Jaki styropian wybrać, by ocieplić dom. Parametry styropianu

Prawidłowo wykonana izolacja termiczna ścian domu gwarantuje dużą oszczędność zużywanej energii. W Polsce domy najczęściej ociepla się styropianem. Radzimy, jaki styropian wybrać, by inwestycja w docieplenie domu szybko się zwróciła i zaczęła generować zysk.

Przeczytaj poradnik: Lepiej ocieplić dom wełną mineralną czy styropianem? 

Czym jest styropian?

Styropian to potoczna nazwa polistyrenu spienionego (ekspandowanego), który oznaczany jest skrótem EPS. Składa się on w 98 procentach z powietrza i zaledwie w 2 procentach z polistyrenu. Polistyren spieniony ma postać lekkich białych ziarenek, które charakteryzuje porowata struktura. Powstają one przez spienianie granulek polistyrenu w procesie podgrzania pary wodnej. Styropian ma najczęściej formę płyty lub maty laminowanej papą. Można spotkać go również w postaci sypkiego granulatu, który jest stosowany jako dodatek do tynków i zapraw. 

Po co ociepla się dom styropianem

Termomodernizacja starych budynków czy ocieplenie ścian w nowo wznoszonych domach może nawet o połowę zredukować straty energii. Powinniśmy jednak wiedzieć, że docieplenie elewacji, choć kojarzone jest głównie z niższymi rachunkami za ogrzewanie, to wpływa korzystnie również na komfort mieszkania o każdej porze roku. Takie efekty da jednak tylko termoizolacja z odpowiednio dobranego styropianu i wykonana profesjonalnie (bez mostków cieplnych).

WARTO przeczytać: Ocieplenie fundamentów domu szarym styropianem

Ponieważ ogromne znaczenie dla zapewnienia wymaganej termoizolacji cieplnej ma właściwy wybór styropianu, dlatego przy jego zakupie należy szczególną uwagę zwrócić na jego parametry, jakość oraz przeznaczenie. Przed zakupem styropianu dobrze sprawdzić, które produkty uzyskały aprobatę techniczną Instytutu Techniki Budowlanej (ITB).

Obecnie styropian produkuje się zgodnie z normą europejską numer PN-EN 13163:2013. Dokument ten określa między innymi sposób oznakowania wyrobów ze styropianu. Etykieta produktu zawiera nazwę opisującą właściwości izolacyjne (w postaci współczynnika przewodzenia ciepła λ – lambda) oraz przeznaczenie styropianu. Lambda dla styropianu mieści się w przedziale od 0,044 do 0,031 W/(mK). Pamiętajmy przy tym, że im mniejsza lambda, tym izolator trudniej przewodzi ciepło, czyli skuteczniej chroni dom przed jego utratą. 

Uwaga! Wybierając styropian do ocieplenia domu nie wystarczy kierować się tylko wartością współczynnika przewodzenia ciepła, czyli lambdą albo tylko grubością płyt styropianowych. Styropian o grubości 15 centymetrów i współczynniku lambda na poziomie 0,042 W/(mK) będzie gorzej izolował niż styropian o grubości 12 centymetrów i współczynniku lambda – 0,032 W/(mK). 

Na etykiecie wyrobów styropianowych podane są również parametry mówiące o jego właściwościach technicznych. Mowa choćby o klasyfikacji ogniowej styropianu, który jest oznaczony klasyfikacją E, czyli jest materiałem samogasnącym. W przypadku wystąpienia kontaktu z ogniem styropian nie pali się, a kurczy i zwęgla. Warto wiedzieć, że prędkość rozprzestrzeniania się płomieni jest bardzo niewielka, a co najważniejsze po odjęciu źródła ognia od izolatora styropian przestaje się palić i nie zapala się ponownie. 

Na rynku dostępna jest cała gama płyt styropianowych, które z pozoru są bardzo do siebie podobne. Aby dokonać świadomego wyboru dobrej termoizolacji domu, warto wiedzieć, na jakie jego cechy należy zwrócić szczególną uwagę.

– Jednym z najistotniejszych parametrów opisujących materiał termoizolacyjny jest deklarowana przez producenta wartość współczynnika przewodzenia ciepła – λD ( podawana w jednostkach W/(mK)). Razem z grubością płyt izolacyjnych parametr ten odpowiada za poziom ocieplenia. Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu zaleca, aby do ocieplania ścian stosować styropian z lambdą nie wyższą niż 0,040 W/(mK). Im mniejsza będzie to wartość, tym lepsze właściwości termoizolacyjne ma materiały. Trzeba przy tym zaznaczyć, że zasada ta funkcjonuje niezależnie od grubości izolatora. Oznacza to, że styropian o niskiej wartości współczynnika λD i stosunkowo niedużej grubości może lepiej chronić budynek przed stratami ciepła niż grubszy styropian o wyższej lambdzie. Nawet niewielka wydawałoby się różnica może oznaczać w rezultacie zupełnie różne klasy produktów. Pamiętajmy również, że mniejsza grubość ocieplenia pozwala uzyskać mniejszą powierzchnię ościeży okiennych. A za tym idzie natomiast lepsze doświetlenie pomieszczeń światłem dziennym – wyjaśnia Maciej Iwaniec z firmy Baumit.

– W zastosowaniach przenoszących obciążenia, np. przy ocieplaniu elewacji domów, istotną rolę odgrywa także wytrzymałość na rozciąganie prostopadłe do powierzchni czołowych (TR), który nie powinien być mniejszy niż 100 kPa. Z kolei przy izolacji podłóg czy dachu ważniejszy jest współczynnik naprężeń ściskających przy 10-procentowym odkształceniu (CS 10), wpływający na twardość i odporność termoizolacji. Symbol 10 oznacza 10-procentowe odkształcenie, natomiast pozostałe liczby podają minimalną wartość naprężenia ściskającego wyrażonego w kPa. Do izolowania podłóg na gruncie i dachów płaskich wybierajmy zatem styropian o wysokiej wartości CS, co gwarantuje wysoką odporność materiału na ściskanie – dodaje ekspert.

Przy zakupie płyt styropianowych na fasadę domu warto również zwrócić uwagę na opór dyfuzyjny pary wodnej, oznaczony symbolem μ (mi). Im mniejsza wartość μ, tym materiał lepiej „oddycha". Ma to szczególne znaczenie przy budynkach nowo wznoszonych, w których – w pierwszym okresie po wybudowaniu – występuje zwiększona wilgoć technologiczna.

– Także w przypadku istniejących budynków poddawanych termomodernizacji powinniśmy zwrócić uwagę na paroprzepuszczalność styropianu. W przeciętnym gospodarstwie domowym każdego dnia wytwarzamy średnio do 10 litrów pary wodnej, a przy czteroosobowej rodzinie ilość ta może wzrosnąć nawet dwukrotnie. Swobodne przenikanie pary wodnej na zewnątrz budynku jest więc niezwykle istotne, jeśli zależy nam na zdrowym mikroklimacie w pomieszczeniach. Odpowiednia dyfuzyjność ścian pozwala w dużym stopniu zapobiegać powstawaniu wewnątrz budynku grzybów, które mogą m.in. wywoływać alergię – dodaje ekspert.

Przeczytaj: Jak ocieplić mieszkanie od wewnątrz

Sam styropian to zdecydowanie za mało, aby mówić o tym, że dom jest dobrze ocieplony. Potrzebne są również inne materiały, takie jak: kleje, siatki, grunty, tynki czy farby. Aby mieć pewność, że wszystkie elementy składające się na ocieplenie domu, będą optymalnie ze sobą współpracowały, warto korzystać z rozwiązań systemowych o jakości potwierdzonej aprobatą techniczną.

Warto również pamiętać, że systemy ociepleń są objęte gwarancją tylko wtedy, gdy są kompletne. Zastosowanie produktów przebadanych przez niezależne instytuty daje świadomym inwestorom szansę na realną redukcję kosztów ogrzewania domu, przyjazny, zdrowy mikroklimat wnętrz domu i co równie ważne – nie zwiększa w znaczny sposób budżetu przeznaczonego na inwestycję.

Przeznaczenie każdego rodzaju styropianu znajduje się zazwyczaj na etykiecie izolatora. Płytami styropianowymi możemy ocieplić: 

• Ściany zewnętrzne – najczęściej stosuje się metodę ETICS (skrót od angielskiej nazwy External Thermal Insulation Composite System), dawniej nazywaną BSO lub metoda lekka mokra. W metodzie tej do ściany przykleja się płyty ze styropiany (lub wełny mineralnej), po czym pokrywa się ją cienkowarstwowym tynkiem akrylowym lub silikonowym.
• Fundamenty – styropian przeznaczony do izolacji fundamentów i ścian piwnic charakteryzuje się skuteczniejszymi właściwościami izolacyjnymi oraz większą odpornością na działanie wody. Efektywną metodą ochrony cieplnej elementów budynków, które bezpośrednio stykają się z gruntem jest izolacja obwodowa. Zmniejsza ona straty ciepła i chroni hydroizolację na zewnętrznej części ścian fundamentowych przed uszkodzeniami mechanicznymi.
• Stropodachy – wykorzystując styropian do ocieplenia dachów płaskich należy pamiętać, że im niższy współczynnik przewodzenia ciepła oraz im większa wytrzymałość na ściskanie – tym skuteczniejsza będzie termoizolacja.
• Podłoga na gruncie – w tym przypadku należy dopilnować, żeby izolacja miała przede wszystkim odpowiednie właściwości termoizolacyjne oraz wytrzymałościowe przy dużych naprężeniach. Uwaga! Ma podłogi pływające (które nie są połączone na stałe z konstrukcją ścian domu) używa się styropianu o wysokiej elastyczności, który efektywniej będzie chronić przed dźwiękami uderzeniowymi.