Odkurzacz centralny: co to jest, jak działa, gdzie i jak go zamontować? Czy warto inwestować w to rozwiązanie? Jakie są koszty?

W trakcie budowy domu wielu z nas staje przed wyborem: odkurzacz tradycyjny czy odkurzacz centralny? Ze względu na wysokie koszty tego drugiego rozwiązania, większość decyduje się na standardowy odkurzacz. Czy cena to jedyna wada odkurzacza centralnego? A może jednak warto zainwestować w taki system? Sprawdzamy.
Przeczytaj: Odkurzacz dla alergika. Wybieramy odkurzacz przyjazny alergikowi

Co to jest i jak działa centralny odkurzacz?

System centralnego odkurzania charakteryzuje się tym, że przewody instalacji zamontowane są w podłodze i w ścianach. Sercem systemu jest jednostka centralna (czyli odkurzacz), wytwarzająca podciśnienie i gromadząca zassane zanieczyszczenia. Jednostkę lokalizuje się najczęściej w pomieszczeniu gospodarczym, garażu lub piwnicy. W ścianach instalowane są gniazda, do których podłącza się wąż ssący –  dzięki temu rozwiązaniu unikamy uciążliwego dźwigania sprzętu, podłączania kabli i hałasu. Odkurzacz centralny jest bardzo wygodny, żeby rozpocząć odkurzanie wystarczy tylko podłączyć lub wyciągnąć wąż ssący z gniazd, które zlokalizowane są w różnych miejscach w domu. System centralnego odkurzania składa się z następujących elementów:

• instalacji rurowej umieszczonej w podłodze i w ścianach,
• jednostki centralnej,
• węża/rury ssącej,
• gniazd ssących.

Projektowanie i montaż. System centralnego odkurzania krok po kroku

Należy pamiętać, że o wyborze odkurzacza centralnego najlepiej zadecydować już na etapie budowy domu. Dlaczego? Montaż instalacji rurowej odbywa się bowiem na etapie stanu surowgo, następuje on po wykonaniu instalacji wodnej, kanalizacyjnej oraz elektrycznej, a przed instalacją grzewczą, tynkami i wylewkami podłóg. Rurociąg instalacji centranego odkurzania ma niewielką średnicę i jest wykonany z rur PVC, które łatwo ukryć w przestrzeniach stropu, jednak są one dość problematyczne podczas układania.

Uwaga! Wykonanie systemu centralnego odkurzania w istniejącym domu jest możliwe. Wówczas jednak musimy liczyć się z tym, że niezbędne będzie kucie ścian i podłóg.

Na instalację systemu centralnego odkurzania składają się 3 etapy.

1. Planowanie instalacji
a) Odkurzacz centralny
Na tym etapie podejmowana jest decyzja o miejscu montażu odkurzacza, którym może być garaż, pomieszczenie gospodarcze, piwnica lub kotłownia. Urządzenie powinno być zamontowane na możliwie jak najniższym poziomie budynku i zawiesza się je na wysokości 1-1,5 m nad podłogą, tak aby w łatwy sposób można było opróżniać pojemnik ze śmieciami. Jednostkę centralną warto jest umieścić też jak najbliżej ściany zewnętrznej, ponieważ do odkurzacza podłączana jest rura wylotowa, która wyprowadza na zewnątrz budynku zużyte powietrze.

b) Gniazda ssące
Montuje się je na wysokości gniazd elektrycznych, w łatwo dostępnych, centralnych miejscach poszczególnych pomieszczeń. Przy planowaniu gniazd należy wziąć pod uwagę długość węża ssącego –  standardowo ok. 9 m. Warto jest dokładnie przemyśleć liczbę gniazd ssących, są to bowiem dodatkowe koszty. Czasami zamiast dodatkowych gniazd lepiej jest zainwestować w dłuższy wąż.

Szufelka automatyczna
W pomieszczeniach wyjątkowo narażonych na zabrudzenia tj. kuchnia czy warsztat można zamontować specjalną szczelinę ssącą zlokalizowaną tuż przy podłodze lub w szufladzie. Szufelka uruchamiana jest ręcznie, a okruchy zamiatane do otworu są automatycznie zasysane i odprowadzane do zbiornika jednostki centralnej.

2. Montaż instalacji i gniazd
Ze względu na to, że rury centralnego odkurzania nie są zbyt elastyczne, układa się je na samym początku – przed instalacjami centralnego ogrzewania, wody i innymi mediami. Po zamontowaniu instalacji należy przeprowadzić próbę szczelności.

Dowiedz się: Centralne odkurzanie - jak konserwować instalację 

3. Finalny montaż odkurzacza i innych akcesoriów
Po zakończeniu stanu surowego i określeniu usytuowania jednostki centralnej należy ją zawiesić i podłączyć do instalacji ssącej oraz do wylotu.

Centralny odkurzacz – wady i zalety

Wady:

• cena – całkowity koszt instalacji centralnego odkurzania dwukrotnie przewyższa koszt najdroższych odkurzaczy stacjonarnych dostępnych na rynku;
• uciążliwy montaż;
• konieczność podjęcia decyzji już na etapie budowy (w przeciwnym razie narażamy się na kucie ścian);
• głośna praca automatycznych szufelek.

Zalety:

• łatwe i przyjemne użytkowanie – nie ma potrzeby dźwigania obudowy odkurzacza;
• brak cyrkulacji zużytego powietrza i mniej kurzu – dzięki zastosowaniu specjalnego filtra i wylotu, przez który zanieczyszczone powietrze odprowadzane jest na zewnątrz budynku, (w przeciwieństwie do tradycyjnych odkurzaczy, które wydmuchują zużyte powietrze, odkurzacz centralny całkowicie eliminuje kurz jak i brudne powietrze);
• cicha praca odkurzacza;
• brak potrzeby częstego opróżniania worków.

Obsługa centralnego odkurzacza

System centralnego odkurzania jest prawie bezobsługowy, elementy takie jak gniazda ssące czy rury nie wymagają żadnych działań konserwacyjnych. Ze względu na dużą prędkość przepływu powietrza w instalacji (ok. 100 km/h) oraz niewielką chropowatość przewodów, nie trzeba się obawiać, że w systemie zaczną się gromadzić zanieczyszczenia, drobnoustroje, czy grzyby. Należy jednak regularnie kontrolować jednostkę centralną, opróżniając pojemniki, w których gromadzą się śmieci i ewentualnie czyścić lub wymieniać filtry wykorzystywane w separatorach (jeśli takowe posiadamy). Podczas zakupu odkurzacza centralnego warto się zorientować w kwestii wymagań dotyczących serwisowania.

Jak wybrać odkurzacz centralny aby spełniał nasze oczekiwania

Przede wszystkim, planując zakup odkurzacza centralnego, należy się zastanowić:

• jaką kwotę możemy przeznaczyć na zakup systemu;
• czy warunki techniczne w domu pozwalają na montaż instalacji;
• jakie są parametry techniczne budynku;
• jak często i ile czasu chcemy poświęcać na działania związane z konserwacją i utrzymaniem sprzętu.

Warunkiem tego, aby system centralnego odkurzania spełniał nasze oczekiwania jest jasne określenie potrzeb, wiedza i odpowiedni dobór urządzenia do parametrów instalacji, a także dostosowanie funkcji odkurzacza do budżetu jakim dysponujemy.

Ile kosztuje instalacja centralnego odkurzania?

Najdroższym elementem systemu centralnego odkurzania jest jednostka centralna – ceny zawierają się przedziale od 1,5 do ok. 5 tys. zł, chociaż są też i modele za ok. 10 tys. zł. Cena za zakup i montaż instalacji jest zależna od powierzchni domu i z reguły nie przekracza 2 tys. zł. Jeśli chodzi o gniazda ssące – koszty wynoszą od kilkudziesięciu do nawet 200 zł za sztukę, szufelka automatyczna to wydatek od ok. 50 do 800 zł, separator – ok. 100-600 zł. Jak widać ceny systemu centralnego odkurzania są bardzo zróżnicowane, kompletna instalacja w wersji podstawowej może kosztować niewiele więcej niż dobrej jakości tradycyjne odkurzacze.

Z uwagi na to, że odkurzacz centralny to inwestycja na lata, większość ludzi decyduje się na bardziej zaawansowane systemy z dodatkowymi akcesoriami oraz droższą jednostką centralną. Przykładowy kosztorys instalacji centralnego odkurzania o wartości ok. 5000 zł kształtuje się następująco:

• koszt instalacji: ok. 700 zł;
• koszt odkurzacza z zestawem akcesoriów: ok. 3500 zł;
• koszt gniazd ssących: ok. 300 zł;
• koszt robocizny: ok. 600 zł.

Całkowity koszt systemu: ok. 5100 zł.

Warto wybrać odkurzacz centralny, czy nie? Rada dla tych, którzy budują nowy dom

Budując nowy dom zazwyczaj staramy się ograniczać koszty do niezbędnego minimum. Z tego względu, udogodnienie jakim jest odkurzacz centralny traktowane jest przez wielu jako zbędny luksus i ostatecznie nie jest brane pod uwagę na etapie budowy. Jednakże pomimo dodatkowych kosztów inwestycyjnych warto jest rozważyć system centralnego odkurzania planując budowę nowego domu. W ostatecznym rozrachunku cena podstawowej instalacji nie jest o wiele wyższa od dobrych odkurzaczy stacjonarnych, które z reguły i tak większość z nas wymienia co kilka lat. Jest jeszcze jedna bardzo ważna kwestia, o której mało kto myśli.

Radzimy! Nawet jeśli budżet nie pozwala nam na zakup całego systemu, bądź na daną chwile uważamy, że nie potrzebujemy centralnego odkurzacza, warto pomyśleć przyszłościowo i na etapie stanu surowego zdecydować się na montaż samej instalacji. Dlaczego? Po pierwsze, w razie gdybyśmy później chcieli dokupić odkurzacz centralny – unikniemy kucia podłogi. Po drugie zaś – posiadanie instalacji na potrzeby centralnego odkurzania podnosi wartość domu w przypadku późniejszej ewentualnej sprzedaży. 

Polecany artykuł: Centralne odkurzanie: obalamy mity na jego temat