Judaszowiec, choć za nim stoi historia o zdrajcy Chrystusa, jest pięknym drzewem. Niektórzy ogrodnicy uważają nawet, że to najpiękniejsze drzewo kwitnące wiosną. – Kwitnie na przełomie kwietnia i maja – mówi Jarosław Mikietyński, ogrodnik Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. – Judaszowiec kwitnie niestandardowo, ponieważ tylko na pniu i na gałązkach. Jest to zjawisko kauliflorii. To oznacza, że kwiaty wyrastają bezpośrednio na zdrewniałych, starych pniach i grubszych gałęziach. Na pędach jednorocznych takiego zjawiska nie obserwuje się.
Kwiaty judaszowca to typowe tzw. kwiaty motylkowe - z tzw. żagielkiem, łódeczką i skrzydełkami. Przypominają np. kwiaty wisterii (a ogólną budową - również np. fasoli czy łubinu).
Poznaj też: Właściwości i tajniki uprawy bukszpanu
Symbol krwi Chrystusa
Oryginalne u judaszowca jest również to, że on kwitnie, zanim wypuści liście. Kwitnie na różowo, czerwono, czasem kremowo lub biało, w zależności od odmiany. Niektórzy ogrodnicy uważają, że kolor czerwony to symbol krwi Chrystusa, a biały oznacza rychłe zmartwychwstanie. Ale są także inne tłumaczenia tych kolorów.
Czy judaszowiec rzeczywiście jest "drzewem Judasza"?
Tradycja wiąże judaszowiec z samobójczą śmiercią Judasza - po tym wydarzeniu kwiaty drzewa miały nawet zmienić ze wstydu kolor - z białego na różowy. Jednak Nowy Testament nie podaje żadnej informacji o tym nieszczęsnym drzewie. Niektórzy przypuszczają, że Judasz mógł się powiesić na dębie lub fidze (nie są wykluczone również i inne gatunki). W niektórych regionach, w tym w Polsce, ludowa tradycja wiąże śmierć Judasza z topolą osiką. To od czasu tego wydarzenia osika drży, a jej pędów nie należy używać do robienia palm wielkanocnych.
Skąd więc "judaszowiec"? Możliwe jest, że przed wiekami przekręcono nazwę tego drzewa z "drzewo Judei" na "drzewo Judasza": arbor Judeae - arbor Judae. Judea to kraina geograficzna w Izraelu, gdzie te drzewa rosną i tylko jedna litera różni jej łaciński zapis od imienia Judasza. O pomyłkę więc nietrudno. Podobnie jak o powstanie legendy, tłumaczącej nazwę.
Poznaj też: Mamutowiec olbrzymi - niezwykłe drzewo
Odmiany judaszowca
Najpopularniejsze są trzy gatunki judaszowca. – Południowy, chiński oraz kanadyjski – wymienia Mikietyński. – Judaszowiec kanadyjski jest najbardziej mrozoodporny, a najbardziej podatny na mróz jest judaszowiec chiński.
Odmiana południowa w naszym kraju jest najczęściej spotykana. To właśnie judaszowiec południowy (zwany też wschodnim Cercis siliquastrum) rośnie w m.in. w zachodniej Azji i południowej Europie czyli to od niego wzięła się nazwa związana z Judaszem (lub Judeą). Judaszowiec kanadyjski – pochodzi z Ameryki Północnej, ale nieco wbrew nazwie rośnie głównie w USA i Meksyku, natomiast judaszowiec chiński – pochodzi z terenów Chin i Japonii.
Judaszowiec w ogrodzie
Na zimę warto okryć judaszowca, zwłaszcza, jeżeli jest to młode drzewo. – Oczywiście nie da się całego drzewa okryć ze względu na jego wysokość – zaznacza nasz rozmówca. – Zwykle judaszowiec dorasta do 12 metrów, chociaż w polskich warunkach ma on najwyżej 6 metrów wysokości.
Drzewo posiada także nietypowe liście. Są duże i mają kształt serca. Zwykle są zielone, natomiast jesienią przebarwiają się na żółto.
Judaszowiec, choć niezbyt oporny na mróz, dobrze radzi sobie z suszą, chociaż najlepiej rośnie w żyznej, wilgotnej, wapiennej i lekkiej glebie. Warto zasadzić judaszowca w miejscu, w którym będzie eksponowany na słońce. Należy jednak wybrać miejsce zaciszne, z dala od wiatru. Nie lubi być przesadzany, bo jego korzenie palowe „przyzwyczajają się" do jednego miejsca.
Dowiedz się: Jak uprawiać perukowiec podolski - drzewko o niezwykłym wyglądzie
Kto chce mieć na działce judaszowca, niech kupi sadzonki. Można także wysiać go z nasion. Tyle że na efekt trzeba czekać przeważnie kilka lat. To dlatego judaszowiec jest uznawany za drzewo dla osób cierpliwych.
Judaszowiec ma jadalne kwiaty i owoce
Kwiaty judaszowca mają zastosowanie w kuchni. Jego owoce są jadalne, a rosną w strąkach. Mają orzeźwiający, słodko kwaśny smak. Marynowane owoce są w smaku podobne do kaparów. Judaszowiec, na surowo lub ususzony, może być stosowany jako przyprawa do sałatek.
W tradycyjnym lecznictwie stosowano wywar z kory judaszowca. Rozgrzewający napar działał przeciwgorączkowo, aseptycznie, pomagał w leczeniu trudno gojących się ran. W przemyśle drzewo judaszowca też jest znane. Z jego młodych pędów wyrabia się kosze.
Sprawdź: Co to jest mączka drzewa świętojańskiego i skąd się bierze