Pomysł ministerstwa na zwiększenie dostępności mieszkań zadziałał. Fundusze inwestycyjne ograniczyły swój udział w rynku nieruchomości

Przepis miał być wymierzony bezpośrednio w fundusze inwestycyjne, hurtowo wykupujące mieszkania, które później były przeznaczane pod najem instytucjonalny (tzw. PRS, czyli Private Rented Sector). Ministerstwo chcąc zastopować ten proceder, zaproponowało nałożenie 6 proc. podatku na zakup każdego kolejnego mieszkania powyżej piątego. Skutek jest natychmiastowy: fundusze inwestycyjne zaczęły wycofywać się z rynku mieszkaniowego. Mimo że żaden przepis jeszcze nie wszedł w życie, to w ubiegłym roku (w porównaniu do roku 2021) liczba transakcji spadła o 45 procent.

Wcześniejsze zmiany i zapowiedzi kolejnych podatków spowodowały odwrót funduszy z rynku. Jedną z takich firm jest Catella, specjalizująca się w inwestowanie w nieruchomości na całym świecie. W Polsce fundusz posiadał kilka inwestycji przeznaczonych na wynajem długoterminowy, których pod koniec roku się pozbył. Wyjaśnia szef polskiego oddziału Catelli Dariusz Węglicki:
– Nasza firma postanowiła wycofać interesy z Polski ze względu na niesprzyjające warunki do prowadzenia tego typu działalności. Najpierw wprowadzono podatek od nieruchomości komercyjnych, wprowadzono zakaz amortyzacji, do tego doszły jeszcze wysokie stopy procentowe kredytów – wylicza przedstawiciel Catelli.

Wszystko to doprowadziło do tego, że inwestowanie w rynek PRS w Polsce przestało być opłacalne. – Poza tym pojawiające się pomysły wprowadzenia podatku od zakupu kolejnych mieszkań powyżej piątego, ostatecznie utwierdziły nas w przekonaniu, że dla takiej działalności jak nasza, nie ma w Polsce przyszłości – dodaje Węglicki.

Zdaniem ministra rozwoju i technologii Waldemara Budy ograniczenia są korzystne dla przeciętnej rodziny szukającej mieszkania ponieważ docelowo będą oznaczać niższe ceny i większy wybór. 

PRS, czyli wynajmowanie mieszkania od podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, jest bardzo popularne w Europie Zachodniej. Szczególnie silną pozycję sektor ten ma w Niemczech, Szwajcarii, Holandii i Danii. W naszym kraju dużym graczem na tym rynku jest Państwowy Fundusz Nieruchomości, w którego rękach jest ponad 2 tys. mieszkań na wynajem.

Fundusz Sektora Mieszkań dla Rozwoju poszerza polski rynek o mieszkania na wynajem, które stanowią alternatywę dla zakupu mieszkania na kredyt. Jest to propozycja zarówno dla osób, które rozpoczynają swoją karierą zawodową, młodych rodzin, a także Polaków, którzy nie posiadają zdolności kredytowej lub po prostu nie są zainteresowani kupnem mieszkania.

Czy w Polsce istnieją sprzyjające warunki do tego, by powtórzyć sukces branży PRS, podobny do tego z Europy Zachodniej? Według prof. Marka Bryxa (SGH) specjalisty w dziedzinie infrastruktury, „obecnie rozwój tego rynku został zastopowany i nie widzę perspektyw na umocnienie pozycji PRS na rodzimym rynku, w innych krajach sukces taki firm był możliwy, bo wiele z nich działało tam od dziesiątek lat i stworzono im warunki, w których mogły się rozwijać. Przykładem są chociażby Niemcy, którzy mają duże tradycje budowania mieszkań na wynajem, a firmy te przyczyniły się w znaczący sposób do odbudowy tego kraju po II w. świat.