Uważaj na butle z gazem. Sprawdź, gdzie nie można trzymać butli. To nie tylko piwnica. Tych zasad trzeba przestrzegać

Butle gazowe często zastępują gaz sieciowy, tam gdzie nie ma do niego dostępu i najczęściej służą do zasilania kuchenek. Dotyczy to zarówno budynków wielo-, jak i jednorodzinnych. Butle z gazem propan-butan muszą być użytkowane i przechowywane w odpowiedni sposób, gdyż istnieje ryzyko wycieku gazu, a także wybuchu. Dlatego istnieją przepisy, dotyczące użytkowania i przechowywania butli z gazem. Nie wolno ich lekceważyć, bo grozi to śmiertelnym niebezpieczeństwem. Regularnie pojawiają się doniesienia o skutkach wybuchów butli z gazem, w wyniku których doszło do pożaru, uszkodzenia budynku oraz najtragiczniejszych – obrażeń ciała, a nawet śmierci poszkodowanych. Zarówno policja, jak i straż pożarna podpowiadają, jak bezpiecznie korzystać z butli gazowych i jak je przechowywać. Mówią o tym też przepisy budowlane oraz przeciwpożarowe, a także związane bezpośrednio z eksploatacją butli gazowych.

– Za przestrzeganie przepisów z zakresu ochrony przeciwpożarowej odpowiada właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu budowlanego lub terenu albo inna osoba, która nimi włada. Co ważne, brak świadomości w kwestii obowiązujących wymagań nie zwalnia z odpowiedzialności za ich nieprzestrzeganie. – informuje st. bryg. Karol Kierzkowski rzecznik prasowy komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej

Przede wszystkim w mieszkaniu, zgodnie z Warunkami technicznymi, jakim powinny podlegać budynki i ich usytuowanie (par. 177) urządzenia gazowe w budynku mogą być zasilane z indywidualnych butli tylko pod kilkoma warunkami:

• w jednym mieszkaniu, warsztacie lub lokalu użytkowym nie należy instalować więcej niż dwóch butli o pojemności 11 kg każda,
• butla musi być zamontowana w pozycji pionowej i zabezpieczona przed uszkodzeniami mechanicznymi, np. przewróceniem się,
• temperatura w pomieszczeniu nie może być wyższa niż 35 st. C (w tym przypadku trzeba zwrócić uwagę m.in. na nasłonecznienie – butla nie może stać w miejscu, które bezpośrednio nagrzewa się od słońca),
• butla musi być umieszczona w odległości co najmniej 1 m od urządzeń mogących powodować iskrzenie oraz 1,5 m od urządzeń promieniujących ciepło,
• urządzenia gazowe należy łączyć z reduktorem ciśnienia gazu na butli za pomocą elastycznego przewodu o długości nieprzekraczającej 3 m i wytrzymałości na ciśnienie co najmniej 300 kPa, odpornego na składniki gazu płynnego, uszkodzenia mechaniczne oraz temperaturę do 60 st.C.

Bardzo ważny jest też przepis mówiący o tym, że jeśli budynek jest podłączony do sieci gazowej, nie wolno w nim używać butli gazowych (par. 157, pkt. 6).

Sprawdź: Jak się zachować, gdy w budynku wybuchnie pożar

Z kolei przepisy przeciwpożarowe precyzują, że nie wolno przechowywać butli z gazem na nieużytkowych poddaszach i strychach oraz w piwnicach (Dz. U 2023, poz. 822). Co ważne, dotyczy to zarówno butli pełnych, niepełnych i opróżnionych.
Szczególnie niebezpieczne są piwnice, ponieważ gaz propan-butan jest cięższy od powietrza i w przypadku wycieku w takim pomieszczeniu będzie się gromadził nad podłogą. Taki wyciek przez dłuższy czas może pozostać niezauważony, a nagromadzenie gazu jest dużym zagrożeniem.

Poza tym, jak informuje st. bryg. Karol Kierzkowski rzecznik prasowy komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej: Dodatkowo na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji, zabronione jest składowanie wszelkich materiałów palnych lub umieszczanie w ich obrębie przedmiotów w sposób zmniejszający ich wymaganą szerokość albo wysokość. Materiałów palnych nie można przechowywać również w pomieszczeniach technicznych, na nieużytkowych poddaszach i strychach oraz na drogach komunikacji ogólnej w piwnicach.

Butle z gazem nie są jedynymi niebezpiecznymi materiałami, których nie wolno przechowywać, o czym przypomina Państwowa Straż Pożarna. Zgodnie z przepisami w pomieszczeniach piwnicznych (a także na poddaszach i strychach, w obrębie klatek schodowych i korytarzy) nie wolno przechowywać materiałów niebezpiecznych pożarowo. Materiałami takimi są np.:

• gazy palne (takie jak np.: propan-butan, acetylen, gazy palne wykorzystywane jako czynnik w instalacjach klimatyzacji),
• ciecze palne (takie jak np.: benzyna, rozpuszczalniki, alkohole, nafta i inne, które można zapalić w temperaturze otoczenia),
• materiały wybuchowe i wyroby pirotechniczne (takie jak np.: fajerwerki, zimne ognie, świece dymne, flary i race, pociski, granaty, niewybuchy),
• inne materiały, jeśli sposób ich składowania, przetwarzania lub innego wykorzystania może spowodować powstanie pożaru.

Bardzo ważne jest też to, że butle gazowe powinny być wymieniane lub napełniane tylko w legalnych rozlewniach gazu, a do ich podłączenia trzeba używać atestowanych węży i wymaganych akcesoriów. Podczas transportu i podłączenia butli trzeba przestrzegać przepisów podanych przez producenta. Ponadto:

• zapoznaj się z instrukcją obsługi butli LPG oraz instrukcją eksploatacji urządzenia, które ma być zasilane gazem z butli,
• sprawdź stan techniczny butli, a w szczególności:
  - czy nie ma widocznych uszkodzeń mechanicznych tj. wgniecenia, głębokie zarysowania, skrzywienia zaworu, itp.,
  - czy jest plomba z folii termokurczliwej zabezpieczającej zawór butli (napełnionej i nieużywanej),
  - po zdjęciu foliowej plomby z zaworu butli sprawdź uszczelkę zaworu butli lub reduktora ciśnienia,
• skontroluj szczelność instalacji po podłączeniu do odbiornika, np. roztworem wody ze środkiem pianotwórczym (nie używaj do tego otwartego ognia!),
• dbaj o stan techniczny przewodów elastycznych (gumowych) i uszczelek, sprawdź, czy przewód elastyczny lub uszczelka nie są uszkodzone lub pęknięte,
• monitoruj stan butli,
• zakup i zainstaluj czujkę gazu propan-butanu (LPG) w pomieszczeniu, w którym znajduje się butla i podłączone do niej urządzenie gazowe (zgodnie z instrukcją obsługi lub eksploatacji),
• nigdy nie naprawiaj samodzielnie butli ani urządzeń gazowych!

Przestrzegaj również wymienionych wyżej warunków użytkowania butli.

Dobrą praktyką w takiej sytuacji jest dokonywanie okresowych przeglądów stanu ochrony przeciwpożarowej (np. raz w roku) i usuwanie stwierdzonych nieprawidłowości na bieżąco. Pracujemy nad wprowadzeniem obowiązku w tym zakresie, który dotyczyłby obiektów budowlanych o dużym ryzyku pożarowym. – informuje st. bryg. Karol Kierzkowski.