Huśtawka w ogrodzie: zrób to sam

Zróbmy więc huśtawkę dla małych i dużych. 

Materiały i narzędzia

Do wykonania naszej huśtawki użyjemy pięciu drewnianych kołków o długości 3 m i średnicy 10 cm (chcąc zamontować również drabinkę lub słup do wspinaczki, musimy zwiększyć ich ilość). Równie dobrze nadadzą się do tego kantówki, ale nasze są okrągłe. Do tego dwa cieńsze, krótkie kołki, których użyjemy do wzmocnienia konstrukcji. Przyda się też lepik bitumiczny do zabezpieczenia końców belek, które zostaną wkopane w ziemię. Dwie pary haków do zawieszenia dwóch huśtawek, albo obręcze z hakami, śruby M8 (6 szt.), liny lub łańcuch, deski na siedzisko albo gotowe siedziska kupione w sklepie, łezki lub uchwyty suwakowe do lin oraz gwoździe. Przyda się też papier ścierny.

Warto przeczytać: Plac zabaw w twoim ogrodzie 

Z narzędzi przygotujmy: wiertarkę, szpachelkę do lepiku, piłę do drewna ręczną lub elektryczną, młotek, dłuto, miarkę i ołówek, ew. frezarkę. Do ustalenia poziomu huśtawki przydatna będzie poziomnica.

Przygotowanie drewna

Drewno musi być odpowiednio suche. Najlepiej, aby było ono sezonowane minimum przez rok pod zadaszeniem lub suszone.
Zaczniemy od obróbki drewna. Na początek impregnacja preparatem, który zapewni ochronę przed wilgocią i szkodnikami.

Następnie, po wchłonięciu i wyschnięciu impregnatu, szlifujemy drobnym papierem ściernym miejsca szorstkie i z drzazgami. Gładką belkę malujemy na dowolny kolor. Używajmy farby do drewna, przeznaczonej do stosowania na zewnątrz. Jest ona odporna na działanie czynników atmosferycznych.

Zobacz również: Zabawki ogrodowe. Zobacz tanie i droższe zestawy 

Modne jest utrzymywanie drewnianych zabawek ogrodowych w jednolitej kolorystyce o neutralnych odcieniach brązu i takie kolory zapewne wybiorą dla siebie dorośli, ale jeśli korzystać z nich mają głównie dzieci, to im zdecydowanie bardziej przypadnie do gustu kolorowa huśtawka.

Budowa stelażu

Po wyschnięciu farby, z czterech belek konstruujemy podstawy huśtawki, łącząc je parami w taki sposób, aby każda para tworzyła pozbawiony podstawy trójkąt, na którego szczycie zaczyna się kolejny, wychodzący z wierzchołka – na nim położymy belkę szczytową, łączącą obie podstawy. Oba „trójkąty" muszą być, rzecz jasna, identyczne, o tym samym kącie.

Belki powinny przecinać się na ok. 20–25 cm poniżej szczytu, aby swobodnie na powstałych w ten sposób widełkach umieścić belkę szczytową. Przykładamy do siebie parę belek, oznaczamy miejsce złączeń ołówkiem, nacinamy wzdłuż wyrysowanych linii piłką i usuwamy drewno spomiędzy nacięć dłutem, aby w obu belkach powstały pasujące do siebie „wypustki".

Wydłutowane miejsca impregnujemy i malujemy na taki kolor jak belki. Składamy belki wypustkami do siebie przewiercamy na przelot otwór, umożliwiający złączenie ich za pomocą śruby. W naszej huśtawce użyto wiertła do drewna nr 10, aby swobodnie wsunąć w niego śrubę M8 o długości 12 cm. Długość śruby dobieramy do średnicy lub przekątnej belki, a naddatek obcinamy równo z nakrętką. Warto zastosować szerokie podkładki, aby śruba nie wrzynała się w drewno.

Dla wzmocnienia sztywności konstrukcji dobrze jest zamontować na każdym z trójkątów poprzeczną listwę na wysokości ok. 50 cm nad ziemią. W ten sposób uzyskujemy dwie części konstrukcji o kształcie litery A z odwróconym trójkątem na szczycie.

Końce czterech belek, które będą odgrywały rolę „nóg" naszej huśtawki, do poziomu, na jaki umieszczone będą pod ziemią, pokrywamy lepikiem lub smołą, która zabezpieczy drewno przed przegniciem, tym bardziej prawdopodobnym im bardziej wilgotne podłoże i wyższy poziom wód gruntowych.

Następnie podstawy umieszczamy w ziemi. Wkopujemy je na głębokość ok. 50–70 cm. Odległość między nimi powinna wynosić minimum 1 metr – jeśli zamontować chcemy jedną huśtawkę, a ok. dwóch metrów na dwie. Odległość można ustalić w prosty sposób. Wystarczy, że pomiędzy podporami staną dwie osoby z rozpiętymi łokciami. Gdy się nie dotykają, to znaczy, że huśtające się osoby, nie będę o siebie haczyć. Na górze umieszczamy belkę – można ją do podstaw przykręcić śrubą, podobnie jak zrobiliśmy to z elementami podstawy albo przybić gwoździami. Pamiętajmy jednak, że ten pierwszy sposób łączenia jest bardziej bezpieczny. 

Teraz, w zależności od przewidywanego obciążenia wkręcamy haki, na których powiesimy huśtawkę lub przykręcamy obręcze. W przypadku obręczy, montażu można dokonać przed zamieszczeniem szczytowej belki na podstawach. Obręcze lepiej zastosować w sytuacji, gdy przewidujemy większe obciążenia, np. jeśli z zabawki mają korzystać też dorośli. Ten sposób mocowania nie ingeruje w strukturę drewna i zapewnia większą wytrzymałość.

Siedzisko huśtawki

Siedzisko można kupić gotowe, co polecamy przy huśtawkach dla maluchów, które to muszą mieć odpowiednie zabezpieczenia przed wypadnięciem i oparcie stanowiące podporę dla kręgosłupa. Dla starszych dzieci i dorosłych równie dobrze można próbować zrobić je samemu. Podstawę stanowi deska o grubości co najmniej 30 mm i szerokości ok 40 cm, aby swobodnie mogła usiąść na niej osoba dorosła. Deskę impregnujemy, starannie zeszlifowujemy na gładko i nawiercamy cztery otwory w jej rogach, przez które przewleczemy linkę. Dodatkowo można za pomocą frezarki wyżłobić rowki, które w razie deszczu odprowadzą wodę z siedziska. Tak przygotowaną ławeczkę malujemy farbą do drewna.

Linki albo łańcuch

Lina albo łańcuch, na której zawiesimy huśtawkę, muszą być dostosowane do przewidywanych obciążeń. Wytrzymałość określa się w kilonewtonach (kN). 1 kN wytrzymuje obciążenie 100 kg, czyli solidnej tuszy dorosłego mężczyznę. Na wypadek cięższych użytkowników, lepiej będzie zastosować mocniejsze linki. Dostaniemy je w każdym markecie budowlanym, gdzie sprzedawane są na metry.

Zakładając łańcuch, nie musimy go wykańczać. Jedynie dbamy o mocne i pewne zaciśnięcie ogniw. Inaczej wygląda sprawa, jeśli wybierzemy linkę. Wówczas lepiej jest w górnej części zastosować kółko, które zamieścimy między hakiem, a linką. Dzięki temu wolniej się będzie przecierać. Ponadto po przewleczeniu liny przez haki i otwory w siedzisku ją estetycznie i bezpiecznie wykończyć. Proponujemy jeden z trzech sposobów.

Po pierwsze – zapętlenie linki na tzw. łezkę (widoczne na zdjęciu). Ten sposób został wykorzystany w naszej przykładowej huśtawce. Drugim sposobem jest zakup uchwytów suwakowych, a trzeci wymaga umiejętności wykonywania węzła żeglarskiego tzw. kotwicznego, służącego m.in. do wiązania kotwic. Jest to niezwykle pewny węzeł, który po dłuższej pracy pod obciążeniem zaciska się jeszcze mocniej.

Pamiętajmy! Wybierając lokalizację huśtawki, postarajmy się, aby znajdowała się ona w odległości co najmniej 4 m od innych obiektów, np. zabawek. Dzieci na placu zabaw nie zachowują się zbytnio ostrożnie, co może nawet w trakcie zabawy, doprowadzić do tragedii.