Bożodrzew gruczołkowaty – dla jednych święte drzewo, dla innych intruz

Bożodrzew gruczołkowaty to drzewo szybko rosnące, wzrasta nawet 2 metry rocznie. W sumie osiąga najwyżej 15 metrów wysokości, ale jego liście bywają metrowe. Składają się z długiej łodygi i przylistków (jak u paprotki). Tych przylistków na łodydze jest minimum 11, a maksymalnie 25.

Olejki eteryczne bożodrzewu

U nasady przylistki bożodrzewu mają ząbki z gruczołkami (stąd przydomek drzewa: gruczołkowaty). – Te gruczołki to nasadka, wygląda jak pogrubienie liścia – tłumaczy Jarosław Mikietyński, ogrodnik Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. – Gdy ktoś zgniecie nasadkę, czyli gruczołki, wydzielają się olejki eteryczne. Niestety, raczej śmierdzą. Chociaż są i tacy, którzy twierdzą, że to ładny zapach.

Szczęście i powodzenie

O samym bożodrzewie zdania też są podzielone. – W Chinach, skąd pochodzi, oraz w Japonii traktowany jest on jako niebiańskie drzewo – dodaje ogrodnik. – Sadzono je m.in. przy świątyniach. Wierzono, że bożodrzew zapewnia szczęście i powodzenie.

Bożodrzew gruczołkowaty to zagrożenie dla innych roślin

W Polsce mówi się, że bożodrzew jest drzewem inwazyjnym, zagrażającym innym roślinom. – Bożodrzew ma płytki system korzeniowy – wyjaśnia dalej Mikietyński. – Te korzenie wytwarzają ajlantoninę, czyli związek powodujący hamowanie wzrostu korzeni. Stąd też druga nazwa bożodrzewu – ajlant gruczołkowaty.

Przeczytaj też: Mamutowiec olbrzymi to najpotężniejsze drzewo świata 

Destrukcyjne korzenie bożodrzewu

Płytkie korzenie niszczą fundamenty i kanalizację. Gdy w pobliżu rosną inne rośliny, bożodrzew je zdominuje. Zagłuszy je i sprawi, że one szybko uschną, ponieważ korzenie intruza podbiorą im wodę i wypiją. – Z tego względu bożodrzew nie nadaje się raczej do ogrodu, w którym w pobliżu rosłyby inne drzewa czy krzewy. Można natomiast go spotkać w parkowej alei.

Jak uprawiać bożodrzew zgodnie z prawem

Tutaj jednak kłaniają się przepisy. Zasadzanie i przesadzanie bożodrzewu, uważanego za drzewo inwazyjne, jest zabronione. Ustawa o ochronie przyrody z 2004 roku o tym mówi. Od 2012 roku natomiast sprowadzanie czy samo posiadanie bożodrzewu wymaga specjalnej zgody Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Kto nie otrzyma zezwolenia, a uprawia bożodrzew, może liczyć się z grzywną albo nawet aresztem. Nie wymaga się za to zezwolenia na usunięcie bożodrzewu.

Skrzydlaki z orzeszkiem

Roślina najlepiej rośnie na glebie żyznej i wilgotnej o odczynie zasadowym, zawierającej dużo wapnia. Im lepsze warunki glebowe, tym lepsze owocowanie. Owoce bożodrzewu to tzw. skrzydlaki z orzeszkiem umiejscowionym w środku. Najpierw są jasnozielone, im bliżej jesieni, tym bardziej czerwone. Kora bożodrzewu jest znana w ziołolecznictwie. Pozyskuje się ją z młodych gałązek, najwyżej 2-letnich. Świeża kora ma właściwości bakteriobójcze, więc stosuje się ją jako opatrunek. Zaleca się picie odwaru z kory bożodrzewu osobom cierpiącym na biegunkę i wrzody. Na wysoką gorączkę i skurcze też działa. Drewno używane jest do produkcji mebli oraz produkcji papieru. 

Zobacz również: Iglaki z pięknymi ozdobnymi szyszkami