Zamarzanie wody w rurach: jak się przed tym ustrzec w domu i ogrodzie

Wbrew pozorom problem zamarzania wody w rurach dotyczy nie tylko domków letniskowych, które w okresie zimowym najczęściej są niezamieszkałe czy nieogrzewanych piwnic, poddaszy, przydomowych warsztatów i garaży. Zdarza się, że rury zamarzną nawet w całorocznym budynku mieszkalnym. Wystarczy awaria sieci elektrycznej, sieci ciepłowniczej lub naszego indywidualnego systemu centralnego ogrzewania, podczas naszej kilkugodzinnej nieobecności w domu. Często zapominamy też o prawidłowym zimowym zabezpieczeniu instalacji wodnej w ogrodzie.

Aby maksymalnie ograniczyć niebezpieczeństwo zamarzania rur powinniśmy największy nacisk położyć na zabezpieczenie instalacji. Najbardziej w okresie zimowym zagrożone są fragmenty instalacji na zewnątrz budynku: tzw. instalacja ogrodowa, przyłącze wodociągowe oraz kanalizacja ściekowa i deszczowa.

Zobacz również: Zabezpiecz przyłącze wody przed zimą, by rury nie zamarzły 

Przed nadejściem mrozów, trzeba zamknąć do instalacji ogrodowej dopływ wody, a samą instalację w miarę możliwości opróżnić. Zawory na zimę najlepiej zdemontować. Ewentualnie zawory czerpalne starego typu możemy pozostawić odkręcone w położeniu środkowym (zapobiegnie to zniszczeniu uszczelek gumowych).

Zabezpieczenie przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych wymaga trochę więcej pracy i wiąże się niestety ze sporymi kosztami już na etapie budowy domu. Wykopy pod przyłącza należą do pracochłonnych i drogich robót. Dlatego staramy się robić je jak najpłytsze. Niestety jest to podstawowy błąd, który często skutkuje zamarzaniem wody w rurach. Aby przed tym się zabezpieczyć, należy przewody prowadzić poniżej głębokości przemarzania gruntu (Hz). Zależy ona od strefy klimatycznej i w zależności od regionu Polski waha się od 0,8–1,4 metra. Rury wodociągowe należy ułożyć 0,4 m, zaś kanalizacyjne 0,2 m poniżej głębokości przemarzania gruntu, licząc od rzędnej terenu do wierzchu przewodu.

Bywają sytuacje, kiedy z przyczyn od nas niezależnych, nie można przewodów ułożyć zgodnie z ww. wymaganiami. Dobrym wyjściem jest wówczas dodatkowe zabezpieczenie ich specjalną otuliną ochronną i/lub kablem grzejnym.

Podobnie powinno zabezpieczać się instalacje, szczególnie te, które prowadzone są w bruzdach w ścianach zewnętrznych oraz nadtynkowo przez pomieszczenia słabo lub wcale nie ogrzewane. Przewody grzejne należy układać wzdłuż rurociągu, pod warstwa izolacji cieplnej. Zakres oferty rynkowej przewodów samoregulujących czy stałooporowych jest bardzo szeroki, także bez trudu można wybrać rozwiązanie dla każdego typu rurociągu.

Innym zagadnieniem jest zabezpieczenie instalacji grzewczych w domkach rekreacyjnych. Jeśli korzystamy z niego również w okresie zimowym, powinniśmy zastanowić się nad zastąpieniem wody w zładzie, specjalistycznym niezamarzającym płynem, który będzie chronił instalację również przed korozją.

Kiedy już rury zamarzną a jeszcze nie zostaną rozsadzone od wewnątrz przez lód, można podjąć próbę odmrożenia wody. Jeśli to możliwe, zakręcamy zawór główny i odkręcamy najbliższy zawór końcowy lub śrubunek. Pozwoli to na swobodny wypływ wody z rury, którą będziemy podgrzewać. Postarajmy się też podnieść temperaturę w pomieszczeniu za pomocą np. dmuchawy elektrycznej. Rurę możemy ogrzewać suszarką, dmuchawą elektryczną lub opalarką.

Ogrzewanie rozpoczynamy zawsze od końca rury, nigdy od środka. Ten sposób odmrażania rur, chociaż zajmuje dość dużo czasu, jest bezpieczny i skuteczny. Zamarznięty zawór podgrzewamy podobnie jak rury i w miedzy czasie próbujemy go lekko rozruszać.
Gorzej, kiedy zamarznie fragment instalacji podtynkowej. Najprawdopodobniej nie unikniemy wówczas kucia ścian. Gdy okaże się, że rura już uległa uszkodzeniu czeka nas mniej lub bardziej rozległy remont instalacji.

Zamarznięcie rur zewnętrznych układanych w gruncie nieodłącznie związane jest z ich wykopaniem, najczęściej z demontażem, odmrożeniem, ponownym montażem, zaizolowaniem i zakopaniem. 

Warto wiedzieć: Jak wykonać instalację wodną w domu