Bukszpan - jego właściwości zdrowotne i trujące. Choroby i szkodniki atakujące bukszpan

Sławomir Bobbe
Sławomir Bobbe
Bukszpan w ogrodzieBukszpan to krzew dobrze znoszący cięcie. Można go stosować m.in. na żywopłot.
Bukszpan w ogrodzieBukszpan to krzew dobrze znoszący cięcie. Można go stosować m.in. na żywopłot. Hans (Pixabay.com)
Bukszpan, kojarzony z Wielkanocą, to krzew łatwy w uprawie, a do tego dobry materiał na żywopłot. Przedstawiamy bukszpan.

Bukszpan to nie tylko symbol Wielkanocy, który wykorzystywany jest do robienia palemek, dekorowania koszyczków ze święconką oraz świątecznego stołu. Krzew ten ceniony jest za wszechstronność w zastosowaniu, łatwą uprawę oraz niesłychaną wytrzymałość. 

Jak uprawiać bukszpan

Bukszpan w naturalnym środowisku dorasta nawet do 7–8 metrów (Afryka Północna, Europa Południowa, Azja), a w naszych warunkach – maksymalnie do 2 metrów. Jest uprawiany nie tylko w ogrodzie, ale też w korytkach na balkonie. Bukszpan najlepiej rośnie w ciepłym, słonecznym, osłoniętym od wiatru miejscu. Nie powinien mu również zaszkodzić półcień. Natomiast gleba powinna być żyzna i wilgotna.

Warto przeczytać: Symbolika 7 pokarmów do święconki wielkanocnej 

Bukszpan wiecznie zielony krzew

Na świecie występuje około 30 gatunków bukszpanu. Bukszpan wiecznie zielony (bukszpan zwyczajny) należy do najpopularniejszych gatunków. Jego ozdobą są błyszczące drobne ciemnozielone liście. Roślina – ze względu na zwartą formę – nadaje się na żywopłoty, do tworzenia obwódek oraz rzeźb z roślin wykonywanych za pomocą sekatora.

Bukszpan (znany jako gryszpan, gryczpan) ceniony jest ze swoich właściwości zdrowotnych, ale także trujących. 

Dowiedz się:Jak i kiedy przycinać żywopłot liściasty

Właściwości zdrowotne bukszpanu

W lecznictwie wykorzystywano przede wszystkim korę i liście tego krzewu. Bukszpan był używany jako środek na malarię, zamiast chininy, uważanej dawniej za najskuteczniejszego niszczyciela zarazków malarii w zaatakowanym organizmie. W medycynie ludowej bukszpan w postaci wywarów i wyciągów pomagał na przeziębienie (obniżał gorączkę), reumatyzm, stany zapalne dróg żółciowych, a nawet na łysienie. Stosowano go na choroby skórne – parch, liszaje lub opryszczkę. Bukszpan zalecano osobom mającym nadciśnienie. Ta roślina wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. Ekstrakt z bukszpanu stosowało się niekiedy w przypadku raka piersi oraz białaczki. Działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo oraz przeciwkrwotocznie.

UWAGA: Absolutnie nie wolno stosować bukszpanu na własną rękę, ponieważ ma on również właściwości trujące.

Właściwości trujące bukszpanu

Bukszpan to jedna z roślin, które jednocześnie potrafią leczyć i truć. Zawiera szkodliwe alkaloidy. Trujące są właściwie wszystkie jego części, ale przyczyną zatrucia są przeważnie owoce, bo to one są najczęściej zrywane przez człowieka. Te zielone, z czasem zmieniające kolor na brązowe owoce, pojawiają się tylko na starszych krzewach. Kto zje owoce bukszpanu albo jego listki, może mieć wymioty, biegunkę, kolkę, dreszcze i drgawki, duszności. Może wystąpić miejscowy paraliż. Osoba trafia do szpitala na płukanie żołądka. Aby do tego doszło, trzeba byłoby wcześniej zjeść przynajmniej kilka owoców. Sok z bukszpanu może natomiast wywołać alergię na skórze objawiającą się jako wysypka.

Poczytaj też: Jak uprawiać bukszpan 

To, że bukszpan ma właściwości trujące, nie oznacza, że nie wolno go dotykać gołymi rękami. Czasami jednak uczulenie pojawia się już przy samym kontakcie skóry z rośliną, czyli przy dotyku.

Szkodniki atakujące bukszpan

Gdy zielone liście bukszpanu zaczynają brązowieć albo robią się żółto-brązowe, może to być początek zamierania liści i pędów. Przebarwienia i plamy stają się coraz większe. Przyczyną mogą być niskie temperatury oraz silny wiatr, zbyt sucha albo za mokra gleba. Osłabiony krzew staje się podatny na działanie grzybów. – Nie ma tu skutecznej metody naturalnej na choroby grzybowe – dodaje Mikietyński. – Trzeba wyciąć porażone pędy. Zalecałbym też środek chemiczny w formie oprysku. Można zastosować również preparaty ekologiczne przeciw chorobom grzybowym.

Warto wiedzieć:Jakie rośliny ogrodowe zwalczają szkodniki i użyźniają glebę 

Miodówka bukszpanowa to szkodnik, którego efektem działania są poskręcane, zwijające się liście bukszpanu. Liście tracą blask, wyglądają na wypłowiałe. Szkodliwą robotę tego pluskwiaka można ograniczyć lub w ogóle do niej nie dopuścić pamiętając o regularnym cięciu bukszpanu. Miodówka bowiem zazwyczaj rozwija się na nieprzycinanym krzewie. Jeśli cięcie nie pomoże, warto sięgnąć po preparat chemiczny. Przędziorek bukszpanowiec, kolejny szkodnik, pozostawia żółte cętki na liściach, potem pojawiają się plamy. Tutaj także zaleca się oprysk.

Bywa, że bukszpan jest atakowany przez mszyce. – Warto spróbować je zwalczyć naturalnymi środkami owadobójczymi, m.in. gnojówką ze skrzypu i pokrzywy – wyjaśnia nasz ekspert.  

Obecnie jednak najbardziej zagraża bukszpanom szkodnik, który pojawił się w Polsce zaledwie kilka lat temu. To ćma bukszpanowa. Jej gąsienice w błyskawicznym tempie niszczą całe krzewy, a walka z nimi jest trudna. Stąd dowiecie się więcej o tym, jak rozpoznać i zwalczać ćmę bukszpanową

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na regiodom.pl RegioDom