Wiesiołek lubi słońce. Jakie wiesiołki posadzić w ogrodzie? Radzimy, jakie wybrać i jak uprawiać te kwiaty

Wiesiołki to niezwykle urocze rośliny. Pochodzą z Ameryki Północnej, ale zadomowiły się w polskim krajobrazie – niektóre gatunki rosną dziko. A gatunków te rośliny mają sporo, w dodatku łatwo krzyżują się między sobą, co powoduje pewne zamieszanie botaniczne. W przypadku uprawy ogrodowej nie jest to duży problem, bo wyglądają podobnie i mają takie same wymagania uprawowe. Nie są one duże, a wiesiołki udadzą się w każdym typowym ogrodzie.

Wiesiołki różnią się wielkością, ale ogólną budowę mają zbliżoną. Kwiaty wiesiołka mają po cztery duże płatki. Najczęściej są „neonowo” żółte, ale mogą też być różowe oraz białe (zależy to od gatunku). Kwiaty wiesiołków wyrastają po kilka-, kilkanaście na szczytach wzniesionych łodyg. Rozwijają się stopniowo, od dołu do góry. Poniżej kwiatów na pędzie wyrastają wąskie, lancetowate liście. Wiesiołki mają zróżnicowaną wysokość – od ok. 15 do ponad 100 cm.

Pojedyncze kwiaty wiesiołków są otwarte tylko przez jeden dzień, jednak roślina wytwarza ich sporo i kwitnie długo, nawet przez całe lato.

W ogrodzie można uprawiać kilka gatunków wiesiołków. Oto najbardziej atrakcyjne i popularne wiesiołki.

• Wiesiołek ozdobny, czyli wiesiołek missouryjski (Oenothera missouriensis) – jest najniższy z uprawianych wiesiołków, bo dorasta do 15 cm wys., ale ma przy tym duże kwiaty (ok. 10-12 cm średnicy) o jaskrawożółtych płatkach; wiesiołek ozdobny jest byliną.
• Wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis) – to z kolei najwyższy z wiesiołków rosnących w Polsce (występuje również dziko). To właśnie z jego nasion tłoczy się olej o wielu właściwościach zdrowotnych. Wiesiołek dwuletni może dorastać od 80 do ok. 120 cm wysokości. Jego kwiaty nie są zbyt duże (5-6 cm średnicy) i otwierają się głównie wieczorem. A ponieważ odbijają światło, wiesiołek dwuletni jest też nazywany „nocną świecą”. Ten wiesiołek – zgodnie z nazwą – jest rośliną dwuletnią. Oznacza to, że zakwita w drugim roku uprawy. Choć rośliny dwuletnie mają różną żywotność, akurat wiesiołki rosną tylko dwa lata.
• Wiesiołek czworokątny (Oenothera tetragona), jest też wydzielany jako podgatunek wiesiołka krzaczastego (krzewiastego, Oenothera fruticosa subsp. Glauca), którego bardzo przypomina. Roślina jest średniej wielkości (40-60 cm wys.) i ma stosunkowo duże, jaskrawożółte kwiaty. Wiesiołek czworokątny jest wieloletni.
• Wiesiołek okazały (Oenothera speciosa), zwany też powabnym, wyróżnia się kolorem kwiatów, które są różowe (w zależności od odmiany mają różne odcienie), z jasnym oczkiem pośrodku. Roślina jest średniej wielkości (ok. 50 cm wys.). Ten wiesiołek jest byliną, ale nie jest w pełni odporny na mróz, dlatego w zimniejszych regionach kraju warto go zabezpieczyć, np. stroiszem, szczególnie jeśli nie ma śniegu.
• Wiesiołek bezłodygowy (Oenothera acaulis) – bardzo ciekawie prezentuje się też ten gatunek. Jest niski (10-15 cm wys.), a jego liście są mocno powycinane, jak liście mniszka lekarskiego. Ma stosunkowo duże kwiaty, które są białe, a następnie różowieją (jest też odmiana o jasnożółtych kwiatach). Jest wieloletni, ale nie w pełni odporny na mróz.

Wiesiołki są wyjątkowo łatwe w uprawie i niezbyt wymagające. Trzeba im zapewnić przepuszczalną ziemię, natomiast co do innych jej cech są tolerancyjne. Najlepiej rosną na glebach próchniczych i lekko wilgotnych, jednak radzą sobie też na podłożach niezbyt zasobnych, znoszą też przejściową suszę. Wiesiołki trzeba sadzić w słonecznych miejscach.
Wiesiołki nie wymagają żadnych zabiegów pielęgnacyjnych, natomiast trzeba wiedzieć, że kiedy już się zakorzenią, to nie lubią przesadzania, dlatego zastanówmy się, gdzie je sadzimy.

Wiesiołki najczęściej rozmnaża się z nasion, choć w sprzedaży są także ich sadzonki. Nasiona wiesiołków bylinowych sieje się wiosną lub jesienią – niektóre gatunki (jak wiesiołek ozdobny) wymagają przechłodzenia nasion, dlatego lepszym terminem jest jesień. Natomiast wiesiołki dwuletnie sieje się latem. Poza tym rośliny dość łatwo rozsiewają się same, więc jeśli je raz posadzimy, mogą pojawiać się w różnych częściach ogrodu. Mogą też zawitać do same. Wiesiołki bylinowe rozrastają się także przez kłącza. Pomimo tych cech nie są specjalnie inwazyjne ani uciążliwe.

Wiesiołki mogą być częścią kwiatowych rabat w nasłonecznionych miejscach. Będą dobrze wyglądać w towarzystwie np. szałwii omszonej, przetaczników kłosowych czy długolistnych, werbeny patagońskiej (wyższe gatunki), floksów wiechowatych, jeżówek, rudbekii. Niższe (szczególnie wiesiołek bezłodygowy) dobrze nadają się też na skalniaki.
Mniejsze, szczególnie wiesiołek ozdobny, można także sadzić w większych donicach na tarasie lub balkonie, jednak na zimę trzeba je zabezpieczyć przed mrozem (donica przemarza łatwiej niż grunt) lub potraktować jako rośliny sezonowe.
Wiesiołki to także idealne rośliny do posadzenia w pobliżu tarasu, na którym spędzamy wieczory. Kwiaty wiesiołków są miododajne i chętnie odwiedzają je pszczoły, trzmiele, a także nocne owady. Warto wiedzieć, że rośliny są atrakcyjne również po przekwitnięciu, a pędy z torebkami nasiennymi dobrze prezentują się w suchych bukietach.