Europejski Kongres Gospodarczy 2024. Największe wyzwania zdrowotne. Depresja chorobą cywilizacyjną atakującą również dzieci - debata

Palenie tytoniu, nieprawidłowe ciśnienie krwi, przekroczenie wskaźnika BMI, ryzyka żywieniowe oraz przekroczone stężenia glukozy w osoczu to najważniejsze choroby nazywane chorobami stylu życia. Dodatkowo wiele osób nie korzysta z badań profilaktycznych, społeczeństwo się starzeje, a tempo życia i stres powodują problemy z bezsennością. Dochodzi do tego brak dostępności do lekarzy diagnostyki i konsultacji medycznej. W efekcie co trzeci Polak cierpi, na co najmniej dwie przewlekłe choroby cywilizacyjne.

Na ile starzenie się społeczeństwa jest poważnym problemem społecznym?

Wiemy, że nasze życie się wydłuża. Seniorem może być 60-latek oraz 100-latek, więc jest to grupa bardzo różnorodna. Część tej grupy jet aktywna, a część schorowana i osłabiona wiekiem.

- Faktycznie społeczeństwo się starzeje. Dom Senior Residence funkcjonuje od 10 lat i mamy 198 miejsc, które przez lata było przeznaczone dla osób w każdym wieku i stanie zdrowotnym. Największe znaczenie na nasze starzenie ma sposób odżywiania, styl życia oraz stres. Czasem mamy pacjentów, którzy z uwagi na pracę nie mają czasu na uprawianie ruchu na świeżym powietrzu i niestety widzimy, że przyczynia się to do choroby Alzheimera czy chorób neurodegeneracyjnych. Problematyczne jest również nietrzymanie diety, objadania się czy spożywanie wysokoprzetworzonych produktów co powoduje niszczenie naszego organizmu — Elżbieta Grzeczka, dyrektor Senior Residence.

W jak wielkim stopniu możemy chorobą zapobiegać?

Wielu rzeczy moglibyśmy się ustrzec, gdybyśmy o siebie odpowiednio dbali. Oczywiście jest wiele chorób, na które nie mamy wpływu, ale czy odpowiednia profilaktyka może zadbać o nasze zdrowie?

- Przede wszystkim inwestujmy w programy zdrowotne. Warto też wspomnieć o aptekach, które codziennie odwiedza prawie 2 mln pacjentów. One są ogólnie dostępne dla mieszkańców. Można więc tam podejść i umówić się bez kolejki na poradę. Farmaceuta od 3 lat to zawód medyczny. Bardzo ważna jest również edukacja zdrowotna oraz świadomość zażywania preparatów. Polska jest w czołówce wielolekowości i tzw. polipragmazji. Jestem bardzo mocnym orędownikiem przeglądów lekowych, co jest zapisane w ustawie o zawodzie farmaceuty. Pacjent może przyjść z reklamówką leków do apteki i zrobić sobie właśnie taki przegląd. To oczywiście nie trwa 5 minut, ponieważ jest to bardziej czasochłonne. Przygotowujemy indywidualny plan opieki farmaceutycznej, przekazujemy cenne informacje, jakie są potencjalne lub rzeczywiste interakcje między lekami — Justyna Kaźmierczak, prezes Śląskiej Izby Aptekarskiej.

Swego czasu, głośny był przepadek pewnej pacjentki, która dziennie zażywała 65 różnych środków medycznych i w ten sposób zrujnowała swoje zdrowie. Apteka może więc być pierwszym kontaktem, który może udzielić rady na temat zdrowia, dzięki czemu nie będzie trzeba iść do lekarza.

- Rozmawialiśmy o nadużywaniu przez Polaków leków. W wielu przypadkach pacjent może uniknąć nadmiernego ich spożywania, po otrzymaniu wsparcia psychologicznego. Ważne, żeby uświadamiać ludzi, że chęć zażycia kolejnej tabletki czy preparatu zobaczonego w reklamie, może być problemem, który znajduje się w głowie — Patrycja Mordziołek, dyrektor Centrum DOBRY PSYCHOLOG.

Jak rozpoznać depresję i kiedy należy zacząć się martwić?

Dobrze poruszyć również inny fragment zdrowotny. Nie tak dawno świat opanowała pandemia koronawirusa (SARS-CoV-2), która spotęgowała u wielu osób problemy psychiczne i depresje. To właśnie ta choroba staje się jedną z kluczowych chorób cywilizacyjnych, która może dotknąć każdego niezależnie od wieku.

- Tak, depresja dotyczy wszystkich grup wiekowych. Przerażające jest, że coraz więcej dzieci w wieku już przedszkolnym jest w takich stanach emocjonalnych. Objawy depresji są różne w zależności od wieku. W przypadku dzieci oraz młodzieży jest to kwestia alienacji, przewlekły smutek, brak motywacji do działania czy izolowanie się od rówieśników i rodziców. To właśnie oni oraz nauczyciele muszą zauważyć takie symptomy u dziecka. Niestety stany depresyjne mogą doprowadzić do bardzo drastycznych skutków w postaci prób samobójczych. Ważne, żeby to zauważyć i działać — Patrycja Mordziołek, dyrektor Centrum DOBRY PSYCHOLOG.

Istotne, żeby obserwując takie objawy nie czekać zbyt długo. W Polsce skupiamy się bardziej na leczeniu niż zapobieganiu, a bardzo ważna jest tu ta profilaktyka.

- Wiele robią czynniki środowiskowe, rozmowy z bliskimi czy ogólne wsparcie. Ta profilaktyka jest istotna i pokazały to kraje anglosaskie, jak można zredukować wspomnianą już polipragmazję. Mając dobrego architekta, który zarządza systemem zdrowia, można tak poukładać poszczególne pokoje, aby cały ten dom był kompatybilny i ze sobą współgrał — Justyna Kaźmierczak, prezes Śląskiej Izby Aptekarskiej.

Ruch lekarstwem 21 wieku?

Nasuwa się wniosek, że powinniśmy zatroszczyć się o samo opiekę. Oczywiście nieuchronni nas to przed wszystkim, ale zaowocuje lepszym zdrowiem psychicznym, kondycją i w efekcie lepszym funkcjonowaniem w wieku senioralnym. Według danych tylko 15% seniorów w Polsce jest aktywnych.

- Ja myślę, że dużo się zmienia w tym kierunku. Dowodem jest działania rozmaitych Klubów Seniora. Dla przykładu miasto Katowice uruchomiło niedawno miejsce, gdzie organizowane są potańcówki, minimum raz w tygodniu. Jest to forma aerobiku, bo w zdrowym ciele zdrowy duch. Kilkanaście lat temu usłyszałam, że ruch jest lekarstwem 21 wieku. Wydaje mi się, że wiele chorób w tym depresji, młodzież mogłaby uniknąć, tylko gdyby uprawiała sport. W tym momencie udzielają się endorfiny, a człowiek nie myśli o sobie. Ważne są również telefony zaufania, aby po drugiej stronie siedział dobry psycholog i żeby to dziecko nie wstydziło się zadzwonić i porozmawiać, a specjalista zdecyduje co dalej. Pamiętajmy, że nieleczona depresja skutkuje masakrycznymi zdarzeniami takimi jak skuteczne próby samobójcze, które wzrosły w ostatnich latach — Elżbieta Grzeczka, dyrektor Senior Residence.

Skąd bierze się depresja?

Wydawać by się mogło, że dzisiejsza młodzież ma łatwiejsze życie niż wcześniej ich rodzice czy dziadkowie. Wtedy skala tej choroby była mniejsza. Skąd wiec bierze się depresja?

- Właśnie nie. Młodzież mierzy się z różnego rodzaju pułapkami 21 wieku, takimi jak internet. Rodzice często długo pracują, przez co nie mogą skontrolować w pełni, co ich dziecko przegląda w sieci. Dodatkowo dochodzi do tego aspekt idealnego świata, który niejednokrotnie jest przedstawiany w social mediach. Młodzież dąży do bycia takimi jak sławny influencer. Potrzebne jest tu wsparcie w rodzinie, a często rodzice są zbyt zajęci i nie zauważają problemu. Dziecko jest więc pozostawione samemu sobie. Myślę, że powinniśmy się skupić na nagłośnieniu tych objawów i szybko reagować. 20% młodzieży po 12 roku życia ma problemy emocjonalne czy depresje, średnio co trzeci Polak ma stany depresyjne. To są przerażające statystyki i myślę, że świat za bardzo pędzi i nie mamy tej równowagi pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym. Przez to właśnie dzieci są później pozostawione same sobie i nie są w stanie sobie zrozumieć tych wszystkich bodźców, jakie do nich docierają — Patrycja Mordziołek, dyrektor Centrum DOBRY PSYCHOLOG.

Głównym patronem medialnym wydarzenia jest Polska Press Grupa, wydawca m.in. serwisu i magazynu „Strefa Biznesu”, 22 serwisów i dzienników regionalnych, ponad 500 serwisów miejskich, skonsolidowanych pod marką NaszeMiasto.pl, ogólnopolskiego portalu informacyjnego i.pl oraz serwisów e-commerce, branżowych i tematycznych, w tym: Sportowy24.pl, Gol24.pl, Telemagazyn.pl i Shownews.pl.