Szparagi w ogrodzie. Uprawa szparagów dla dekoracji

Szparagi znane są już od IV tysiąclecia p.n.e. Wiemy, że najpierw pojawiły się w Egipcie i Grecji, później także w Rzymie, ale tylko na stołach w bogatych domach. Szparagi hodowało się przede wszystkim, aby wzbogacały jadłospis, bo szokowały już wtedy swoim smakiem. Warzywo można uprawiać przez 10–15 lat, a pierwsze plony uzyskuje się po dwóch latach od rozpoczęcia uprawy. Jednak nie jest to jedyny powód, dla którego warto uprawiać szparagi. Inny to fakt, że jest to bardzo ładna roślina ozdobna.

Szparagi i asparagusy

Warzywa - szparagi - to młode pędy szparaga lekarskiego (Asparagus officinalis). Ta roślina jest blisko spokrewniona z asparagusami, które uprawiamy w doniczkach (asparagus to nazwa łacińska tego rodzaju roślin, a szparag polska). Szparag lekarski jest byliną - to roślina wieloletnia, a jej naziemne pędy zamierają na zimę i wyrastają od nowa wiosną. Jednak ze względu na spore rozmiary oraz rozgałęziony pokrój, potocznie nazywa się je krzewem. Długie pędy szparagów malowniczo przewieszają się. Są one pokryte igiełkowatymi, ale miękkimi tzw. gałęziakami (często uważamy je za liście, ale botanicznie to inne twory, prawdziwe liście szparaga to widoczne na łodydze trójkątne przezroczyste łuski).

Szparagi są dość długowieczne. W jednym miejscu mogą rosnąć kilkanaście lat.

Podpowiadamy: Jakie asparagusy warto uprawiać w doniczce i jak o nie zadbać

Jak rosną szparagi**

Na powierzchni kłącza znajdują się pąki, z których wyrastają mięsiste pędy, nazywane wypustkami – część jadalna szparaga. I właśnie tę część jadalną zobaczymy w naszym ogrodzie jako pierwszą. Choć będzie wyglądała bardzo smakowicie, nie powinniśmy jej ścinać, gdy jesteśmy pewni, że zamiast na talerzu wolimy szparaga oglądać w ogrodzie. Po mniej więcej dwóch tygodniach (wszystko zależy od pogody: ciepła, deszczu i słońca) z tych smakowitych końców, wyłonią się pierwsze pędy. To one będą później ozdobą naszego ogrodu.

Pod wpływem światła wypustki, które powoli wychodzą z ziemi zabarwiają się na kolor różowo-fioletowy, a potem zielony. Gdy pędy rosną dalej, to drewnieją i silnie się rozgałęziają. Dorastają zwykle do wysokości 2 metrów.

Gdzieś po miesiącu (znowu wszystko zależy od pogody, więc może to być najwcześniej w połowie czerwca) na tych zielonych pędach pojawią się kwiaty. Kwiaty mogą mieć barwę lekko różową, białą lub żółtawą. W lecie z tych kwiatów będą owoce, w kształcie kulek, które po dojrzeniu będą intensywnie czerwone (pięknie wyglądają).

Warto wiedzieć, że szparagi najczęściej są dwupienne, czyli na innych roślinach pojawiają się kwiaty męskie, a na innych - żeńskie. Po zapyleniu, owoce zawiązują się na roślinach żeńskich. 

Podpowiadamy: Jak kupować i gotować szparagi

Uprawa szparagów: g

dzie je posadzić

Jeśli chcemy mieć piękny krzew szparagowy w ogrodzie, to poszukajmy dla niego miejsca ciepłego, słonecznego i osłoniętego od wiatru. Najlepiej sadzić szparagi w glebie, która się szybko nagrzewa. Lubią podłoże piaszczysto-gliniaste, wapienne i żyzne (zasilone kompostem, a odpowiednio wcześniej - także obornikiem, można też sięgnąć po obornik granulowany).

Materiałem wyjściowym do założenia szparagarni są karpy (jest to podzielna część szparaga), które uzyskuje się z nasion. Produkcja karp jest stosunkowo trudna, toteż lepiej kupić je w sklepie ogrodniczym. Zawsze kupujemy więcej roślin niż nam potrzeba.

Jeśli chcemy założyć szparagarnię to najlepsze są rośliny jednoroczne, ale jeśli chcemy aby z naszych szparagów wyszedł krzew, to najlepiej postarać się o rośliny dwuletnie. Sadzimy je jesienią lub wiosną. W jednym miejscu (właśnie w tym gdzie chcemy, aby wiosną pojawił się piękny krzew) zasadzamy z pięć, sześć roślin. Sadzimy je bardzo blisko siebie, po to, aby ten zbiór kłączy stworzył wrażenie jednego dużego i grubego krzewu (patrz zdjęcie).

Podpowiadamy: Jak uprawiać szparagi do jedzenia - białe i zielone

Jak uprawiać szparagi z nasion

Kiedyś szparagi jako rośliny ozdobne były bardzo popularne i rosły w wielu ogródkach. Ich gałązki okazjonalnie służyły do przystrajania różnych bukietów. Jednak obecnie bardzo straciły na popularności, a zakup pojedynczych karp do posadzenia dla ozdoby nie jest taki łatwy.

Jeśli uda nam się kupić nasiona szparagów, możemy wysiać je wiosną na rozsadę. Robi się to pod koniec marca lub w kwietniu. Nasiona dobrze jest wcześniej namoczyć (przez ok. 12 godzin w ciepłej wodzie). Nasiona są dość duże, więc bez trudu umieścimy je np. po dwa w doniczkach. Kiełkują około dwóch tygodni. Na miejsce stałe wysadźmy je po połowie maja.

Jeśli gdzieś znajdziemy, albo dostaniemy od zaprzyjaźnionego działkowca owoce asparagusa w czerwonej osłonce, to przed siewem trzeba ją zdjąć - w środku znajduje się kilka czarnych nasion.

Zdrowe szparagi

W szparagach je się tzw. wypustki, które zawierają dużo witamin z grupy B, w tym PP, także witaminę C oraz wapń, fosfor, żelazo, kobalt. Zielone wypustki zawierają prowitaminę A. Szparagi mają nieco więcej białka niż większość innych warzyw.

Szparag jest uznawany za roślinę leczniczą ze względu m.in. na zawartość asparaginy, która działa pobudzająco na pracę nerek i reguluje gospodarkę wodą organizmu. 

Nie tylko szparag lekarski

Jako roślinę ozdobną można uprawiać także bardzo dekoracyjny szparag okółkowy (Asparagus verticillatus). To roślina pnąca, o gęstych gałęziakach i mocniejszych niż u szparaga lekarskiego. Jej pędy dorastają do 4 m wys., trzeba zapewnić jej podpory. Wymagania ma zbliżone do "naszych" szparagów, jest też dostatecznie odporny na mróz (strefa 6).