Jesienne liście w ogrodzie i ich pożyteczna strona

W liściach opadających z drzew i krzewów warto dostrzec ich pożyteczną stronę. Okazuje się, że zebrane liście stanowią kopalnię pomysłów na ekologiczne i kreatywne ich wykorzystanie.

W ogrodzie i wokół domu są miejsca, z których opadające liście trzeba sprzątać, żeby nie zaszkodziły niektórym roślinom. Ponadto jesienne liście mogą stanowić zagrożenie dla pieszych oraz pojazdów. 

W jakich miejscach sprzątać liście?

Jednym z miejsc, które nie lubi jesiennych liści, jest trawnik. Trawa nadal musi mieć światło słoneczne, którego o tej porze roku jest coraz mniej, i przepływ powietrza, by przetrwać zimę w jak najlepszym stanie. Źdźbła przyduszone kożuchem z liści, zwłaszcza wilgotnych, żółkną i gniją. Jeśli zostawimy na zimę powłokę z liści, to skutki będą opłakane. Pod liśćmi powstaną warunki sprzyjające rozwojowi chorób grzybowych i na wiosną pojawią się na trawie puste, żółtawe plamy z wymierającą darnią. Lekceważąc usuwanie liści z trawnika marnujemy efekty całego procesu dotychczasowej pielęgnacji darni, a jej odbudowa będzie wymagać dużo wysiłku i czasu w kolejnym okresie wegetacyjnym.

 Przeczytaj: Trawnik na wiosnę –  ważne prace pielęgnacyjne 

Chcąc pozbyć się liści z trawnika można skorzystać z kosiarki mielącej liście. Dokładnie zbierze ona warstwę liści z trawy, a po włączeniu systemu mielenia, rozdrobni liście, których niewielką ilość można pozostawić na powierzchni trawnika. Pozostawione rozdrobnione liście przekształcą się w naturalny nawóz, który zimą dostarczy roślinom składników odżywczych.

Na trawnikach o dużych powierzchniach najwygodniejszym rozwiązaniem, zarówno do koszenia jak i jesiennego zbierani liści, jest zastosowanie kosiarki traktorowej z pojemnym koszem.

 Więcej na temat: Jak przygotować trawnik do zimy 

Jeśli w naszym ogrodzie mamy iglaki płożące, to wiemy, że łatwo gromadzą się na nich liście. Niestety gałązki tych roślin żółkną, gdy znajdą się pod warstwą zalegających liści. W tym przypadku najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie silnego nurtu powietrza z dmuchawy.

Jesienne liście musimy też usuwać regularnie z tarasów, ścieżek, alejek i chodników. Nawierzchnie te powinny być oczyszczane z liści, nie tylko z powodów estetycznych (pozostawione liście mogą odbarwić powierzchnię, na której leżą), ale przede wszystkim funkcjonalnych. Warstwa liści, mokra po deszczu, nawet wskutek porannej rosy, w oka mgnieniu staje się śliska. Łatwo wtedy o chwilę nieostrożności i upadek, którego skutki mogą być poważne.

Jesienią musimy też pamiętać o obowiązku utrzymania czystości i porządku na chodnikach przylegających do ich nieruchomości (obowiązek ten jest regulowany przepisami prawa). Konsekwencją niedopatrzenia może być mandat i odpowiedzialność cywilna w przypadku, jeśli ktoś dozna urazu w wyniku poślizgnięcia się na chodniku nieuprzątniętym z liści.

Uniwersalnymi urządzeniem do sprzątania liści są różnego rodzaju dmuchawy (spalinowe, elektryczne, akumulatorowe). Dmuchawy są szeroko stosowane jesienią zarówno na trawnikach jak i innych nawierzchniach. Za pomocą dmuchawy można od razu gromadzić liście w wybranym miejscu, bez konieczności przenoszenia czy przewożenia liści luzem lub w workach. Urządzenie ułatwia też sprawne sprzątanie liści w każdym zakamarku posesji.

Praktyczne, ekologiczne i kreatywne wykorzystanie zebranych liści

Liście są częścią ekosystemu i zawierają cenny potencjał. Nie musimy ich wyrzucać. Nawet jeśli mamy jesiennych liści w nadmiarze, pomyślmy o przechowaniu ich na przyszłość – mogą się przydać podczas kolejnej wiosny. Ale uwaga! Przed ich zagospodarowaniem, trzeba sprawdzić czy są zdrowe. Liście z plamami i oznakami jakichkolwiek chorób nie powinny być dalej wykorzystywane w ogrodzie, by choroby i pasożyty nie rozniosły się jak epidemia. Dotyczy to przede wszystkim kasztanowców pospolitych, które zaatakowała szrotówka kasztanowcowiaczka, ponieważ larwy tego motyla zimują w opadłych liściach.

Zdrowe liście, całe lub rozdrobnione można stosować w wielu sytuacjach.

• Do osłony roślin wrażliwych na zimowe warunki. Taką warstwę o grubości ok. 10 cm najlepiej jest tworzyć ze świeżo opadłych liści i w formie zapewniającej swobodny przepływ powietrza. W okresach deszczowych trzeba je często przewracać i mieszać, by nie dopuścić do ich gnicia i pleśnienia. 
• Do ściółkowania roślin i gleby. Do tego najlepiej nadają się rozdrobnione liście, ponieważ szybciej podlegają procesowi tworzenia się próchnicy. W efekcie, taka warstwa pomaga glebie utrzymać wilgoć, utrzymuje ciepło chroniąc rośliny przed chłodem, ogranicza rozwój chwastów. Jest też miejscem lubianym przez dżdżownice, które spulchniają podłoże. 
• Do kompostownika. Jeśli w ogrodzie mamy kompostownik, warto wzbogacić go warstwami zdrowych liści.
  Polecamy poradnik: ABC kompostowania 
• Jako domki dla jeży. Jesienią dobrze jest pomyśleć o małych i pożytecznych mieszkańcach ogrodu, którymi są jeże. Zwierzęta te chętnie przezimują w naszym ogrodzie w pozostawionych kopcach liści,
• Do izolacji cieplnej doniczek. Jeśli pozostawiamy na zewnątrz rośliny doniczkowe, w ogrodzie, na tarasie czy balkonie, można włożyć liście w przestrzeń pomiędzy donicą a osłoną, dzięki czemu zapewnimy roślinom dodatkową warstwę ochronną.

Te najpiękniejsze jesienne liście można też wykorzystać kreatywnie – inspirują do zabaw z dziećmi i rozwijania ich wyobraźni. Powstałe w ten sposób kompozycje dekoracyjne, wycinanki, naklejane obrazy będą piękną ozdobą każdego domu. 

 Zobacz poradnik: Jak zrobić piękne kwiaty z liści