Wentylacja domu szkieletowego i w technologii tradycyjnej

 A stąd już tylko krok do alergii i chorób układu oddechowego. Nie mówiąc o krótszej żywotności domu.

Odpowiednią wentylację trzeba zapewnić w każdym budynku, niezależnie od systemu, czy materiałów, z jakich został wykonany. Możemy o niej powiedzieć, że jest odpowiednia, jeśli działa sprawnie, czyli umożliwia wymianę powietrza. Ma ona nie tylko wypchnąć na zewnątrz powietrze ze środka mieszkania, ale zapewnić stały dopływ świeżego, bogatego w tlen.

Co się dzieje, kiedy tego ostatniego brakuje? Mieszkanie staje się niedotlenione, a w nim jego mieszkańcy. Jednym z objawów „syndromu chorych domów" jest uczucie duszności. Mieszkaniec domu, w którym wentylacja nie działa dostatecznie sprawnie oddycha tlenem, dopóki ma go pod dostatkiem. Przy jego braku, wdycha powietrze nasycone w dużej mierze dwutlenkiem węgla, rozmaitymi alergenami, które się w nim unoszą, bo nie znalazły ujścia na zewnątrz. Wydychamy, z kolei parę wodną, która powinna zostać odprowadzona na zewnątrz. Gdy nie znajduje ona ujścia, skrapla się np. na szybach albo wychodzi mostkami termicznymi, uszkadzając nieraz, pod wpływem wytworzonego ciśnienia, elementy konstrukcji. Aby uniknąć syndromu chorych domów i związanych z nim problemów, system wentylacyjny musi być starannie zaplanowany już na etapie projektu.

Mechanizm działania wentylacji grawitacyjnej opiera się o prosty system wymiany powietrza: zużyte, z domu, zostaje wypchnięte na zewnątrz przez świeże, napływające do domu. Aby umożliwić ujście powietrza i pary ze środka, montuje się na wysokości ok. 30 cm pod sufitem kratki wentylacyjne. Napływ mas z zewnątrz, który kiedyś zapewniały nieszczelne okna (z braku innych), teraz można uzyskać poprzez rozszczelnienie okien, zamontowanie nawiewników okiennych, czy też zastosowanie kratek napowietrzających. Jeśli spełnimy warunek zapewnienia wlotu i wylotu powietrza do pomieszczeń, wówczas rzeczywiście nastąpi jego grawitacyjna wymiana.

Dlaczego jednak codzienność jest tak daleka od ideału? Przy całkowicie otwartych nawiewnikach, w podręcznikowej sytuacji, w ciągu godziny powietrze wymieni się 1,5 raza. W przypadku ujemnych temperatur na zewnątrz dom szybko się wychłodzi. Statystyczny Polak zamyka wówczas taki dopływ powietrza, do tego uszczelnia drzwi, zamyka rozszczelnienie okna. Kiedy to zrobi, nastąpi podciśnienie, za którego sprawą zimne powietrze zacznie dmuchać kratką wentylacyjną, którą z kolei pan Statystyczny prędko zaklei. W ten sposób z wentylacji grawitacyjnej robi nam się całkowity brak wentylacji.
Gdyby zaś spełnić wszystkie wytyczne, system grawitacyjny można uznać za wystarczający do wymiany powietrza w większości pomieszczeń wdomu szkieletowym, jak i budowanym w technologii tradycyjnej.

Wentylacja mechaniczna jest polecana przez wielu producentów i wykonawców domów, zarówno budowanych w technologii murowanej, jak i w technologii szkieletowej.

W domach szkieletowych wentylacja powinna być zastosowana przede wszystkim w pomieszczeniach o zwiększonym poziomie wilgotności: kuchni, łazience, toalecie. Najbardziej ekonomiczna i wygodna jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, czyli z rekuperatorem. Zdaje on egzamin w domach stawianych w systemie kanadyjskim, charakteryzujących się małą bezwładnością cieplną, które szybko się nagrzewają, ale też równie szybko tracą ciepło. Rekuperacja ma zdolność odzyskiwania części ciepła z wydalanego z domu powietrza.

Zobacz również: Rekuperacja: odzysk ciepła obniżający koszty ogrzewania

Dzięki temu nawet przy ujemnych temperaturach, do domu dostaje się powietrze ogrzane do temperatury dużo wyższej, niż panująca na zewnątrz, co pozwala zaoszczędzić na ogrzewaniu. Dodatkową zaletą wentylacji mechanicznej jest fakt, że działa ona we wszystkich pomieszczeniach, za pomocą jednego urządzenia, podczas gdy system grawitacyjny jest montowany przeważnie tylko w wybranych: kuchni, łazience, toalecie, kotłowni. Aby wentylacja mechaniczna działała bez zarzutu, w projekcie muszą zostać uwzględnione kratki wentylacyjne lub podcięcia w drzwiach, które umożliwią swobodną wymianę powietrza między wszystkimi pomieszczeniami.

Tańsza w wykonaniu, w tradycyjnym pojęciu, jest wentylacja grawitacyjna. Jest ona jednak mniej wydajna, bo działa tylko w niektórych pomieszczeniach. Koszt jednego, porządnego komina wentylacyjnego dla dwóch pomieszczeń z dwiema kratkami wentylacyjnymi to koszt ok 3000 zł.

Instalacja rekuperatora uszczupli nasze konto o kilkanaście tysięcy złotych. Jednak, licząc koszty zaoszczędzone na ogrzewaniu, dzięki odzyskanemu przez rekuperator ciepłu, warto wziąć pod uwagę to drugie rozwiązanie. Dodatkową jego zaletą jest szybsze niż przy wentylacji grawitacyjnej usuwanie z mieszkania nieprzyjemnych zapachów.

Jeśli z kolei w domu istnieje wentylacja grawitacyjna, trzeba zadbać o to, aby faktycznie mogła należycie działać. Nie zawsze opłaca się całkowicie uszczelniać okna: walka z grzybami na ścianie i alergią może być bardziej uporczywa niż trochę chłodu. 

Warto przeczytać: Usuwanie grzyba i pleśni ze ścian