Wykorzystanie gazu płynnego do ogrzewania domu – wady, zalety i koszty

Bardziej zaawansowane technicznie są chyba tylko piece elektryczne. Na sterowniku można ustawić praktycznie wszystko: średnią temperaturę w ciągu dnia i w nocy, czy dostosowanie spalania do warunków zewnętrznych, by utrzymać komfortowe temperatury w domu, przy optymalizacji kosztów.
Zbiornik gazu wystarczy nam, w końcu, na ładne kilka miesięcy, w czasie których nie trzeba będzie kłopotać się o dostawę paliwa, podkładanie do pieca, czy regulowanie sterowników. Dodatkowym plusem jest wygoda, bo jedna instalacja zapewnia nie tylko ciepły dom i ciepłą wodę użytkową, ale podłączona do kuchenki, dostarcza gazu do gotowania. Tak, wygoda to niezaprzeczalna zaleta instalacji na LPG.

Dostawcy gaz płynny są w stanie dostarczyć praktycznie wszędzie. W przeciwieństwie do gazu ziemnego z sieci, nie jesteśmy ograniczeni możliwościami wykonania przyłącza. Jest to też dobre rozwiązanie tymczasowe, jeśli dostawca gazu ziemnego deklaruje, że przyłączenie do sieci będzie możliwe w ciągu kilku lat: w kotle gazowym wystarczy wymienić dysze, by dostosować go do nowego rodzaju paliwa.

Porównując opłacalność zastosowania różnych rodzajów paliw, należy brać pod uwagę nie tyle samą cenę jednostki, ale jej wartość opałową, czyli ilość ciepła uzyskaną w wyniku spalenia jednego kilograma paliwa. W przypadku gazu płynnego górna wartość wynosi 46,34 MJ/kg, czyli znacznie więcej niż węgiel i drewno. To zaś przemawia jednak za opłacalnością wykorzystania tego paliwa, mimo zdecydowanie niższych cen paliw stałych.

Jakość spalin powstałych ze spalania LPG jest niewspółmiernie wyższa od innych paliw. Może z nim konkurować pod tym względem tylko gaz ziemny. Jest to zatem paliwo, na które należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę, gdy zależy nam na środowisku i staramy się być „eko".

Budujący dom i tak toną w papierach, choć może z tego względu trochę formalności więcej nie przerazi aż tak bardzo. Projekt instalacji wykonany koniecznie przez projektanta z uprawnieniami konsultowany jest z Wojewódzką Komendą Państwowej Straży Pożarnej lub z posiadającym uprawnienia rzeczoznawcą dostawcą gazu. To wszystko załatwia na ogół projektant lub instalator – w zależności od ustaleń. Ale zgłoszenie do urzędu powiatowego dla instalacji zewnętrznej albo pozwolenie na budowę dla instalacji wewnętrznej, załatwić musimy samodzielnie.
Na koniec, po ściśle określonych próbach szczelności, wykonaniu przez uprawnionego elektryka instalacji uziomowej, następuje odbiór techniczny instalacji, odnotowany w dzienniku budowy. I przeszkolenie użytkowników przez instalatora – musimy wiedzieć jak się zachować, poczuwszy zapach gazu, czy też zauważywszy jakiekolwiek inne nieprawidłowości w działaniu instalacji.
To nie wszystko. Pozostało nam jeszcze dopuszczenie zbiornika do użytkowania przez właściwy oddział Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) po dokonaniu przez jego pracowników rewizji urządzenia w ruchu. Wydanie zezwolenia na użytkowanie zbiornika potwierdzone wystawieniem Książki Rewizji Urządzenia Ciśnieniowego kończy szeroki zestaw formalności. Gdyby sprawić sobie kocioł na paliwo stałe, wszystkie te zadania można by pominąć.

Warunki jakie musimy spełnić w celu zainstalowania zbiornika na gaz płynny są uzależnione od rodzaju gazu, jaki będziemy używać. Dla propanu będzie to zbiornik montowany na powierzchni, w przypadku propanu-butanu, w naszym klimacie musi to być zbiornik podziemny, gdyż gaz musi być przechowywany w temperaturze dodatniej. Zbiornik naziemny, używany na potrzeby domu jednorodzinnego z kotłem o mocy do 25 kW, ma zazwyczaj pojemność 2.700 l. Jego wymiary to: średnica 125 x długość 255 cm. Potrzebny jest duży teren, by mogły być zachowane niezbędne odległości minimalne:

• od domu mieszkalnego – 3 m (dla wolno stojącej ściany o odporności ogniowej min. RE 120 – 1,5 m),
• od budynku magazynowego lub produkcyjnego – 3 m,
• od granicy z sąsiadem – 1,5 m,
• od rowów, studzienek i wpustów kanalizacyjnych – 5 m.

Zbiornik jest posadowiony na fundamentowej płycie betonowej o grubości 20–30 cm, 10 cm musi wystawać ponad poziom gruntu i musi być uziemiony. Zbiornika nie można montować w zagłębieniach terenu, ani w miejscach podmokłych. Chociaż jest widoczny na działce i nie da się go całkowicie ukryć, można – przy zachowaniu wymaganych odległości 3 m – zamaskować zielenią.
Taki zbiornik jest łatwiejszy i tańszy w montażu od podziemnego, również mniej kosztuje jego eksploatacja i konserwacja.

Zaletą zbiornika podziemnego jest jego ukrycie na działce. Nad zbiornikiem można zasiać trawę i posadzić niskie rośliny. Jest lepszym rozwiązaniem, gdy mamy niewielki ogród i nie chcemy tracić miejsce na cysternę z paliwem na działce. Aby zagłębić zbiornik w ziemi, potrzebny jest wykop o wymiarach: długości 4,6 m, szerokości 3,5 m i głębokości 2,2 m. Jeżeli na naszym terenie mamy zbyt wysoki poziom wody gruntowej, zbiornik można częściowo wkopać w gruncie, a wystającą część obsypać ziemią i obsiać trawą. Wymagane odległości od innych obiektów na działce też są mniejsze:

• od budynku mieszkalnego, magazynowego i produkcyjnego – 1 m,
• od granicy działki – 0,5 m,
• od rowów, wpustów kanalizacyjnych i studzienek – 5 m.

Sporym utrudnieniem może być konieczność odkopywania zbiornika i kontrolowania jest stanu technicznego co 10 lat. Droższa jest również inwestycja przy instalacji takiego zbiornika.

Należy pamiętać, iż żaden zbiornik na LPG nie powinien być lokalizowane dalej niż 35 m od drogi dojazdowej. Uwarunkowane jest to długością węża do tankowania gazu z cysterny.

Jeżeli spełniamy warunki na zainstalowanie zbiornika musimy podjąć decyzję, czy zbiornik chcemy kupić czy wydzierżawić. Wszystko zależy, czy ma to być okres przejściowy, gdyż spodziewamy się w ciągu kilku lat budowy infrastruktury gazowej w naszej miejscowości, czy raczej jako stałe, główne źródło paliwa do ogrzewania domu. Zbiornik można kupić nowy lub używany. Niezależnie od tego, czy będzie on naszą własnością, czy dzierżawiony, aby go zainstalować, musi zostać wykonany projekt, niezbędne są wszelkie zgody i pozwolenia opisane wyżej. W przypadku instalacji własnościowej wszystkie koszty poniesiemy z własnej kieszeni. Jeżeli zbiornik będzie dzierżawiony większością spraw zajmie się dzierżawca, a my pokryjemy jedynie część kosztów instalacji. Koszt zakupu zbiornika oraz wykonania wszelkich instalacji, pomiarów i dopuszczenie go do użytkowania wyniesie około 10 tysięcy zł plus okresowe przeglądy Urzędu Dozoru Technicznego – 150 zł rocznie. Koszt instalacji dzierżawionej to jednorazowy wydatek 1–4 tys. zł oraz comiesięczna opłata 30–180 zł w zależności od dostawcy.

**Wykonanie wewnętrznej instalacji gazowej będzie kosztowało tyle samo co dla gazu ziemnego, różnica polega tylko na tym, iż instalacja dla LPG jest prowadzona przy posadzce ze względu na ciężar właściwy większy od powietrza, natomiast instalacja gazu ziemnego (metanowego) prowadzona jest pod sufitem.
Różnie będą się też przedstawiały ceny dostarczanego gazu. O ile w przypadku własnego zbiornika możemy wybrać dowolnego dostawcę, o tyle w przypadku zbiornika dzierżawionego jesteśmy związani wieloletnią umową z jednym dostawcą. Ceny gazu płynnego nie są regulowane urzędowo lecz przez rynek. Zatem różnią się one u różnych dostawców w zależności pory roku i regiony kraju. Poza sezonem grzewczy możemy kupić gaz nawet w cenie 1,90 zł brutto za litr, zatem zatankowanie do pełna zbiornika 2700 l będzie nas kosztowało 5130 zł. W sezonie gaz może kosztować 2,40 zł brutto zatem to samo tankowanie będzie kosztowało 1350 zł więcej. Możliwe jest również zamontowanie odpowiedniego licznika gazu, wówczas dostawca tankuje zbiornik, a my płacimy jedynie za faktycznie zużytą ilość gazu.

W przypadku dzierżawy zbiornika, gaz dostarcza nam jeden dostawca i w cenie którą on ustala. Jest ona niestety wyższa od tej na wolnym rynku. Zwykle pierwsze tankowanie kosztuje 2,40–2,80 zł brutto za litr, następne tankowania 3,40–4,10 zł brutto za litr. Łatwo zatem wyliczyć, iż na jednym tankowaniu małego zbiornika o pojemności 2700 litrów możemy przepłacić nawet 5940 zł! Co gorsze, podpisując umowę dzierżawy, musimy zadeklarować minimalną ilość zużywanego gazu. Jeśli nawet nie zużyjemy jej, będziemy musieli za zakontraktowany gaz zapłacić. Zużycie uzależnione jest od powierzchni ogrzewanej, zużywanej ilości ciepłej wody, wydajności kotła gazowego raz technologii zastosowanej przy budowie domu. Zatem wahania mogą być duże: od 3000 do 12 000 litrów w ciągu roku.

Koszt samej instalacji grzewczej zdeterminowany jest wyborem rodzaju kotła. Nowoczesne kotły kondensacyjne są droższe, lecz znacznie wydajniejsze. W stosunku do kotłów z otwartą komora spalania możemy zyskać nawet 20% więcej energii cieplnej. Kotły z otwartą komorą spalania będą nieco tańsze, lecz ich efektywność jest niższa, co przełoży się na koszty eksploatacji. Dodatkowo wymagają odpowiedniego wkładu kominowego ze stali kwasoodpornej, którego cena uzależniona jest od średnicy oraz wysokości i wyniesie od 1500 do 5000 zł.

Ceny kotłów gazowych w zależności od mocy i producenta są różne. Przy założeniu, że chcemy ogrzać dom o powierzchni 130 m kw. i podgrzać wodę użytkową za kocioł przyjedzie nam zapłacić od 7 do 10 tys zł. Do tego dojdzie koszt osprzętu oraz instalacji. Zatem koszt budowy całej kotłowni wraz ze zbiornikiem wody może wahać się pomiędzy 15–25 tys zł.