Te zioła są prawie zapomniane, choć wspaniale smakują i wspierają zdrowie. Zobacz, co jakich potraw pasują wciąż dostępne staropolskie zioła

Zioła stosowano od wieków w kuchni w celu poprawy smaku i trwałości potraw, a także ich lepszego trawienia. Dziś wybór różnych przypraw jest ogromny, ale chętnie wybieramy te egzotyczne, a o rodzimych zapominamy. Tymczasem w Polsce rośnie wiele gatunków roślin, które mają ciekawe walory i cenne właściwości, lecz są rzadko używane i polecane w przepisach.

Sprawdź: Jakie zioła można uprawiać w doniczkach w domu, na balkonie lub w ogrodzie?

Czytaj także: Ta przyprawa to balsam dla jelit. Poprawia trawienie i odrobacza. Wspomaga też odporność. Wypróbuj cząber ogrodowy do potraw i jako herbatkę

Do cennych staropolskich roślin przyprawowych i leczniczych należą trzy zioła, których smak i aromat wzbogaci wiele dań mięsnych, rybnych, a także z warzyw czy nasion roślin strączkowych. To ziele estragonu, cząbru oraz szałwii. Warto wiedzieć, że cząber i szałwia należą do rodziny jasnotowatych, przez co są spokrewnione z ziołami takimi, jak mięta, oregano, tymianek, melisa, rozmaryn. Natomiast cząber należy do astrowatych – tak, jak rumianek czy nagietek.

Przyprawy ziołowe, zwłaszcza tu opisywane, należy dodawać do potraw na koniec gotowania, a najlepiej bezpośrednio przed podaniem – zwłaszcza, jeśli używamy ich w postaci świeżej. Takimi listkami można też obkładać mięso czy rybę, ale przed ich przygotowaniem należy je usunąć. Inaczej zioła nie tylko stracą swój aromat i właściwości, ale mogą także stać się gorzkie.

Czytaj też: Te zioła pomogą na ból, zapalenie i wrzody żołądka. Zobacz, co pić na chory żołądek

Estragon to zioło znane też jako bylica estragon, bylica draganek czy dragonek, a także tarragon (Artemisia dracunculus). Charakterystyczny zapach liści tej rośliny pochodzi głównie od estragolu, który jest składnikiem jego olejku eterycznego. Mają one charakterystyczny aromat, mogący przypominać niektórym osobom anyż albo lukrecję, oraz słodkawy, lekko gorzki smak.

Ziele estragonu pobudza apetyt i trawienie posiłków, działa rozkurczowo, łagodzi refluks. Choć stymuluje wydzielanie żółci, zapobiega jej cofaniu się do żołądka. Ma ponadto właściwości przeciwmiażdżycowe, obniża stężenie glukozy po jedzeniu i nasila produkcję moczu. Pomaga zwalczać bakterie, chorobotwórcze grzyby i pasożyty. Może zastępować sól, np. w popularnym maśle estragonowym.

Czytaj też: Dodaj do zupy zamiast natki pietruszki. Trybula doda smaku, poprawi trawienie i wzmocni odporność. Wypróbuj herbatkę z trybuli ogrodowej

Jako estragon bywa też sprzedawana aksamitka błyszcząca (Tagetes lucida), która ma podobny skład, smak, właściwości i zastosowanie w kuchni.

Do jakich dań pasuje estragon? Warto doprawiać nim:

• dania z jajek, np. omlety i farsze jajeczne,
• potrawy mięsne,
• sosy do mięs i ryb, m.in. sos béarnaise,
• zimne dania z ryb,
• dania z owoców morza,
• sałaty,
• sałatki warzywne i owocowe,
• warzywa konserwowe.

Cząber to roślina zielna, która swoim korzennym zapachem może przypominać pieprz lub macierzankę. Przyprawę stanowią młode wierzchołki pędów gatunków takich jak cząber ogrodowy (Satureja hortensis), rzadziej cząber górski (Satureja montana), który ma ostrzejszy smak. Przyprawa wchodzi w skład mieszanki znanej jako pieprz ziołowy.

Ziele cząbru przede wszystkim poprawia trawienie, ponieważ stymuluje wydzielanie soku żołądkowego i żółci, jak również hamuje nadmierną fermentację w jelitach i działa wiatropędnie. Dlatego stosuje się go w przypadku niestrawności, odbijania się, wzdęć, biegunek. Działa też przeciwzapalnie i antyseptyczne, a ponadto przeciwpasożytniczo.

Do czego pasuje cząber? Sprawdzi się w różnych daniach, np.:

• tłuste mięsa, w tym dziczyzna,
• potrawy z nasion roślin strączkowych, np. fasoli,
• dania z warzyw, np. kapusty czy ogórków,
• ziemniaki w różnych postaciach, m.in. sałatek i placków,
• marynowane warzywa i grzyby.

Szałwia lekarska (Salvia officinalis) ma liście o silnym zapachu i cierpko-gorzkawym smaku oraz łagodnym smaku. Zawiera związki zwalczające bakterie, grzyby i wirusy. Działa nie tylko antyseptycznie, ale też przeciwzapalnie, rozkurczowo i ściągająco na błony śluzowe. W ten sposób zmniejsza objawy ich podrażnienia, takie jak przekrwienie i obrzęk.

Ziele szałwii ma też właściwości rozkurczowe, dzięki którym łagodzi kolki i bóle brzucha. Łagodzi nudności i biegunki. Pobudza też wydzielanie żółci i soku żołądkowego, ułatwiając trawienie tłuszczów i białek. Obniża ponadto poziom glukozy we krwi po spożytym posiłku.

Do jakich potraw stosować szałwię? Są to:

• tłuste mięsa, zwłaszcza z kaczki i gęsi,
• pieczenie mięsne,
• zapiekanki z serem
• ciężkie zupy, np. cebulowa czy serowa,
• dania z fasoli i innych nasion strączkowych,
• potrawy z jaj,
• dania rybne, zwłaszcza tłuste, jak smażony węgorz,
• dania z ziemniaków, zwłaszcza odsmażane i zapiekane ziemniaki,
• sałatki i surówki,
• marynaty do warzyw.