Jak wyczyścić żelazko i jak je odkamienić? Sprawdzone i skuteczne sposoby

Nieprawidłowo ustawiona temperatura do prasowania w przypadku konkretnej tkaniny zazwyczaj sprawia, że mamy przypalone żelazko. Tak się dzieje, gdy materiał jest delikatny, a chcieliśmy go wyprasować, nastawiając zbyt wysoką temperaturę żelazka. Tkanina po prostu przywiera do stopy (spodu) żelazka. Z drugiej strony, jeśli nastawimy zbyt niską temperaturę żelazka, prasowanie nie przyniesie oczekiwanego rezultatu, bo tkanina nadal będą pognieciona.

Jeśli żelazko nam się przypaliło, nie musimy wymieniać go na nowe albo kupować preparatu (np. sztyft, płyn lub ścierki nawilżające, niczym chusteczki) do czyszczenia żelazka. Istnieją domowe sposoby na to, by wyczyścić przypalone żelazko.

Uwaga: za czyszczenie żelazka zabieramy się po odłączeniu go od prądu i dopiero, gdy będzie ono zimne. Noże, druciaki czy inne ostre przedmioty muszą iść w odstawkę. Może poradziłyby sobie ze śladami po przypaleniu, ale jednocześnie zniszczyłyby żelazko.

Polecamy poradnik: Kupujemy żelazko – jaki model wybrać 

Czym wyczyścić żelazko

Przypalonemu żelazku na ratunek przychodzą ocet i sól kuchenna. Do dwóch łyżek octu trzeba dodać łyżeczkę soli i wymieszać, a następnie zwilżyć (ale nie zamaczać) gąbeczkę tym roztworem. Należy przecierać nią zimne żelazko, aż ślady po przypaleniu znikną. Niektórzy w takim wypadku traktują żelazko samym octem, bez soli (w tym wyjątkowym przypadku żelazko powinno być jeszcze ciepłe, przynajmniej letnie).

Gdy ocet z solą kuchenną sobie nie poradzą, warto wykorzystać inną parę – sodę oczyszczoną z octem. Roztwór sody z octem trzeba nałożyć na ścierkę i nią przecierać zimne żelazko.

Nasze prababcie czyściły przypalone żelazko przy użyciu... gazety. Tak, tak, chodzi o papierową gazetę. Trzeba rozłożyć papier na desce do prasowania i wysypać na niego sól tak, żeby przykrywała ona całą gazetę. Bez włączania funkcji pary w żelazku trzeba teraz wyprasować sól. Ślady po przypaleniu powinny zostać zlikwidowane. Po prasowaniu, gdy żelazko ostygnie, resztki soli należy usunąć gąbka, zwilżoną w gorącej, czystej wodzie.

Ważne: metody z wykorzystaniem soi i sody oczyszczonej nie mają zastosowania w przypadku żelazek z powłoką teflonową, ponieważ powłoka ta jest zbyt delikatna.

W usuwaniu przypalenizny z żelazka skuteczna bywa też świeca. Zwykłą białą świeczkę należy owinąć w płócienną szmatkę. Trzeba delikatnie rozgrzać żelazko (ale tak, aby się nie poparzyć) i świeczką pocierać żelazko, jakby chcieć nią pomalować powierzchnię. Na stopie mogą pokazać się tłuste ślady po świecy, które, gdy żelazko ostygnie, należy zetrzeć szmatką, najlepiej bawełnianą.

Sposobem na pozbycie się kamiennego osadu w otworach w stopie żelazka są patyczki do uszu (ewentualnie drewniane wykałaczki). Za ich pomocą można łatwo odetkać te ujścia, ale przed przystąpieniem do działania, patyczki warto zwilżyć w occie.

Jak odkamienić żelazko

Aby żelazko sprawnie działało, należy regularnie usuwać z niego kamień. W tym celu trzeba do octu dodać wody (w równych proporcjach) i wlać do zbiornika żelazka. Tutaj trzeba poświęcić na prasowanie starą, nieprzydatną już (choćby dziurawą) ścierkę czy bluzkę, najlepiej bawełniane i je prasować, włączając funkcję pary w żelazku. Na powierzchni tkaniny pojawi się osad wydostający się z żelazka. Gdy woda z octem wyparują, nadal pewnie będziemy czuć specyficzny zapach octu. Tę przykrą, wyrazistą woń da się usunąć. Należy tylko wlać czystą wodę i powtórzyć prasowanie niepotrzebnej nam już szmatki. Zamiast zwykłej wody, można do żelazka wlać wodę demineralizowaną (czy destylowaną), przeznaczoną do żelazka. To tzw. chemicznie czysta woda. Ona przedłuża trwałość sprzętu i sprawia, że żelazko tak szybko nie będzie pokrywało się kamieniem.

Niektórzy, aby odkamienić żelazko, stosują kwasek cytrynowy. W tym celu do ciepłej, przegotowanej wody należy dodać 3 łyżki kwasku, rozmieszać i wlać do zbiornika żelazka, następnie przeprasować starą szmatkę, nastawiając w sprzęcie funkcję pary. Po tym zabiegu, gdy woda z kwaskiem wyparuje, także warto sięgnąć po specjalną wodę do żelazka.

Warto przeczytać: Porady ułatwiające prasowanie 

Nowoczesne żelazka kontra przypalanie

Nowoczesne żelazka zwykle mają specjalną warstwę ochronną. Powłoka taka ma spełniać 2 zadania. Po pierwsze, ma sprawić, że żelazko będzie niemal samo sunęło po tkaninie (chodzi o lekkość prasowania). Po drugie, ma ona – jak nazwa wskazuje – chronić. Przy czym chroni nie tylko żelazko, lecz również materiał przed przypaleniem, a jednocześnie powinna zapobiegać charakterystycznemu „świeceniu" tkanin po wyprasowaniu. Istnieją ponadto w sprzedaży nakładki na żelazko. Taka nakładka też ułatwia prasowanie, zapobiega błyszczeniu się tkanin i przywieraniu ich do żelazka.

To warto pamiętać przy prasowaniu

Sztuczne materiały, choćby nylon i stylon, nie tolerują maksymalnych temperatur żelazka. Te materiały zwykle mogą być prasowane w 60– 90 stopniach Celsjusza. Gdy z kolei temperatura wzrasta i wynosi od 90 do 120 stopni, można prasować ubrania czy pościel z wiskozy czy jedwabiu (bez znaczenia, czy jest to jedwab naturalny czy sztuczny). Kłopotliwy, bo gniotący się len, można prasować żelazkiem nastawionym na 180-200 stopni, zaś rzeczy i pościel z popularnej bawełny – w 150– 180 stopniach Celsjusza.

Spójrz na metkę, zanim włączysz żelazko

Jedno ubranie, a przeważnie wykonane z różnych materiałów. Koszulka, przykładowo, w swoim składzie zawiera bawełnę i poliester, załóżmy po połowie choć, oczywiście, tkaniny mogą mieć bardziej urozmaicony skład (m.in. elastan, poliamid) i różną zawartość procentową poszczególnych materiałów. W takim wypadku należy nastawić żelazko na maksymalną temperaturę odpowiednią dla najdelikatniejszej tkaniny, znajdującej się w tymże składzie. Swoista ściąga temperatur prasowania, odnoszących się do poszczególnych rodzajów tkanin, jest dostępna w internecie.

Dowiedz się: Co mówią oznaczenia prania na metkach?