Fiołek afrykański w doniczce – jak go uprawiać i pielęgnować

Ciemny fiolet, jasny fiolet, niebieski, bordowy, różowy, biały albo kremowy – takie najczęściej są kolory kwiatów fiołków afrykańskich. Dwubarwne też można spotkać. Kwiat pochodzi z górskich terenów Afryki, najobficiej rośnie na jej wschodzie i południu. W naszych warunkach też się przyjął. Nie bez powodu nazywany jest przez Polaków fiołkiem domowym.

Fiołek afrykański to potoczna nazwa. Oficjalnie i poprawnie ta roślina to sępolia lub saintpaulia. Bez względu na miano, to niewielka roślina. Dorasta zazwyczaj do 25 centymetrów wysokości, chociaż najczęściej nie przekracza 15 centymetrów. Ma drobne, zazwyczaj pojedyncze kwiaty, ale rosnące w pękach. Wytwarza owalne ciemnozielone liście, na których pojawiają się delikatne włoski.

Saintpaulia nie jest trudna w uprawie, ale jeżeli chcemy, aby kwitła nam przez okrągły rok, warto jej poświęcić trochę czasu. W doniczce powinna znaleźć się ziemia uniwersalna (do uprawy pokojowych roślin doniczkowych) albo torfowa. Raz na kilka miesięcy można ją wzmocnić nawozem do kwiatów doniczkowych.

Mimo, że roślina pochodzi z Afryki, upałów nie znosi. Najlepiej rośnie i się rozwija, gdy w mieszkaniu jest około 16–20 stopni Celsjusza (dla porównania: temperatura pokojowa wynosi przeciętnie 21 stopni). Fiołek afrykański lubi światło, ale delikatne. To z tego względu najbardziej sprzyja mu ono, gdy kwiat stoi na parapecie od strony wschodniej albo zachodniej. Zbyt obfite naturalne światło mu szkodzi. Doświetlenie światłem sztucznym (jesienią, zimą) pobudzi natomiast roślinę do wydawania pąków i ich kwitnienia.

 Przeczytaj również: Fiołki alpejskie w doniczce 

Podlewanie również ma znaczenie. Ziemia powinna być wilgotna, lecz nie mokra. Woda nie powinna mieć bezpośredniego kontaktu z rośliną. Warto lać ją nie od razu do ziemi, tylko 2 razy w tygodniu wlewać wodę na podstawkę. Wówczas kwiat sam będzie decydował, ile wody potrzebuje, pobierając ją przez dziurki w spodzie doniczki. Kto podlewa lub choćby zrasza liście fiołka afrykańskiego, może wkrótce zaobserwować gnicie liście i pojawianie się na nich plam. Im większa wilgoć panuje jednak w pomieszczeniu, tym wyższa temperatura powinna w nim panować (dlatego fiołkowi sprzyja m.in., gdy stoi on w łazience czy kuchni). Tym samym sępolia będzie szybciej i silniej rosła. Trzeba uważać: skoki temperatury oraz nieregularne podlewanie powodują, że fiołek słabiej kwitnie albo w ogóle przestaje kwitnąć.

Fiołki afrykańskie nie przepadają za przesadzaniem (szczególnie źle je znoszą starsze rośliny). Dlatego róbmy to w ostateczności, tym bardziej, że tym roślinom nie przeszkadzają ciasne doniczki. Warto na bieżąco rozmnażać fiołki i w ten sposób pozyskiwać nowe rośliny, bo z czasem stare mogą stracić ładny wygląd.

Rozmnażanie sępolii nie jest trudne. Trzeba tylko oderwać listek z ogonkiem i wstawić go do szklanki z wodą na parapecie. Po kilku, kilkunastu dniach fiołek powinien wypuścić młode korzenie i być gotowy do zasadzenia. Liść można też posadzić bezpośrednio do doniczki z przepuszczalną ziemią (ogonek skracamy do kilku centymetrów i umieszczamy w podłożu tak, żeby powierzchnia liścia dotykała podłoża).
Następnie trzeba trochę poczekać – pierwsze kwiaty młoda roślina wypuści około pół roku później.

Gdy liście zaczynają gnić i pojawia się szara pleśń, to oznaka nadmiaru wody. Należy przestać podlewać roślinę, aby ziemia w doniczce wyschła. Trzeba też oberwać zgniłe liście. Jeżeli do tej pory ciemnozielone, soczyście wyglądające liście robią się matowe i wypłowiałe, możliwe, że w ten sposób reagują na nadmiar słońca. Jedyna rada: przestawić doniczkę w zacienione miejsce i odczekać 2–3 tygodnie. Jeśli kwiat w tym czasie nie odzyska dawnego blasku, już raczej taki pozostanie. W przypadku, gdy liście fiołka afrykańskiego zmieniają kształt, a więc robią się coraz węższe i podłużne, być może roślinie jest za zimno w pomieszczeniu albo stoi ona w przeciągu. Zdarza się też, że fiołek po paru sezonach wydaje mało kwiatów. To prawdopodobnie dlatego, że wcześniej kwitł bardziej obficie. U niego kwitnienie jest falowe: raz bogatsze, raz uboższe.

Podpowiadamy: Jak zrobić preparaty z czosnku przeciw chorobom i szkodnikom roślin

Czasem na roślinie występuje mączniak albo przędziorki, które najpierw niszczą liście. Pierwszy sprawia, że na liściach widać biały, jakby mączny nalot. Przędziorki za to powodują brunatnienie i usychanie liści. Rozwiązaniem w obu sytuacjach będzie oprysk – zanim użyjemy środków chemicznych, warto sięgnąć po naturalne (np. na bazie czosnku).