Róże historyczne: najstarsze odmiany tych pięknych kwiatów

W dziejach róż, burzliwych i sięgających starożytności, sporo było chwil sławy i chwały, ale i takich, gdy odchodziły w zapomnienie. Dziś „historycznymi" nazywamy te odmiany, które powstały przed 1867 rokiem, ale też młodsze, o podobnych cechach: gęstych pąkach pastelowych kwiatów, na ogół o mocnym zapachu. Przetrwały wieki, są silne, odporne, niebywale piękne i wonne. Za posadzenie w sprzyjających warunkach odwdzięczą się obfitym kwitnieniem przez wiele lat – nawet 100!

Polecamy poradnik: Róże w ogrodzie – jak je pielęgnować 

Róże te potrzebują sporo miejsca, przewiewnego stanowiska, próchniczej gleby o lekko kwaśnym odczynie i słońca. Nie może ich zabraknąć w ogrodzie urządzonym w stylu klasycznym. W tej grupie znajdziemy odmiany francuskie, Alba, damasceńskie, stulistne, piżmowe, burbońskie, Noisette'a, portlandzkie, herbatnie i remontantki, Przyjrzyjmy się niektórym popularnym odmianom.

Róże francuskie: piękne i lecznicze

Krzyżówki znanej już w antyku, cenionej dla urody i właściwości leczniczych róży francuskiej, to najstarsze róże ogrodowe. Niezbyt wysokie, gęsto ulistnione krzewy o zwartym, kulistym pokroju cechuje dość wysoka mrozoodporność, a kwiaty w różnych odcieniach różu i purpury, często zdobią smugi i paski, jak np. u słynnej Rosa gallica Versicolor, wyhodowanej w 1581 r.

Niezwykle piękna jest osiągająca metr wysokości odmiana Cardinal de Richelieu (1840 r.) o pełnych niezwykłej barwy ciemno-purpurowych kwiatach o średnicy 8 cm. Jej zaletą obok pełnej mrozoodporności są niemal pozbawione kolców pędy i niskie wymagania glebowe. Podobnie zresztą jak znoszącej mrozy do –34°C róża Charles de Mills, wyhodowana przed 1700 r. Duże, pełne purpurowoczerwone kwiaty o delikatnym zapachu pojawiają się na roślinie w czerwcu. 

Róże francuskie należą do odmian niepowtarzających kwitnienia.

Podpowiadamy: Jak i kiedy przycinać róże

Rosa Alba: niebieskie liście i silny zapach

Niebieskawe lub niebiesko-szare liście to znak rozpoznawczy odmian z grupy Alba. Towarzyszą im intensywnie pachnące białe lub różowe kwiaty, pod którymi pędy uginają się raz w roku. Zdecydowanie wyższe od odmian francuskich, dość szybko osiągają do 3 metrów wysokości. Długowieczne, wysoce mrozoodporne, lubią stanowiska słoneczne, ale zniosą też lekkie zacienienie. Można ich nie przycinać nawet przez wiele lat. Słynna jest w tej grupie jakobińska odmiana alba Maxima powstała przed 1500 rokiem, o bardzo dużych kwiatach, zebranych w kwiatostany, zdobiących roślinę przez prawie dwa miesiące. Pachnie słodko, oszałamiająco intensywnie. Dorasta do 1,8 metra nawet na piaszczystych glebach.

Zobacz też: Ogród wiejski – jakie kwiaty posadzić, by ogród przypominał ogród babci 

Równie silnym aromatem kusi bardzo stara Maiden's Blush o subtelnych, bladoróżowych półpełnych kwiatach, odporna na choroby i wytrzymująca mrozy do –35°C. Podobne cechy ma dorastająca do dwóch metrów Celeste, zwana też Aurore Poniatowską, o białych po bladoróżowe płatkach.
W tej grupie znajdziemy też Queen of Denmark o pełnych kwiatach w odcieniach amarantu.

Róża damasceńska: na olejek różany

Mocny aromat, eleganckie białe lub różowe kwiaty o luźnym pokroju oraz matowe szaro-zielone liście to charakterystyczne cechy tej grupy róż. Z ich płatków wytwarza się wodę różaną i olejek. Uprawiana rzadziej niż choćby francuska, ma też większe wymagania glebowe i pielęgnacyjne.

Do damasceńskich zalicza się Madame Hardy, uważaną za najpiękniejszą z białych róż. Dorastające do dwóch metrów krzewy przez 5–6 tygodni obsypane są kwiatami o średnicy 8 cm i silnym cytrynowym aromacie. Spośród wytwornych białych płatków wyziera charakterystyczne zielone „oczko" kwiatu. Odmiana jest odporna zarówno na mróz, jak i na choroby. Inną znaną odmianą tej grupy jest Rose de Resht o pełnych wiśniowo-fioletowych kwiatach i silnym zapachu. Odmiana doskonale nadaje się na konfitury, a zbiory płatków mogą być tym bogatsze, że kwitnie ona od czerwca do listopada.

Róża stulistna: na konfitury

Pełne, kuliste kwiaty o intensywnym słodkim aromacie i delikatnych pastelowych odcieniach różu to doskonały surowiec do przetworów. Staromodne, dość wysokie krzewy doskonale nadają się na różane żywopłoty. Przykładem tej grupy jest Petite de Hollande o jasnoróżowych płatkach, ciemniejszych w środku kwiatu. Niewysoki krzew osiągający do 1,3 m wytrzymuje mrozy do –32°C. Nieco wyższa, do półtora metra, jest Fantin Latour – krzew o wyprostowanym pokroju dobrze znoszący nie tylko mróz, ale i gorsze warunki glebowe. Odporny na odmiany grzybowe. Innym znanym przedstawicielem róż stulistnych, zwanych też prowansalskimi jest Robert de Diable o niezwykłym rozetowym pokroju płatków.

Poznaj: Rośliny, które są i jadalne, i ozdobne

Róże piżmowe: specyficzny zapach

Nazwę zawdzięczają intensywnemu aromatowi o wyraźnej piżmowej nucie. Rozrastające się w krzewy o regularnym pokroju i wysokości od jednego do trzech metrów rośliny wyróżniają też niewielkie liście i drobne owoce zebrane z kwiatostany. Kwitną obficie od czerwca nawet do późnej jesieni, a ich zaletą jest też imponująca odporność na choroby grzybowe. Niestety, nie zawsze zniosą spadki temperatury poniżej –20°C. Wśród znanych odmian znajdziemy Cornelię o kwiatach różowych do brzoskwiniowych i kamforowym aromacie, Moonlight o białych kwiatach i czerwonawych zwisających pędach i dorastająca do trzech metrów Buff Beauty o pofalowanych płatkach niezwykłej ciepłej barwy, przywodzącej na myśl skórę.

Róże portlandzkie: bogactwo barw

Duże i pełne, spłaszczone kwiaty o rozetowym pokroju i intensywnym niezwykle słodkim zapachu występują w wielu różnych wersjach kolorystycznych: od białych, przez różowe po karminowe. Zwarte niskie krzewy o sztywnych pędach na ogół powtarzają kwitnienie. Różą portlandzką jest Comte de Chambord, wyhodowana w 1860 roku. Jej kwiaty – różowe przechodzące w fiolet w trakcie przekwitania mają średnicę 10 cm! Niezależnie od warunków pogodowych powtarza kwitnienie, a zimę potrafi przetrwać nawet bez okrywania. Udaje się na słabszych glebach, ale w pełnym słońcu.

Równie duże kwiaty o czysto różowej barwie i ciemniejszym środku to znak rozpoznawczy innej odmiany z tej grupy – Jacques Cartier. Niewysoki krzew nieprzekraczający 1,2 m kwitnie od czerwca do października i nadaje się na kwiat cięty. Znosi spadki temperatury do –32°C i zacienione stanowiska.

Podpowiadamy: Jak, kiedy i czym nawozić róże

Róże burbońskie: ponad dwieście odmian

Grupa róż burbońskich obejmuje głównie odmiany parkowe i pnące o zróżnicowanym wzroście. Powtarzają kwitnienie, obsypując się kwiatami białymi, różowymi, purpurowymi lub pstrymi. Popularną odmianą jest Boule de Neige – śnieżna kula o kremowo białych płatkach z delikatnymi zielonymi cieniami. Kuliste kwiaty o średnicy 7 cm, liczące ponad 100 płatków rozwijają się z okrągłych podbarwionych na karminowo pąków. Jej zapach jest wyjątkowo piękny, o wyczuwalnej nucie jabłek. Sadzimy ją na słonecznym stanowisku, gdzie dorośnie do 1,5 m.

Madame Isaac Pereire z kolei zachwyca bardzo dużymi (12–15 cm) ciemnymi kwiatami o wiśnioworóżowym odcieniu, obficie kwitnącymi od czerwca do października. Jest to jedna z najsilniej pachnących róż. Innymi popularnymi odmianami tej grupy są Louise Odier, Zéphirine Drouhin i Souvenir de la Malmaison, a także blisko 200 innych.

Posadzone na odpowiednim stanowisku róże historyczne naprawdę nie wymagają zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Przy właściwym doborze sadzonek nawet ogród amatora zamienią w bajkową krainę urzekających barw i zapachów.