Kłokoczka południowa– święta roślina na różańce i lufki papierosowe. Jak ją pielęgnować

Święta roślina Celtów i Słowian, swą polską nazwę wzięła prawdopodobnie od charakterystycznego odgłosu – klekotu – wydawanego jesienią przez dojrzałe nasiona w osłonkach. Poruszane wiatrem zamieniają się w małe grzechotki. Zebrane w wiszące kiście białe kwiaty odpowiedzialne są za inną wdzięczną nazwę – krzew konwaliowy.

Grzechotki z torebek i nasion kłokoczki miały niegdyś za zadanie chronić noszącego je przed demonami, wampirami i innymi złymi mocami. W plemionach celtyckich i słowiańskich święty krzew sadzono na grobach i kurhanach. Z drewna kłokoczki rzeźbiono figurki świętych, a pędzone w domu ulistnione pędy używano do palm wielkanocnych. Później wykonywano z nich krzyżyki do święcenia pól i wieszania przy drzwiach. Do dziś z jej nasion – twardych i przypominających kształtem ziarna kukurydzy – wykonuje się różańce. Ma też mniej „święte" zastosowanie. Otóż z jej gałązek robi się stylowe lufki do papierosów. Twarde i wytrzymałe drewno znajdowało zresztą więcej zastosowań w gospodarstwach domowych. Wykonywało się z nich np. kije do maślniczek.

Wyciskany z nasion kłokoczki olej zawiera wielonienasycone kwasy tłuszczowe i ma działanie antymiażdżycowe.

Przeczytaj również:Hortensje w ogrodzie

Wzrost osiągany przez te krzewy o prostych gałęziach waha się w granicach od 2 do 6 metrów, choć w stanie naturalnym spotyka się też okazy ośmiometrowe o pokroju drzew. Wycięte do korzenia krzewy łatwo się regenerują, przybierając pokrój kulisty.

Dychotomiczne pędy (o dwóch pączkach na końcu) z początku są oliwkowozielone i lekko omszone, potem brunatne i połyskliwe, by w końcu nabyć charakterystycznych pionowych prążków. Intensywnie zielone liście kształtem nieco przypominają jesion lub bez czarny. Urodziwe pierzaste kwiaty białe lub biało-różowe zwisają w gronach w maju i czerwcu. Zaskakujący jest ich zapach przypominający aromat... ogórków małosolnych. Nie przeszkadza to jednak pszczołom, tłumnie do nich ciągnącym.

Po przekwitnięciu wykształcają się owoce: pergaminowo-skórzaste torebki wypełnione twardymi nasionami barwy pomarańczowo-brązowej. Jesienią krzew wybarwia się pięknie na czerwono.

Kłokoczkę trudno spotkać w lesie. Najłatwiej o to w lasach Polski południowej, gdzie panują najlepsze dla niej warunki. W stanie naturalnym występuje rzadko i jest pod ochroną. O sadzonki można pytać w Nadleśnictwie Ustrzyki Dolne, które prowadzi sprzedaż.

Zanim zaprosimy ten oryginalny krzew do własnego ogrodu, lepiej upewnić się, że jesteśmy w stanie zapewnić jej odpowiednie warunki. Kłokoczka nie przepada za płaskimi terenami. Najlepiej czuje się na pogórzach, więc teren pagórkowaty będzie dla niej odpowiedniejszy, podobnie jak osłonięte ciepłe skarpy. Sprawdzi się zresztą jako roślina zapobiegająca erozji i podtrzymująca skarpę, dzięki rozbudowanemu systemowi korzeniowemu. Posadźmy ją na żyznej wapiennej ziemi w cieniu kępy wyższych drzew i krzewów. W środowisku naturalnym rośnie w warstwie podszycia pod częściową osłoną drzew. Zdecydowanie ciepłolubna, w miejscu, w którym narażona będzie na częste zimne wiatry, raczej nie poczuje się dobrze. Najczęściej rośnie w dolinach drzew i większych potoków, ucieszyć ją więc powinien wyższy poziom wód gruntowych. Jeśli takowego na działce nie mamy, trzeba jej zapewnić regularne i dość obfite nawadnianie, np. kropelkowe pod korzeń. 

Przeczytaj również: Zasady podlewania roślin w ogrodzie