Piwonie w ogrodzie. Poznaj tajniki ich uprawy i najpiękniejsze gatunki peonii. Piwonia krzewiasta, chińska i koperkowa

Piwonie, czyli peonie, mają kilkadziesiąt gatunków, pochodzących głównie z Azji, gdzie są uprawiane od wieków. W polskich ogrodach spotyka się tylko kilka z nich. Wszystkie zachwycają dużymi, kolorowymi kwiatami, które często są pełne, a niektóre też pięknie pachną. Piwonie mają swoje wymagania, ale jeśli zapewni się im podstawowe warunki, nie sprawiają problemów i pięknie kwitną przez lata. Są długowieczne, a w jednym miejscu mogą rosnąć przez lata. Oto najbardziej popularne i piękne gatunki piwonii, które można uprawiać w polskich ogrodach.

Piwonia krzewiasta bywa też nazywana piwonią drzewiastą (Paeonia suffruticosa). Te peonie wyjątkowo okazałe rośliny, które mogą dorastać do 2 m wysokości. Mają krzewiasty pokrój, a ich pędy częściowo drewnieją. Piwonia drzewiasta rośnie dość wolno, dlatego sadząc ją, trzeba uzbroić się w cierpliwość. Swą urodę zaprezentują w pełni po dwóch-trzech latach uprawy. Liście piwonii drzewiastych są dość duże i mocno powycinane. Wiosną i jesienią przebarwiają się, a na zimę opadają.
Największą ozdobą piwonii drzewiastych są oczywiście kwiaty. Mogą mieć różne kolory: białe, różowe, czerwone, ale także żółte czy łososiowe. Bywają też dwubarwne. Występują odmiany o kwiatach pojedynczych, półpełnych i pełnych. Piwonia krzewiasta kwitnie w maju i czerwcu.

Piwonia drzewiasta lubi żyzną, próchniczą i koniecznie przepuszczalną ziemię. Przed sadzeniem glebę warto przekopać z kompostem i obornikiem (dobrze sprawdzi się łatwo dostępny obornik suszony). Jeśli podłoże w naszym ogrodzie jest ciężkie, gliniaste, to zadbajmy o warstwę drenażu pod stanowiskiem piwonii i przemieszajmy ziemię nie tylko z nawozami, ale też piaskiem.

Piwonie drzewiaste lubią słońce, ale niekoniecznie palące. Dlatego najlepiej sadzić je po zachodniej stronie, ewentualnie wschodniej. Przy wystawie południowej najlepiej znaleźć im miejsce, które w południe będzie lekko ocienione. Poza tym stanowisko dla peonii krzewiastej powinno być zaciszne i osłonięte przed wiatrem.

Piwonie krzewiaste lubią lekko wilgotną ziemię. Należy je regularnie podlewać, jeśli nie pada. Jest to szczególnie ważne wiosną i w czasie kwitnienia. Te peonie są odporne na mróz, jednak młode rośliny warto osłaniać przez pierwsze dwa-trzy lata po posadzeniu.

Piwonie krzewiaste to rośliny szczepione. Dlatego ich sadzonki najlepiej kupić. Teoretycznie można uprawiać je z nasion, ale jest to mało wydajne, a rośliny kwitną dopiero po wielu latach. Przy sadzeniu ważne jest to, by miejsce szczepienia znalazło się kilkanaście centymetrów pod ziemią. Te piwonie sadzi się więc stosunkowo głęboko.

Piwonia chińska (Paeonia lactiflora) to chyba najbardziej znany i popularny gatunek peonii, który od lat zdobi nasze ogrody. Należy do piwonii bylinowych – jej części naziemne zanikają na zimę, choć dolne części pędów mogą częściowo drewnieć. Peonie chińskie mają duże, pełne kwiaty, najczęściej białe, w odcieniach różu oraz karminowe. Piwonia chińska kwitnie w czerwcu.

Piwonie chińskie mają takie wymagania uprawowe, jak peonie drzewiaste. Również im trzeba zapewnić żyzną i przepuszczalną ziemię, bogatą w materię organiczną. Wiosną nie można dopuścić do przesuszenia podłoża, bo ma to wielki wpływ na kwitnienie. Dobrze rosną w miejscach słonecznych (ale takich, gdzie słońce nie praży w południe).

Tym, co odróżnia je od piwonii krzewiastych, jest sposób sadzenia. Karpy piwonii chińskiej sadzi się tak, aby pąki widoczne na ich powierzchni znalazły się maksymalnie kilka (4-5) centymetrów pod ziemią. Jeśli kupiliśmy sadzonkę w doniczce, posadźmy ją na takiej głębokości, jak rosła do tej pory. Jeśli peonie chińskie posadzimy zbyt głęboko, będą wytwarzać tylko liście, ale nie kwiaty.

Piwonia koperkowa jest też znana jako piwonia delikatna (Paeonia tenuifolia). Obie nazwy dobrze oddają cechy jej wyglądu. Liście tej peonii przypominają bowiem okazałe i gęste pędy koperku, a całość prezentuje się delikatnie i zwiewnie. Piwonia koperkowa ma pojedyncze kwiaty. Płatki najczęściej są purpurowe, a ten kolor pięknie kontrastuje z żółtymi, licznymi pręcikami w centrum kwiatu. Piwonie koperkowe dorastają do ok. 60 cm wys. W odróżnieniu od piwonii krzewiastych i chińskich, pochodzą z pogranicza Azji i południowej Europy. Piwonia koperkowa kwitnie wcześnie, bo już w maju, a bywa, że w kwietniu.

Piwonia koperkowa, choć wygląda delikatnie, wcale taka nie jest. Dobrze znosi nawet mocne słońce, jest też odporna na mróz. Jeśli nie pada, warto ją podlewać. Trzeba jej także zapewnić dobrą i przepuszczalną ziemię, jak w przypadku wyżej opisanych gatunków. Dla piwonii koperkowej również ważna jest głębokość sadzenia. Podobnie jak piwonię chińską, sadzi się ją płytko!

Trzeba wiedzieć, że piwonie są długowieczne i chętnie rosną w jednym miejscu. Żadna z nich nie lubi przesadzania! Dlatego wybierając miejsce dla peonii, przemyślmy to dobrze. Piwonie po przesadzeniu mogą przez kilka lat nie kwitnąć. Natomiast jeśli musimy to zrobić, to warto wiedzieć, że optymalnym terminem przesadzania piwonii jest przełom sierpnia i września.

Piwonie bywają też nazywane peoniami. To równorzędne nazwy, z tym że peonia jest spolszczoną wersją nazwy botanicznej – paeonia. Ta z kolei pochodzi od jednego z przydomków greckiego boga Apollina, a wcześniej określała boga leczenia (kilka gatunków piwonii występuje w Grecji dziko, niektóre to gatunki endemiczne, rosnące tylko tam). Co ciekawe, to imię bóstwa odnotowano już w najstarszych greckich zapisach, pochodzących z epoki brązu (pa-ja-wo-ne), a wiele piwonii ma właściwości lecznicze.
Zobacz, jak wyglądają różne gatunki piwonii