Ciemiernik biały zakwitnie zimą, a ogrodowy wiosną. Ale mają więcej pięknych gatunków! Poznaj tajniki uprawy ciemierników

Ciemierniki są coraz popularniejsze w naszych ogrodach. Są dość łatwe w uprawie i bardzo atrakcyjne, dzięki swoim pięknym kwiatom i skórzastym liściom. Poza tym, jako byliny, zdobią ogród przez wiele lat. Są odporne na zimno, a niektóre zakwitają nawet w śniegu.

Ciemierniki nie lubią ostrego słońca. Dlatego tak ważny w ich uprawie jest wybór odpowiedniego miejsca. Powinno być cieniste i osłonięte od wiatru. Najlepiej jest sadzić te byliny między krzewami, pod koronami niezbyt gęstych drzew lub np. w cieniu budynku. Ważne jest też dobranie odpowiedniej ziemi. Powinna być próchnicza, z niewielką domieszką gliny, wapnia i obornika. Do tego przepuszczalna i wilgotna. Wilgoć jest bardzo ważna zwłaszcza dla młodych ciemierników.

Ciemiernikom mrozy niestraszne, choć można je późną jesienią przykryć gałązkami igliwia. To na wypadek bezśnieżnej i bardzo mroźnej zimy. Znacznie bardziej mogą im zaszkodzić letnie upały. Podczas suszy trzeba więc te rośliny systematycznie podlewać. Jeśli o tym nie będziemy pamiętać, to wprawdzie też przetrwają, ale będą miały o wiele mniej kwiatów. Dlatego, że pąki kwiatowe tworzą się na nich latem. Będzie ich mniej, gdy nie zapewnimy roślinie odpowiedniej ilość wilgoci. Bardzo korzystne dla kwiatów ciemiernika jest usunięcie przed kwitnieniem starych liści. Ułatwi to dostęp do powietrza i słońca nie tylko nowym liściom, ale przede wszystkim kwiatom.

Dlaczego tak ważne jest wcześniejsze przemyślenie, gdzie posadzimy ciemierniki? Dlatego, że te byliny bardzo nie lubią przesadzania. Mają wrażliwy system korzeniowy i potrzebują dość długiego czasu, żeby zadomowić się w nowym miejscu. Jak już się jednak zadomowią, mogą w jednym miejscu rosnąć co najmniej 10 lat. Pod warunkiem, że sami nie uszkodzimy ich korzonków podczas prac pielęgnacyjnych. Lepiej więc gleby wokół nich nie wzruszać.

Dowiedz się: Jak zadbać o ciemierniki wiosną? Te zabiegi są ważne

Jesienią warto rozłożyć wokół nich kompost albo  lub raz w roku zasilić rośliny wieloskładnikowym nawozem. Ponieważ lubią wapienną ziemię, można je zasilać nawozami na bazie skorupek jajek (pokruszone można dodać też do kompostu), sprawdzi się też mączka bazaltowa, która podnosi odczyn ziemi, a jest bogata w składniki mineralne.

Polecamy: Nie wyrzucaj skorupek jaj! Zrobisz z nich nawóz, który zasili rośliny. Przepis na nawóz ze skorupek jaj. Sprawdź, do czego go stosować

Najlepiej jest posadzić w ogrodzie kilka odmian ciemierników. Różnią się one nie tylko kolorem kwiatów (mogą być one białe, różowe, ciemno czerwone, żółto-zielone), ale i terminami kwitnienia. Kwiaty ciemierników mogą się pojawić od grudnia/stycznia przez luty-marzec do nawet kwietnia-maja. Dużo zależy nie tylko od odmiany, ale i od panującej akurat aury. Kwiaty tej ciekawej byliny osiągającej nawet 60-70 cm wysokości, mogą być pojedyncze, półpełne i pełne.

Warto pamiętać, że cała roślina ma dość silne właściwości trujące. Jej bezpośrednie spożycie grozi zatruciem. Prace pielęgnacyjne lepiej wykonywać w rękawiczkach, bo u bardziej wrażliwych osób sok tej rośliny może wywołać pęcherze na skórze.

Ciemierniki potrafią się same rozsiewać. Pewniejszą jednak metodą ich rozmnażania jest podział dojrzałych roślin. Wtedy mamy pewność, że roślina-córka powtórzy cechy rośliny-matki. Podziału rozrośniętych karp najlepiej jest dokonać wiosną, po przekwitnięciu lub na przełomie sierpnia i września. Wykopaną kępę ciemiernika trzeba podzielić na dwie-trzy sadzonki. Każda w nich powinna mieć przynajmniej dwa-trzy pączki i kilka liści. Fachowcy radzą umieszczenie sadzonek najpierw w pojemnikach i utrzymywanie odpowiedniej wilgotności ziemi. Po roku młode ciemierniki wysadzamy na stałe miejsce. Można je jednak od razu sadzić na miejsce stałe, ale trzeba im zapewnić dobrą ziemię i regularne podlewanie.

W ogrodach spotyka się kilka gatunków ciemierników. Najbardziej popularny jest ciemiernik biały oraz ogrodowy, pięknie prezentuje się też ciemiernik wschodni. Ale wybór jest większy.

• Ciemiernik biały (Helleborus niger). Dorasta do 30 cm wysokości. Nazywany jest różą Bożego Narodzenia. Nie zawsze udaje mu się zakwitnąć w tym właśnie okresie. Wiele zależy od tego, na ile mroźna jest zima. Przy łagodnej ze słonecznymi dniami ciemiernik biały potrafi w Boże Narodzenie sprawić miłą niespodziankę. Częściej jednak ten ciemiernik kwitnie na przedwiośniu.
• Ciemiernik wschodni (Helleborus orientalis). W dobrych warunkach osiąga nawet ponad 50 cm wysokości i średnicę do 45 cm. Średnica jego białych, jasnoróżowych lub czerwonych kwiatów to nawet 7 cm. Jego liście są zimozielone. Zakwita wczesną wiosną lub nawet zimą, gdy nie jest ona zbyt mroźna.
• Ciemiernik ogrodowy (Helleborus × hybridus). To duża i zróżnicowana grupa. Obejmuje ona ciemierniki mieszańcowe, różniące się wielkością i kolorystyką. Ich kwiaty są duże, często fantazyjnie ubarwione. Najczęściej kwitną wczesną wiosną. Nie wszystkie kultywary są odporne na mróz.
• Ciemiernik korsykański (ciemiernik niebieskawy, Helleborus lividus). Dorasta do 50 cm wysokości. Nieźle znosi mrozy, ale jest wrażliwy na zimne, wysuszające wiatry. Ma żółtawo-zielonkawe kwiaty pojawiające się na roślinie od lutego do kwietnia. Ciemiernik korsykański jako tako radzi sobie na słońcu, choć woli rosnąć w półcieniu.
• Ciemiernik cuchnący (Helleborus foetidus). Dorasta do 50 cm wysokości. Kwiaty ciemiernika cuchnącego są jasnozielone z purpurowymi brzegami. Niestety, jak sama nazwa wskazuje, nie pachną zbyt pięknie. Roślina ma natomiast małe wymagania.
• Ciemiernik czerwieniejący (ciemiernik purpurowy, Helleborus purpurascens). Jest najniższym z ciemierników. Ma najwyżej 20 cm wysokości. Ciemiernik czerwieniejący kwitnie od późnej zimy do wiosny. Jego nazwa pochodzi o przebarwionych na purpurowo pędów i liści.