Jastrych: różne rodzaje i właściwości wylewki

Wylewki to materiały przeznaczone do wykonania podkładu podłogowego. Ze względu na właściwości zastosowanego spoiwa najpopularniejsze są:

• wylewka cementowa,
• wylewka anhydrytowa.

Zdecydowanie rzadziej spotyka się wylewki, w których zastosowano spoiwo magnezjowe, czy też asfaltowe. Rodzaje dopuszczalnych spoiw, jak i inne ważne cechy jastrychów określa norma PN-EN 13813:2003 „Podkłady podłogowe oraz materiały do ich wykonania. Materiały. Właściwości i wymagania."

Cement, ciężki, dobrze znany, a przede wszystkim tani w dalszym ciągu dzierży palmę pierwszeństwa w kategorii „popularność". Powodem niegasnącego popytu wylewek cementowych jest niewątpliwie cena. Raczej trudno o tańszy sposób wykonania materiału na podkład podłogowy, niż wymieszanie piasku, cementu i plastyfikatora bezpośrednio na budowie. Takie rozwiązanie możemy polecić jednak jedynie osobom o dużej wiedzy i rozległym doświadczeniu, bo trudno określić wytrzymałość takich podkładów, a zastosowanie nieodpowiedniej jakości kruszywa lub też nieodpowiedniego cementu będzie mieć nieprzyjemne konsekwencje: niską wytrzymałość, łuszczenie się i kruszenie wylewki. Gotowa mieszanka od producenta nie tylko może być niewiele droższa, ale przede wszystkim zagwarantuje odpowiednie parametry. Głównie chodzi o zalecaną dla wylewek wytrzymałość na ściskanie – minimum 20 MPa.

Półsuche jastrychy cementowe nakłada się i zaciera na ogół ręcznie, choć przy większych powierzchniach i dostępie do odpowiedniego sprzętu można te czynności zmechanizować. Wykonane z tego materiału podkłady są wodo- i mrozoodporne. Dlatego doskonale nadają się do stosowania na zewnątrz i w pomieszczeniach „wilgotnych", jak pralnia, czy łazienka. By poradzić sobie z naturalną skłonnością materiału do kurczenia i zmniejszyć zakres koniecznej dylatacji, wylewki cementowe zbroi się specjalną siatką zbrojeniową lub prętami. Rzadkością są cementowe jastrychy upłynnione, które ułatwiają prowadzenie aplikacji, wyrównywania i zacierania dzięki płynnej konsystencji. Słabością cementu jest też długi okres schnięcia – do 28 dni. W tym czasie na podłodze nie można wykonywać żadnych prac, jak np. układanie glazury, a jedynie odpowiednio pielęgnować poprzez zwilżanie wodą i/lub zastosowanie odpowiednich folii ochronnych.

Wylewki andryhytowe produkowane są na bazie anhydrytu, minerału o budowie podobnej do gipsu. Najlepiej sprawdzają się zastosowane na ogrzewaniu podłogowym oraz na podkładach pływających. Wylewki anhydrytowe są jednak sporo droższe od podkładów cementowych.

Dlaczego więc coraz więcej osób wybiera jednak ten droższy rodzaj spoiwa? Otóż właściwości produktów z tej grupy wpływają na znacznie łatwiejsze i szybsze przygotowanie podkładu. Po pierwsze: skraca się czas schnięcia wylewki. Podczas gdy na ogół cementowi musimy dać co najmniej 21 dni, niektórym produktom na bazie anhydrytu wystarcza 7 dni. Już po 14 dniach można przystąpić do układania płytek. Ten parametr zależy też od rodzaju użytych plastryfikatorów (dodatek, który zmniejsza ilość wody zarobowej).

Kolejną zaletą jest skurcz o wiele mniejszy niż w przypadku cementu, dzięki czemu można uniknąć zbrojenia i dylatacji (poza obwodowymi) na większych powierzchniach. Trzeci punkt przyznamy za zdecydowanie łatwiejszy sposób aplikacji, który anhydryt zawdzięcza właściwościom samopoziomującym. Jego konsystencja jest płynna, co ułatwia wylewanie i równanie. Jest to też materiał znacznie lżejszy od cementu, co nie jest bez znaczenia przy wykonywaniu stropów.

Jako że nie ma ideałów, wylewki anhydrytowe mają także minusy, do których przede wszystkim należy brak odporności na wodę, a tym samym na mróz! Dlatego w łazience i kuchni należy zawsze pamiętać o stosowaniu odpowiednich izolacji podpłytkowych. Nie za bardzo nadaje się też ten materiał do wykorzystania na zewnątrz, czy w nieogrzewanych pomieszczeniach, jak garaże czy altany.

Warto przeczytać: Jak zabezpieczyć "pomieszczenia mokre" przed wilgocią 

Różnice w cenie produktów, nawet bazujących na tym samym rodzaju spoiwa, bywają spore. Wynikają nie tylko z marki, ale też cech samych jastrychów. W dziale budowlanym znaleźliśmy kilkanaście wylewek podłogowych. Uwaga! Czas schnięcia określa, po jakim czasie do pomieszczenia można wejść, a nie kontynuować prace.

Podkład posadzkowy ABE 25 kg, ok 6,50 zł/worek

• rodzaj spoiwa: cement;
• przeznaczenie: pod płytki, wykładziny PVC, dywanowe, parkiet, panele w pomieszczeniach suchych (pokoje mieszkalne, korytarze, biura, itp.);
• zużycie: 20 kg/m2/cm;
• grubość warstwy: 25–100 mm;
• czas schnięcia: 6–10 h.

Posadzka cementowa Atlas Premium 25 kg, ok. 10 zł/worek

• rodzaj spoiwa: cement;
• przeznaczenie: posadzki oraz podkłady wewnątrz i na zewnątrz budynków, systemy ogrzewania podłogowego;
• zużycie: 20 kg/m2/cm;
• grubość warstwy: 20–80 mm;
• czas schnięcia: 24 h.

Cementowy podkład podłogowy Kreisel M-15 25 kg, ok 8 zł/worek

• rodzaj spoiwa: cement;
• przeznaczenie: wewnątrz i na zewnątrz;
• zużycie: 20 kg/m2/cm;
• grubość warstwy: 25–60 mm;
• czas schnięcia: 48 h

Beton B20 Baumit, 25 kg, ok. 10 zł/worek

• rodzaj spoiwa: cement
• przeznaczenie: wewnątrz i na zewnątrz
• zużycie: 20 kg/m2/cm
• grubość warstwy bez ograniczeń
• czas schnięcia 48 h

Mapei, szybka posadzka, 25 kg, ok 25 zł/worek

• rodzaj spoiwa: cement
• przeznaczenie: wewnątrz i na zewnątrz
• zużycie: 18-20 kg/m2/ cm
• grubość warstwy: 40–60 mm
• czas schnięcia: 12 h, po 24 h możliwy jest montaż płytek.

Kreisel 420, 25 kg, ok 42 zł/worek

• rodzaj spoiwa: cement
• przeznaczenie: wewnątrz i na zewnątrz
• zużycie: 15 kg/m2/cm
• grubość warstwy: 20–60mm
• czas schnięcia: 48 h

Wylewki anhydrytowe

Kreisel 400, 30 kg, ok. 21 zł/worek

• rodzaj spoiwa: anhydryt
• przeznaczenie: wewnątrz
• zużycie: 18 kg/m2/cm
• grubość warstwy: 20–60mm
• czas schnięcia: 48 h

Kreisel 401, 30 kg, ok. 32 zł/worek

• rodzaj spoiwa: anhydryt
• przeznaczenie: wewnątrz
• zużycie: 15 kg/m2/cm
• grubość warstwy 2–20mm
• czas schnięcia 24 h