na szczypior. – Cebula szalotka natomiast ma pewne cechy czosnku i zapach podobny do niego, nawet zwana jest potocznie cebuloczosnkiem – dodaje Mikietyński. – Szalotka rośnie tak samo jak czosnek: w pęczku jest po parę sztuk. Jest łagodna w smaku. Bywa delikatnie różowa. Jest również cebula czosnkowa, w odróżnieniu od szalotki, ta jest z kolei biała. Smak obu tych cebul jest zbliżony. Cebula czerwona natomiast nie tylko oryginalnie się prezentuje. Doceniana jest też za delikatny smak i mniej intensywny zapach.

Ogrodnik kontynuuje: – Można spotkać także cebulę cukrową. Jak nazwa wskazuje, faktycznie ma słodkawy smak, a jej skórka jest biała.

Cebula kilkulatka

Cebula siedmiolatka też występuje. – Cebula to z reguły roślina dwuletnia, zaś cebula siedmiolatka swoją nazwę zawdzięcza swoim możliwościom – dodaje nasz rozmówca. – Otóż cebula siedmiolatka jest w stanie w tym samym miejscu rosnąć przez wiele lat, choćby wspomniane 7, a nawet dłużej. Uprawia się ją głównie na szczypior. Ten jest łagodny w smaku. Cebula siedmiolatka jest znana pod nazwą czosnek dęty.

Uprawa cebuli

Kto chce zająć się uprawą cebuli w domu, może kupić dymkę i zasadzić ją w korytku lub doniczce wypełnioną ziemią. Po paru dniach powinien zacząć pokazywać się szczypior.

Więcej na temat: Cebula na szczypior 

Uprawa cebuli w przydomowym ogrodzie także nie jest wyjątkowo trudna. Należy pamiętać jednak o paru kwestiach. – Cebula może rosnąć w zwykłej, uniwersalnej ziemi ogrodowej, nie zbitej, lecz przepuszczalnej, ale najlepiej rośnie w ziemi próchniczej. Odczyn gleby powinien wynosić około 6,5. Cebuli nie powinno uprawiać się w tym samym miejscu częściej niż co 3, ewentualnie co 4 lata. Cebula preferuje słoneczne miejsca i umiarkowanie wilgotne podłoże – wyjaśnia dalej ogrodnik. – Nie toleruje suszy, gdyż posiada płytki system korzeniowy. Co jednak ważne, ziemia nie może być mokra, ponieważ wówczas cebula zacznie gnić.

Istotna jest pora zbioru cebuli na szczypior. – Gdy zauważymy, że szczypior wyrósł i ponad połowa zaczyna się łamać, wtedy powinno się ją już zebrać – zaznacza Mikietyński. – Ładna pogoda sprzyja zbiorowi cebuli. To dlatego, że wtedy można ją zostawić jeszcze na trochę na świeżym powietrzu, żeby doschła.

Choroby cebuli

– Zagrożenie dla cebuli stanowi niekiedy śmietka cebulanka – tłumaczy nasz ekspert. – To szkodnik, pojawiający się tam, gdzie jest uprawiana cebula. W wyniki działania tego owada, cebula więdnie i usycha. Do naturalnych metod, służących do pozbycia się śmietki, należy stosowanie gnojówki. To przykładowo gnojówka z wrotyczu lub wywar z wrotyczu. Sadzenie cebuli na zmianę z rzędami marchwi również może być skuteczne, bo śmietka na swój sposób się zniechęci. Gdy naturalne sposoby zawiodą, warto spróbować zwalczyć śmietkę cebulankę za pomocą oprysków chemicznych.

Cebulę może dopaść ponadto grzyb, mączniak rzekomy cebuli. Widać żółte, coraz większe plamy na roślinie. Cebulę można próbować ratować, polewając wywarem ze skrzypu polnego, aczkolwiek skuteczniejsze są opryski chemiczne.