Narcyz biały cudownie pachnie, ale nie każdy jest „prawdziwy”. Sprawdź, jak rozpoznać, te stare ogrodowe kwiaty i jak o nie zadbać

Często nie kojarzymy nazwy „narcyz biały”, za to kwiat – prawie na pewno tak. Czasem to właśnie on jest pierwszym skojarzeniem związanym z nazwą „narcyz”. A wszystko przez to, że jeszcze niedawno ten gatunek był bardzo popularna. Białe narcyzy rosły i wiejskich ogródkach, i parkach. Popularnością dorównywała im chyba tylko inny gatunek narcyza, czyli żonkil. Teraz są wypierane przez rozmaite inne odmiany.

Jego kwiat ma 6 płatków, białych lub lekko kremowych oraz króciutki, żółty przykoronek, z charakterystyczną pomarańczową lub czerwoną falbanką. Liście, jak u pozostałych narcyzów, są spłaszczone i wydłużone, mają szarawo-zielony kolor.

Narcyzy białe to cebulowe rośliny kwitnące wczesną wiosną – zwykle w maju, ale czasem już pod koniec kwietnia. Nie są trudne w uprawie. Przede wszystkim wymagają żyznej ziemi, która jest przepuszczalna dla wody. W miejscach wilgotnych, na ciężkich, gliniastych glebach, nie udają się.

Narcyzy białe lubią też słońce, ale można je sadzić również pod drzewami i krzewami liściastymi, które zrzucają na zimę liście. Wczesną wiosną, kiedy rozwijają się narcyzy, nie będą ich bardzo zacieniać. Narcyzy lubią żyzną ziemię. Warto ją przekopać z kompostem. Dzięki temu będzie nie tylko bogatsza w składniki mineralne, ale zyska też lepszą strukturę. Cienką warstwą kompostu można też przysypać jesienią zimujące cebulki.

Uwaga: pomimo że narcyzy białe nie lubią stojącej wody, to wilgoci potrzebują i jeśli wiosna jest sucha, to warto je regularnie podlewać.

Narcyzy białe, czy to nowe, czy wykopane wcześnie cebulki, sadzi się pod koniec lata, czyli w końcu sierpnia lub we wrześniu. Dobrze jest zaprawić je środkiem grzybobójczym.

Cebul narcyzów białych nie trzeba wykopywać co roku. Spokojnie można to robić co 4-6 lat. Rozrosną się one ładnie, tworząc kępy. Jeśli już nadejdzie czas wykopania naszych, to należy to zrobić, gdy liście same zaschną. Pamiętajmy, żeby nie obcinać ich wcześniej. Za to zdecydowanie warto usuwać przekwitłe kwiaty. Chodzi o to, żeby roślina nie „traciła sił” na zawiązywanie nasion. Cebule narcyzów białych przechowujemy przez lato, w suchym i przewiewnym miejscu.

Cebulki tych narcyzów nie są bardzo łatwe do kupienia, ale to możliwe. Jesienią szukajmy ich w sklepach ogrodniczych (również internetowych) pod nazwą: narcyz biały, narcyz Recurvus oraz Narcissus poeticus. Nazwa jest ważna, bo narcyzy mają mnóstwo gatunków i odmian. Niektóre są bardzo podobne z wyglądu (szczególnie na zdjęciach w internecie i na etykietach). Niestety raczej nie oczekujmy ich w supermarketach, choć mogą zdarzyć się i tam.

Narcyzy białe pięknie wyglądają na wiosennych rabatach, w towarzystwie np. tulipanów, pierwiosnków, czy szafirków. Można je też posadzić w towarzystwie narcyzów innych odmian. Takie wiosenne kwiaty warto jednak przemieszać z gatunkami, które kwitną później, bo inaczej już w czerwcu będziemy mieć pustą rabatę.

Teoretycznie narcyzy białe (i inne) mogą też rosnąć na trawnikach i rzeczywiście ładnie na nich wyglądają. Jednak zastanówmy się nad tym, bo żeby narcyzy dobrze rosły, to do około połowy czerwca-lipca, nie powinno się ścinać ich liści. A trawnik raczej będziemy kosić.

Sprawdź: Kiedy skosić trawnik po zimie? Na to zwróć uwagę

Narcyzy białe świetnie nadają się na kwiat cięty. Pamiętajmy jednak o dwóch rzeczach – jak wszystkie narcyzy, powinny być w wazonie same, bo ich sok zatruwa inne kwiaty i nie postoją one długo. Po drugie – narcyzy białe mają piękny, ale intensywny zapach. Duża ilość w tych kwiatów, szczególnie w małym pomieszczeniu, może przyprawić o ból głowy, a nawet nudności. Zachowajmy więc rozsądek z wielkością bukietu.

Narcyz biały, poza tym, że ozdobi nam ogródek, ma jeszcze inne zastosowanie, a także poetyckie oraz mroczne oblicze. Oto trzy rzeczy, które warto o nim wiedzieć.

1. Narcyz trujący
   Decydując się na uprawę narcyzów białych, trzeba zachować pewną ostrożność, ponieważ są one trujące. Wprawdzie lekko toksyczne są wszystkie narcyzy, ale to nasz piękny „poeta” jest pod tym względem najgorszy. Działa on m.in. jako silny środek wymiotny.
2. Narcyz pachnący
   Narcyz biały to najpiękniej pachnąca odmiana tych kwiatów. Jego mocny i wyrazisty zapach od dawna docenia przemysł perfumeryjny. Olejek z narcyzów białych służy do produkcji perfum – podobno obecnie aż 11% perfum zawiera go w swym składzie (występuje np. w Samsarze). Jakieś 30 lat temu (i więcej) można go też było znaleźć w wodach perfumowanych rodzimej produkcji, wraz z kwiatem we flakoniku perfum.
3. Narcyz poetów
   Oficjalna, łacińska nazwa narcyza białego to Narcissus poeticus, czyli narcyz poetycki. A wszystko przez to, że – jak się uważa – to właśnie tej odmiany dotyczy mit o Narcyzie. Był to niezwykle przystojny młodzieniec, żyjący przed wiekami w Grecji. Wzbudzał on gorące uczucia u pięknych leśnych boginek, czyli nimf. Jednak pozostawał obojętny na ich miłość. Został za to ukarany – zakochał się we własnym odbiciu, które ujrzał w wodzie i... zmarł z tęsknoty za sobą. Na jego grobie wyrósł piękny, biały kwiat, czyli właśnie nasz narcyz.
   Wersje tego mitu są różne, jeśli chodzi o szczegóły (kogo i jak Narcyz skrzywdził obojętnością), ale już od starożytności, był to jeden z popularnych tematów dla poetów. Narcyz odgrywa też pewną rolę w micie o Hadesie i Persefonie, który też trafił do literatury. Stąd mamy „narcyza poetyckiego”.