Domowe środki czystości: czy mogą nam szkodzić?

Joanna Turakiewicz, Barbara Cal, technolog ds. nowych produktów, Pollena Ostrzeszów
Domowe środki czystościArsenał domowych środków czystości
Domowe środki czystościArsenał domowych środków czystości 123RF
Środki czystości niezbędne do utrzymania czystości to płyny, proszki, mleczka, żele. Źle dobrane i nieostrożnie dawkowane mogą szkodzić. Nam i środowisku. W skuteczność tych „eko" z kolei nie zawsze wierzymy. To warto wiedzieć, zanim sięgniemy po środki czystości.

O tym, że środki czystości mogą powodować alergie mówi się i pisze dość często. Niekoniecznie jednak trzeba być alergikiem, by częsty kontakt z detergentami podrażnił. A i alergii można się nabawić w każdym wieku. Nie jest to jednakże jedyne niebezpieczeństwo związane z używaniem chemii gospodarstwa domowego.

Zdaniem wielu ekspertów, chorobą zawodową sprzątaczek jest astma. Badania wykazały zaś, że częsty kontakt z odświeżaczami powietrza i sprayami do czyszczenia powoduje znaczące zwiększenie podatności na zachorowanie na astmę wieku dorosłego.

Niezwykle niebezpieczne bywa też mieszanie z sobą różnych środków chemicznych, w wyniku czego mogą powstać toksyczne substancje. A w małego chemika przy sprzątaniu bawimy się na ogół nieświadomie. Dlatego w sprzątaniu, jak we wszystkim należy zachować umiar i ostrożność. Bo choć posprzątany dom to czysta przyjemność, to zanim pomyślimy „aż pachnie czystością", warto zdać sobie sprawę, że ten zapach może ściągnąć na domowników nieprzyjemne, a nawet niebezpieczne dolegliwości.

Apsik! Czy to alergia na środki czystości?

Alergia to nieprawidłowa odpowiedź układu odpornościowego na czynniki zwane alergenami. Co może być alergenem? W zasadzie niemal wszystko: od kurzu po marchewkę. Bo układ immunologiczny, odpowiedzialny za wykrywanie niebezpieczeństw może się „pomylić" i za zagrożenie uznać czynniki potencjalnie nieszkodliwe. Objawy alergii mogą być przeróżne, czasem trudne do rozpoznania, ale zasadniczo zależne od rodzaju alergenu.

Rodzaje alergenów i reakcje na nie:

  • wziewne (kurz, pyłki roślin, rozpuszczalniki, pleśnie, sierść zwierząt, substancje lotne zawarte w środkach chemii gospodarczej) - wszelkie problemy związane z układem oddechowym: katar, astma, duszność, kaszel, świszczący oddech, łzawienie oczu itp.
  • pokarmowe (mleko, jajka, skorupiaki, orzechy, cytrusy, czekolada itp.) - dolegliwości układu pokarmowego: nudności, wymioty, ból brzucha, biegunka.
  • kontaktowe (kosmetyki, środki czystości, niektóre materiały, sierść zwierząt, jad itp.) - szorstkość, zaczerwienienie skóry, pokrzywka, świąd, wyprysk, bąble, obrzęk, egzema itp.

Środki czystości i kosmetyki najczęściej wywołują alergię kontaktową: - Najczęstszymi objawami uczulenia na kosmetyk albo środki czystości są zwiększona suchość skóry, szorstkość, zaczerwienienie, świąd, czy wypryski. – wymienia Barbara Cal, technolog ds. nowych produktów w Pollenie Ostrzeszów. – Rzadziej występują objawy wziewne, takie jak katar, duszności czy łzawienie oczu. Jeśli podobne objawy dopadają nas zawsze po sprzątaniu, czy praniu oznacza to, że należy przyjrzeć się używanym do tego środkom. Tworząc produkty dla osób wrażliwych, dzieci, alergików szczególną dbałość przykładamy do takiego doboru składników, aby wyeliminować czynniki alergenne. Tam gdzie, ze względów bezpieczeństwa nie jest to możliwe ogranicza się je do niezbędnego minimum. Jakie to składniki? No cóż, każdego może uczulać co innego, ale oczywiście istnieje grupa surowców stosowanych w produkcji środków chemii gospodarczej których potencjał podrażniający jest większy. Takimi surowcami są np. konserwanty, barwniki, składniki kompozycji zapachowych, substancje odkażające – wymienia.
Tam gdzie chodzi o dzieci, faktycznie zachowujemy na ogół większą ostrożność, ufni radom pediatrów i położnych, którzy uczulają, że nadmiar chemii może maleństwu szkodzić. Jednak to, co od razu wywoła efekt w maleńkich płucach, z czasem zacznie wywoływać objawy u 8-latka, a nawet 38-latka.

Uważaj na ładny zapach!
Za najbardziej uczulające uważane są substancje zapachowe, zawierające się w poniższej liście 26 składników:
Alpha-Isomethyl Ionone
Amyl Cinnamal
Amylcinnamyl Alcohol
Anise Alcohol
Benzyl Alcohol
Benzyl Benzoate
Benzyl Cinnamate
Benzyl Salicylate
Butylphenyl Methylprpional
Carboxaldehyde
Cinnamal
Cinnamyl Alcohol
Citral
Citronellol
Eugenol
Evernia Furfuracea Extract
Evernia Prunastri Extract
Farnesol
Geraniol
Hexyl Cinnamal
Hydroxycitronellal
Hydroxyisohexyl 3-Cyclohexene
Isoegenol
Limonene
Linalool
Methyl 2-Octynoate

Czytaj etykiety i zachowaj ostrożność korzystając ze środków czystości

W sukurs alergikom przychodzą przepisy, nakładające na producentów obowiązek zamieszczania informacji o składnikach, które najczęściej powodują alergie, a których stężenie w produkcie przekracza 0,01 proc. Tylko, by o tym wiedzieć, trzeba czytać ulotki i etykiety informacyjne na produkcie.

Oprócz składu, wyczytamy na nich również, jakie środki bezpieczeństwa zaleca producent: – Oczywiście, że niestosowanie się do zaleceń producenta może szkodzić zdrowiu – ostrzega Barbara Cal. – Nawet w środkach ekologicznych, jak te produkowane przez Pollenę Ostrzeszów, mimo doboru dobrych jakościowo surowców i stale przeprowadzanych badań surowców oraz produktów gotowych, opracowuje się dokumenty oraz etykiety, gdzie w jasny sposób opisane są warunki bezpiecznego stosowania. Co z tego, że produkty w np. marce Biały Jeleń mają przeprowadzone nieobowiązkowe badania dermatologiczne, jeśli użyte zostaną nieprawidłowo, np. niedokładnie spłukane po użyciu – wyjaśnia ekspertka, zalecając też stosowanie dodatkowych środków ostrożności, szczególnie w przypadku osób chorych, dzieci, alergików: – Jeśli sprzątająca osoba ma skłonność do uczuleń, powinna wszystko robić w rękawiczkach. Z kolei piorąc odzież, nawet w delikatnym proszku do ubranek dziecięcych, warto włączyć dodatkowe płukanie, a potem wszystko wyprasować.

Niebezpieczne związki

Na etykietach większości środków chemii gospodarstwa domowego znajdują się ostrzeżenia przed mieszaniem z sobą różnych środków. Nawet bezpieczne substancje zawarte w jednym produkcie, mogą zajść w reakcję z składnikami innego. W wyniku reakcji chemicznej powstają zaś efekty uboczne, nieraz silnie toksyczne, podrażniające skórę i układ oddechowy. Nawet zwykły ocet może być potencjalnie niebezpieczny, jeśli wymieszamy go z wybielaczem. Do grupy najbardziej niebezpiecznych należą wybielacze właśnie, środki antybakteryjne, silnie skoncentrowane środki czyszczące np. spraye do piekarników. Nie należy ich nie tylko mieszać z innymi, ale dokładnie opłukać powierzchnię mytą takim środkiem, nim zastosuje się na niej inny.

Warto wiedzieć: Jak zaoszczędzić wodę i energię w domu

Mydło? Ocet? Czy to może zadziałać?

W zasadzie najtańsze rozwiązania mamy na ogół pod ręką, bo ocet, soda i kwasek cytrynowy znajdzie się chyba w każdym domu. Tylko czy te babcine sposoby na pewno są skuteczne? Nie mówiąc już o nieprzyjemnym octowym zapachu, który niekoniecznie kojarzy nam się z efektem świeżo posprzątanego mieszkania. Okazuje się, że producenci potrafią na bazie prostych składników stworzyć skuteczne środki o bynajmniej nie nieprzyjemnym aromacie. Środkami czynnymi w preparatach zwanych ekologicznymi są znane od wieków proste substancje: – Nie jest prawdą, że produkty oparte na naturalnych składnikach są nieskuteczne. Ocet doskonale radzi sobie z osadami z kamienia, czy mydło z tłustymi plamami – tłumaczy B. Cal. – Wrażenie, że chemiczne środki czyszczące są bardziej efektywne bierze się z faktu, iż środki te są silnie skoncentrowane i działają szybciej. Ma to też swoje negatywne strony ponieważ, tak duża koncentracja środków chemicznych może uszkadzać czyszczone powierzchnie i materiały.

Warto przeczytać: Sprzątanie bez detergentów - ekologiczne i tanie

Ekologia, to nie pusty frazes

Na hasło „ekologia" wielu reaguje machnięciem ręką. A to nie tylko termin używany przy blokowaniu budowy obwodnic i autostrad, ale coś znacznie bliższe ciału.
– Człowiek jest częścią środowiska, w którym żyje i całość działań mających na celu ochronę tegoż miejsca wpływa także na bezpieczeństwo ludzi – zauważa nie bez racji Barbara Cal. Zbyt często przecież zapominamy, że wszystko, co rozpylamy w powietrzu, wyrzucamy, czy wylewamy, w ten czy inny sposób do nas wróci.

Nasza rozmówczyni tłumaczy też, co sprawia, że eko-produkty są przyjazne dla użytkowników i środowiska: - Skład środków ekologicznych komponowany jest w taki sposób, by były nie tylko skuteczne, ale też w pełni biodegradowalne, nie kumulowały się w środowisku naturalnym, nie zatruwały wód , gleby oraz roślin i zwierząt. Również technologia produkcji nastawiona jest na jak najmniejsze zużycie energii i emisję gazów cieplarnianych – wylicza. – Kolejny element to opakowania – pozyskiwane z ekologicznych źródeł np. ze sprawdzonych plantacji, od producentów posiadających wdrożone systemy środowiskowe i jakościowe, pozwalające na dalszy recykling.
A na koniec jeszcze jeden czynnik wpływający na ekologię i koszty gospodarstwa domowego: – Istotna jest też ilość wody zużywana przy zastosowaniu produktu np. produkty nisko pieniące zużywają mniej wody – wskazuje nasza ekspertka.

To może Cię zainteresować: Nietypowe zastosowania sody oczyszczonej w domu

Sterylnie nie znaczy zdrowo

Od lat naukowcy biją na alarm, że kolejne pokolenia mają coraz słabszą odporność, a coraz więcej dzieci i dorosłych boryka się z alergiami. Winnych jest wielu: lekkomyślne nadużywanie antybiotyków, zanieczyszczenia środowiska, ale też sterylnie czyste mieszkania. System immunologiczny do prawidłowego działania potrzebuje naturalnych wrogów: bakterie, wirusy to nie tylko przyczyny chorób, ale też przeciwnicy, którzy system odpornościowy utrzymują w formie i gotowości do działania. Jeśli ich zabraknie, sam zacznie szukać sobie wrogów. I znajdzie ich w nieszkodliwych w gruncie rzeczy substancjach. Dlatego należy utrzymywać porządek i czystość – odkurzać, wietrzyć, zmieniać regularnie pościel – pamiętając jednakże, że sterylność w gruncie rzeczy nam szkodzi. A pachnące intensywnie płyny antybakteryjne niekoniecznie są naszymi sprzymierzeńcami. 

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na regiodom.pl RegioDom