Rozchodniki powitają jesień kwiatami. Są lepsze niż wrzosy, bo nie kapryszą, ale nie lubią jednej rzeczy. Udadzą się też początkującym

Rozchodniki to wspaniałe rośliny. Mają bardzo małe wymagania, są odporne na mróz, choroby i szkodniki. Udadzą się nawet początkującym ogrodnikom i osobom, które nie mają dużo czasu na pracę w ogrodzie.

A do tego wyglądają ładnie przez cały rok, nawet zimą. Wystarczy tylko spełnić ich kilka podstawowych wymagań.

Rozchodniki (Sedum) mają sporo gatunków. Wiele z nich to niskie i drobne, płożące rośliny, dość mocno rozrastające się na boki. Jednak są wśród nich gatunki odróżniające się wielkością i pokrojem, takie jak m.in. rozchodnik okazały. Mają wzniesione pędy, dorastające nieraz do 50 cm wysokości. Tworzą one mniej lub bardziej rozłożyste kępy, ale nie płożą się i nie rozrastają na boki. Mają też okazałe kwiatostany. I właśnie te rośliny zaczęto zaliczać do nowego gatunku – rozchodnikowiec (Hylotelephium).

Warto to wiedzieć, bo choć nazwa rozchodnik jest nadal powszechnie używana, to rozchodnikowiec – również się pojawia, zarówno w opisach roślin, jak i ofertach sprzedaży.

Ważną cechą rozchodników (rozchodnikowców) jest to, że są sukulentami. Oznacza to, że w łodygach i liściach gromadzą wodę. U niektórych gatunków liście są pokryte niebieskawym, woskowym nalotem. To zabezpieczenie przed parowaniem wody przez liście. Wszystko to oznacza, że rozchodniki (rozchodnikowce) są doskonale przystosowane do okresowego braku wody. Botanicznie są zaliczane do roślin gruboszowatych.

Rozchodniki (rozchodnikowce) mają kilka gatunków, uprawianych w ogrodach. Do najbardziej popularnych należy rozchodnik okazały. Pochodzi on z Azji (Chiny, Korea, Japonia), ale doskonale czuje się w polskich warunkach. Uprawia się również m.in. rozchodniki naskalne oraz purpurowe. Ale są również rodzime gatunki, które rosną także dziko w Polsce, takie jak rozchodnik karpacki czy rozchodnik wielki.
Wszystkie te rośliny są dość podobne do siebie, a dodatkowo zaczęto uprawiać wiele ich odmian (kultywarów), a także tworzyć mieszańce. Dlatego niekiedy mówi się już po prostu o rozchodnikach (rozchodnikowcach) ogrodowych.

Rozchodniki (rozchodnikowce) mają zbliżone wymagania. Podstawowym jest nasłonecznione stanowisko, w którym czują się najlepiej. Zniosą także lekki cień, ale w takich warunkach tworzą cieńsze i bardziej giętkie pędy, słabiej kwitną i mogą chorować. Lepiej więc zapewnić im jak najwięcej słońca.
Drugą bardzo ważną sprawą jest przepuszczalna, nawet piaszczysta lub żwirowa ziemia. Jako sukulenty nie znoszą bowiem nadmiaru wody i mokrej ziemi.

Sprawdź: Jak zadbać o budleję we wrześniu? Tak przedłużysz jej kwitnienie i przygotujesz do następnego sezonu

Rozchodników nie trzeba podlewać, ani nawozić, bo świetnie rosną nawet na dość jałowych glebach (na zbyt żyznych kępy rozkładają się na boki).
Jedyny zabieg pielęgnacyjny, jaki trzeba wykonać, to usunięcie przekwitłych i zaschniętych pędów. Warto to zrobić wiosną, bo kwiatostany rozchodników ładnie zasychają i wyglądają dekoracyjnie przez całą zimę. Wiosną wypuszczają młode pędy, które szybko rosną.

Rozchodniki najczęściej kwitną późnym latem i jesienią, choć dokładny termin zależy od gatunku i odmiany. Najbardziej popularne rozchodniki okazałe zakwitają w sierpniu-wrześniu, a ich kwiaty utrzymują się do października. Często też z czasem przebarwiają się. Kwiaty rozchodników są drobne, ale zabrane w okazałe, płaskie kwiatostany. Są one miododajnie i tłumnie odwiedzane przez motyle i pszczoły.

Rozchodniki świetnie nadają się na rabaty kwiatowe – pięknie wyglądają w towarzystwie traw i późnoletnich kwiatów, takich jak rudbekie, jeżówki, astry. Można je też sadzić z bardziej sucholubnymi kwiatami, takimi jak: jak lawenda, czyśćce wełniste, krwawniki itp. Można z nich tworzyć efektowne obwódki rabat, ale pamiętajmy, że są dość wysokie (ok. 50 cm), więc i rośliny na rabacie muszą być odpowiednio duże. Rozchodniki świetnie nadają się także na skalniaki.

Rozchodniki można uprawiać także na balkonach. Pamiętajmy jednak, że to dość okazałe rośliny i lubią mniej wody oraz bardziej piaszczystą ziemię niż większość roślin balkonowych. Dlatego lepiej sadzić je w osobnych, dużych pojemnikach. Mogą w nich zimować, choć doniczkę warto zabezpieczyć przez mrozem.

Te rośliny dość łatwo rozmnożyć, a można to zrobić na kilka sposobów. Jednym z nich jest podział kępy – to najlepiej zrobić wiosną.
Przez cały sezon można rozmnażać rozchodniki z sadzonek liściowych. Wystarczy zerwać średniej wielości, niezbyt stary liść, zostawić na ok. 1 dzień, żeby miejsce oderwania przeschło i umieścić w doniczce z piaszczystym podłożem (liść trzeba zagłębić na ok. 1/3 długości). Doniczkę należy ustawić w ocienionym miejscu i rzadko podlewać. Po kilku tygodniach liść mateczny zamrze, ale powinna się pojawić nowa roślina.
Rozchodniki można też rozmnażać z sadzonek pędowych. Ścina się fragment łodygi z trzema węzłami. Usuwamy dolne liście i pozostawimy na jakiś czas, żeby końcówka zaschła (ok. 1 dzień). Następnie umieszcza się ją piaszczystym podłożu (można zastosować ukorzeniacz). Można również zaryzykować posadzenie bezpośrednio do gruntu.
Późnym latem pędy można też ukorzeniać w wodzie. Zdarza się, że kwitnące pędy, które mieliśmy w bukiecie, wytwarzają korzonki. Warto je obejrzeć przed wyrzuceniem i ewentualnie – posadzić.

Do niedawna w ogrodach dominowały „zwykłe” rozchodniki okazałe – o szarawozielonych liściach i różowo-białych kwiatostanach. Jednak w ostatnim czasie przybyło mnóstwo nowych odmian i rozchodników mieszańcowych, które mają bardzo atrakcyjnie ubarwione kwiaty, ale też łodygi i liście. Zdarza się jednak, że te odmiany są bardziej kapryśne i mniej długowieczne od podstawowych gatunków. Nie znaczy to oczywiście, że powinniśmy z nich rezygnować. Oto ciekawe odmiany rozchodników (rozchodnikowców):

• Rozchodnik Matrona – to odmiana o niezwykłym kolorze pędów i liści. Pędy są intensywnie bordowe, natomiast liście zielonoszarawe z czerwonym zabarwieniem. Ma kwiaty o intensywnie różowym kolorze (sierpień-wrzesień). Pędy dorastają do 60 cm wysokości;
• Rozchodnik Brillant – to długowieczna i wytrzymała odmiana, o bardziej tradycyjnym ubarwieniu (zielonkawoniebieskie łodygi i liście). Tworzy duże i gęste kwiatostany o mocno różowym kolorze kwiatów;
• Rozchodnik Meteor – to również tradycyjna i odporna odmiana, kwitnąca na ciemny róż;
• Rozchodnik Autumn Joy – to odmiana o ciemnozielonych liściach i ciekawych brązowawo-różowych kwiatach;
• Rozchodnik Red Cauli – ta odmiana ma ciemnopurpurowe liście i łodygi oraz czerwone kwiaty, kwiatostany są zaokrąglone; dorasta do 40 cm wysokości;
• Rozchodnik Purple Emperor – o purpurowych łodygach i liściach oraz różowych kwiatach;
• Rozchodnik Herbstfreude – to wytrzymała i okazała odmiana (dorasta do 60 cm), która długo kwitnie. Ma szarozielone łodygi i liście, tworzy duże kwiatostany o różowych kwiatach;
• Rozchodnik Stardust – ma typowo zabarwione liście i pędy, za kwitnie na biało;
• Rozchodnik Goodbud – ta odmiana ma ciemnozielone liście (może mieć czerwone przebarwienia) oraz purpurowe łodygi i ciemnoróżowe kwiaty; kwitnie dość wcześnie, bo od lipca do września;
• Rozchodniki Sunsparkler – to grupa rozchodników mieszańcowych o kompaktowych wymiarach – dorastają do 15-20 cm wys., w zależności od odmiany są różnie ubawione – od zielonych po mocno bordowe; dobrze nadają się do pojemników, ale też do gruntu, a nawet na dachy zielone.