Kiedy uchodźców z Ukrainy wolno eksmitować? Oto zasady dotyczące eksmisji z mieszkania lub domu

Przemysław Zańko-Gulczyński
Choć Polacy bezinteresownie zaoferowali uchodźcom z Ukrainy swoje mieszkania, część osób zastanawia się, czy istnieje możliwość eksmisji takich lokatorów.
Choć Polacy bezinteresownie zaoferowali uchodźcom z Ukrainy swoje mieszkania, część osób zastanawia się, czy istnieje możliwość eksmisji takich lokatorów. Wojciech Wojtkielewicz/Polska Press/ZDJĘCIE ILUSTRACYJNE
Uchodźcy z Ukrainy mieszkają dziś w Polsce m.in. w wynajmowanych mieszkaniach i domach. Korzystają również z nieruchomości w naszym kraju na mocy umowy użyczenia. Wielu właścicieli zastanawia się jednak, czy w razie np. niepłacenia czynszu albo demolowania lokalu takich lokatorów można eksmitować. Wyjaśniamy, co na ten temat mówi prawo.

Spis treści

Uchodźców z Ukrainy już nie chroni zakaz eksmisji

Od 2 marca 2020 r. do 15 kwietnia 2022 r. obowiązywał w Polsce zakaz eksmisji. Dopóki pozostawał w mocy, część właścicieli bała się wynajmować swoje mieszkania uchodźcom z Ukrainy, obawiając się problemów np. z niepłaceniem za lokal lub jego demolowaniem.

– Wobec konieczności zapewnienia zakwaterowania uchodźcom wydaje się, że dalsze utrzymywanie zakazu nie tylko stanowi barierę dla zwiększenia podaży mieszkań, ale także zniechęca właścicieli mieszkań do wynajmowania wolnych lokali – podawał jeszcze niedawno Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek.

Jednak w ramach nowelizacji specustawy ukraińskiej zakaz eksmisji został zniesiony w przypadku wszystkich najemców niezależnie od narodowości. Oznacza to, że przeprowadzanie eksmisji jest znów możliwe.

Eksmisja uchodźcy przy umowie użyczenia

Umowa użyczenia pozwala korzystać z nieruchomości za darmo (w zależności od zapisów umowy – przez czas określony lub nieokreślony). Jest ona obecnie chętnie podpisywana z uchodźcami z Ukrainy, którzy często nie mają grosza przy duszy i nie mieliby z czego opłacić czynszu najmu.

Umowa użyczenia może zostać wypowiedziana przez użyczającego (właściciela mieszkania) w określonych sytuacjach. Wymienia je art. 716 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli biorący [osoba korzystająca z mieszkania – przyp. red.] używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy, jeżeli powierza rzecz innej osobie, nie będąc do tego upoważniony przez umowę ani zmuszony przez okoliczności, albo jeżeli rzecz stanie się potrzebna użyczającemu [właścicielowi] z powodów nieprzewidzianych w chwili zawarcia umowy, użyczający może żądać zwrotu rzeczy (…).

Jeśli zaszła któraś z sytuacji wymienionych w przepisie, można żądać zwrotu mieszkania natychmiast, bez żadnego terminu wypowiedzenia. Jeżeli osoba, której użyczono lokalu, nie opuści go we wskazanym terminie, to od tego momentu zajmuje lokal bez tytułu prawnego i można żądać eksmisji takiej osoby. Robi się to w sposób standardowy, tzn. składając pozew o eksmisję do sądu cywilnego.

Warto pamiętać, że uchodźców z Ukrainy, którzy podpisali umowę użyczenia chroni kodeks cywilny, w tym art. 1046, który mówi, że komornik może eksmitować dłużnika tylko do innego lokalu, do którego ma on tytuł prawny. Jeśli dłużnik nie posiada żadnego takiego lokalu, komornik musi wstrzymać się z eksmisją, dopóki gmina nie wskaże eksmitowanemu lokalu zastępczego.

Co z eksmisją uchodźcy przy umowie najmu?

Od momentu zniesienia zakazu, uchodźców z Ukrainy można eksmitować na takich samych zasadach, jak Polaków czy osoby każdej innej narodowości. Obecnie obowiązują te same przepisy dotyczące eksmisji, co przed wprowadzeniem zakazu, czyli przed marcem 2020 r.

Przypomnijmy, że eksmisja najemcy możliwa jest tylko w określonych prawem przypadkach. Chodzi m.in. o sytuację, gdy lokator zajmuje mieszkanie bezprawnie, od ponad trzech miesięcy nie płaci czynszu albo niszczy lokal.

Po tym, jak właściciel mieszkania złoży do sądu pozew o eksmisję, sędzia rozpatrzy go i zadecyduje, czy osobie eksmitowanej przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Sąd weźmie pod uwagę m.in. to, czy lokator zakłóca porządek w budynku i uprzykrza życie sąsiadom. Prawo do lokalu socjalnego bezwzględnie przysługuje jednak:

  • kobietom w ciąży,
  • osobom małoletnim,
  • osobom niepełnosprawnym,
  • osobom ubezwłasnowolnionym,
  • osobom sprawującym opiekę nad małoletnim, niepełnosprawnym lub ubezwłasnowolnionym, o ile z taką osobą zamieszkują,
  • obłożnie chorym,
  • emerytom i rencistom,
  • osobom posiadającym status bezrobotnego,
  • innym osobom, o ile gmina zadecydowała tak w uchwale.

Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy osoba taka ma inną nieruchomość, w której mogłaby zamieszkać lub stać ją na zaspokojenie potrzeb lokalowych we własnym zakresie.

Jeśli zapadnie decyzja o eksmisji, właściciel nieruchomości zwraca się do komornika z wnioskiem o jej przeprowadzenie. Możliwe są dwa scenariusze. Jeżeli eksmitowanemu przysługuje lokal socjalny, komornik musi zaczekać, aż gmina przydzieli odpowiednie lokum, co niestety może trwać bardzo długo. Jeżeli z kolei takie prawo nie przysługuje, komornik przystępuje do wykonywania obowiązków i usuwa lokatora.

Należy pamiętać, że jeśli eksmitowany nie ma żadnego innego lokalu, w którym mógłby zamieszkać, to komornik zasadniczo nie może usunąć takiej osoby z lokalu między 1 listopada a 31 marca. Jest to bowiem tzw. okres ochronny, obowiązujący w chłodniejszych miesiącach roku.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Koniec hotelu Marriott w Warszawie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na regiodom.pl RegioDom