Mozaiki najczęściej wykonane są z ceramiki, gresu, kamienia naturalnego lub ze szkła. Chociaż można układać również moziaki drewniane i metalowe. Elementy tworzące wzory i ornamenty mają najczęściej wymiary od 1 x 1 cm do 2,5 x 2,5 cm, a rzadziej 5 x 5 cm. Mogą stanowić pojedyncze kształty do układania lub są połączone siatką z tworzywa sztucznego lub specjalnym papierem. Dzięki zastosowaniu modułów z kształtek naklejonych na siatkę lub papier praca glazurnika jest łatwiejsza i szybsza, nadal jednak wymaga szczególnej wiedzy, umiejętności i staranności. Przed przystąpieniem do klejenia mozaiki warto dokładnie zaplanować jej kompozycję i rozmieszczenie, tak aby w miejscach najlepiej widocznych była umieszczona główna kompozycja wzoru.
Zobacz również: Układanie glazury: jak robić to dobrze i z wyobraźnią
Zaletą mozaiki jest to, że można ją układać na powierzchniach zaokrąglonych, ponieważ małe elementy bardzo dobrze leżą na krzywiznach. Dlatego możliwe jest np. wykonanie obudowy wanny narożnej w łązience lub zlewozmywaka w kuchni.
Podłoże pod mozaikę to podstawa
Pod mozaiki podłoże musi być idealnie równe. Drobne elementy mocuje się za pomocą cienkiej warstwy zaprawy klejowej. Rozprowadza się ją grzebieniem o najdrobniejszych zębach, czasami stosuje się do tego narzędzia parkieciarskie. Zbyt gruba warstwa kleju może spowodować zapadanie się kostek mozaiki i wypływanie zaprawy ze szczelin.
Jeśli okładzina mozaikowa styka się z innymi płytkami, których grubość jest większa, trzeba tak przygotować podłoże, by w końcowym efekcie lica sąsiadujących płaszczyzn były na jednakowym poziomie. Najlepszym sposobem jest wklejenie cienkiej płyty gipsowej, zbrojonej włóknem szklanym.
Odpowiedni klej do układania mozaiki
Do przyklejania mozaiki na typowych podłożach mineralnych, takich jak tradycyjne tynki cementowe nadaje się uelastyczniona zaprawa klejowa. Natomiast na płytach gipsowo-kartonowych należy zastosować zaprawę o zwiększonej elastyczności i przyczepności (np. Atlas Plus). W przypadku mozaiki marmurowej konieczne jest zastosowanie zaprawy klejowej na bazie białego cementu, żeby nie narazić się na wystąpienie na powierzchni nieestetycznego osadu (np. Atlas Plus Biały nie powoduje przebarwień na marmurowej mozaice). W przypadku mocowaniania mozaiki na powierzchni ściany, należy zwrócić uwagę na to, żeby klej miał zmniejszony spływ.
Jak wspomnieliśmy mozaika jest doskonała do wykańczania krzywizn. Jednak w tym przypadku sporo czasu zajmuje wyrównanie elementów mozaiki, ponieważ na łukach wypukłych zwiększa się znacznie szerokość spoin prostopadłych do łuku krzywizny, a na wklęsłych jest odwrotnie – krawędzie szczelin zbliżają się do siebie. Wówczas pracę ułatwi klej o przedłużonym czasie otwartego schnięcia i korygowalności – mamy więcej czasu na właściwe ustawienie szerokości spoin.
Układanie mozaiki bez docinania
Projektując okładzinę z mozaiki, warto przyjąć wymiary, które są wielokrotnością pojedynczych elementów. Unika się trudnego i pracochłonnego docinania. Jest to zadanie niełatwe, pracochłonne i, w konsekwencji, kosztowne. Cięcia proste wykonuje się maszynkami ręcznymi, ale tylko niektóre są do tego przystosowane i zazwyczaj są drogie. Cięcia ukośne (fazowanie do łączeń w narożach) wykonuje się w zasadzie tylko przy użyciu ręcznej szlifierki kątowej, każdą kostkę mozaiki przycina się osobno.
Po ułożeniu mozaiki na zaprawie klejowej, skorygowaniu szerokości spoin w klastrach i pomiędzy nimi, delikatnie dociskamy całość przy pomocy styropianowej packi, fugownicy lub innego narzędzia. Trzeba to robić z dużym wyczuciem. Każdy gwałtowny ruch może spowodować „rozjechanie się" fug.
Spoinowanie
Fugowanie można rozpocząć najszybciej p oupływie 24 godzin od zakończenia przyklejania mozaiki. Doskonale nadają się do tego celu fugi elastyczne lub epoksydowe.
Ekspert Radzi: Paweł Królikowski, Polskie Zrzeszenie Płytkarzy
Przy spoinowaniu mozaiki zużywa się kilkakrotnie więcej zaprawy klejowej niż przy innych pracach. Zazwyczaj jest to ok. 2–3 kg na 1 m². W obliczeniu precyzyjnym potrzebnej ilości zaprawy w „proszku" na zafugowanie 1 m² okładziny z płytek, pomoże nam następujący wzór:
[(A + B)/( A x B)] x C x D x 1,5
Gdzie:
- A – długość płytki [mm]
- B – szerokość płytki [mm]
- C – grubość płytki (głębokość szczeliny fugi) [mm]
- D – szerokość szczeliny fugi [mm]
Wynik podawany jest w jednostce kg/m².
